"Uluslararası İlişkiler" sayfasının sürümleri arasındaki fark

TUİÇ Sözlük sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
242. satır: 242. satır:
  
 
====[[Sadabat Paktı]]====
 
====[[Sadabat Paktı]]====
−
 
−
===[[İkinci Dünya Savaşı Dönemi Türk Dış Politikası (1939-1945)]]===
 
−
 
−
[[İkinci Dünya Savaşı]]
 
−
 
−
3 Eylül 1939'da İngiltere ve Fransa'nın Polonya'yı işgal eden Almanya'ya savaş ilan etmesiyle başladı. Almanya, İtalya ve Japonya'nın oluşturduğu Mihver Devletleri ile Fransa,İngiltere,ABD ve SSCB'nin oluşturduğu Müttefikler dünyanın hemen her bölgesinde savaştı. 2. Dünya Savaşı topyekun bir savaştı,yani savaşa giren bütün ülkelerin tüm kaynakları ve insan gücü savaş için kullanıldı. Askerlerin yanı sıra milyonlarca sivil insan öldürüldü. Savaş Portekiz,İspanya,İsveç,İsviçre dışında bütün Avrupa'ya yayıldı. ABD,deniz filosunun Japon uçaklarına bombalanması üzerine Aralık 1941'de savaşa katıldı. 2. Dünya Savaşı Eylül 1945'te bitti. Bu savaşın sonuçlarından dünyanın pek az bölgesi kendisini kurtarabildi. Almanya'da Adolf Hitler'in diktatörlüğü,büyük can kayıpları ve büyük acılar pahasına yıkılabildi. Savaşın sonunda, SSCB ve bazı Doğu Avrupa ülkeleri yeni topraklar kazanırken, Japon ve İtalyan imparatorlukları yıkıldı.
 
−
Savaşın Nedenleri:
 
−
1. Dünya Savaşı'nın sonunda Almanya yenilmiş ve ağır koşullar içeren bir antlaşma yapmak zorunda bırakılmıştı. Almanlar 1919'da imzalanan Versay Antlaşması'nın haksız maddeler içerdiğini ve yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini düşünüyorlardı. 1920'lerde büyük ekonomik güçlüklerle karşı karşıya kalan Almanya'da 1933'te Adolf Hitler önderliğindeki Naziler iktidara geldi. Hitler,bir yandan Versay Antlaşması'nın geçersiz sayılmasına çalışırken,öte yandan da silahlı kuvvetlerini yeniden toparladı.
 
−
1919'da barışı korumak ve uyuşmazlıkları çözümlemek amacıyla kurulan Milletler Cemiyeti,bu görevleri yürütebilmek için gerekli olan yaptırım gücünden yoksundu. ABD bu örgütün dışında kaldı; öbür üyeler arasında da kararlara uymayan devletlere karşı zor kullanma konusunda görüş birliğine varılamadı. Bu sorun, 1931'de Japonya'nın protestolara aldırmayarak Cin'in Mançurya bölgesini ele geçirmesiyle iyice açığa çıktı. Japonya 1930'lar boyunca gücünü arttırdı. 1935'te faşist Benito Mussolini yönetimindeki İtalyanlar,Etiyopya'yı işgal ettiler. Milletler Cemiyeti bu kez de etkin önlemler alamadı.
 
−
Bu zayıflıktan yararlanan Hitler, 1936 Mart'ında Almanya'nın Ren Irmağı'nın batısında kalan topraklarına askeri birliklerini gönderdi. Oysa 1925'te Almanya ile Milletler Cemiyeti arasında yapılan antlaşmaya göre bu bölgede hiçbir devlet asker bulunduramayacaktı. Milletler Cemiyeti bu konuda da protestolar dışında yaptırım uygulamadı. Ardından İtalya ve Almanya,İspanya'daki iç savaşta cumhuriyetçi yönetime karşı faşist General Francisco Franco'nun saflarında savaşmak üzere asker gönderdi. böylece yeni silah ve uçaklarını da denediler. Yeni toprak kazanımları ve dünya egemenliği için Almanya,İtalya ve Japonya, Berlin-Roma-Tokyo Mihveri diye adlandırılan bir ittifak kurdular. Bu yüzden bu ülkeler Mihver Devleri adıyla anıldı.
 
−
1937'de Japonya,Çin'e karşı topyekun bir savaş başlattı. Bir yıl sonra Almanya,Avusturya'yı işgal etti; ardından da Çekoslovakya'da Alman asıllıların çoğunlukta olduğu Südet bölgesi üzerinde hakkı olduğunu ileri sürdü. İngiltere ve Fransa,Çekoslovakya'yı Hitler'in bu isteğine boyun eğmesinin yararlı olacağına inandırdı ve Eylül 1938'de yapılan Münih Antlaşması'yla bölge Almanya'ya bırakıldı. 6 ay sonra Hitler başkent Prag'ı bombalayacağını söyleyerek gözdağı verince Çekoslovakya Almanya'nın boyunduruğuna girdi.
 
−
Almanya'nın sonraki kurbanı 1. Dünya Savaşı'nın ardından bağımsız bir devlet olarak yeniden kurulan Polonya'ydı. İngiltere ve Fransa bu kez Alman saldırısına karşı Polonyalılara yardım edecekleri konusunda kesin güvence verdiler. Almanya,Polonya'ya saldırınca da 2. Dünya Savaşı başlamış oldu.
 
−
Avrupa'da Savaş Başlıyor:
 
−
Almanya Ağustos 1939'da SSCB ile 0 yıl geçerli olacak bir saldırmazlık paktı imzaladıktan sonra,1 Eylül'de Polonya'ya girdi. İngiltere ile Fransa sözlerini tutarak 3 Eylül'de Almanya'ya savaş ilan etti. Avusturya,Kanada ve Güney Afrika'nın da aralarında bulunduğu başka ülkeler de İngiltere ve Fransa'nın yanında yer aldı. Ama Müttefikler,Alman kara ve güçlerince hızla işgal edilen Polonya'ya yardım edemdi.17 Eylül'de SSCB de doğudan Polonya'ya girdi. Polonya teslim oldu. 80 bin kadar Polonya askeri mücadeleyi sürdürmek amacıyla önce Romanya'ya daha sonra da Fransa'ya giderek burada toplandı.
 
−
Ekimde SSCB, olası bir Alman saldırısına karşı bir batıda 'tampon devletler' oluşturmak amacıyla,üç Baltık ülkesini, Estonya,Letonya ve Litvanya'yı işgal etti. Ardından SSCB,Finlandiya'dan birliklerine Finlandiya topraklarına girme hakkının verilmesini istedi. Finlandiya SSCB'nin koşullarını kabul etmek zorunda kaldı.
 
−
Bunlar olurken batı oldukça hareketsizdi. Fransa,Alman sınırında Maginot Hattı adıyla anılan savunma hattını kurdu. Kuzeydeki İngiliz birlikleri,Belçika'nın savaşa girmemesi nedeniyle Almanlar'la hiç karşılaşmadı.
 
−
1940 Nisan'ında Almanlar,Norveç'e saldırdı. Amaçları denizaltıları için üsler kurmak ve İsveç'in kuzeyindeki madenlerden çıkartılarak denizyoluyla Norveç'in Narvik limanına getirilen demire el koymaktı. Alman birlikleri gemilerle geldi ve bir bölümü hiçbir engele karşılaşmazsınızın Norveç kıyılarına çıktı. Bir bölümü de İngiliz deniz güçleriyle,iki tarafın da eşit kayıplar verdiği sert çatışmalara girdi. Ama Almanlar kısa sürede Norveç'te Müttefikler'in asker çıkarma girişimlerini önleyebilecek hava üsleri kurdular. Norveç 9 Haziran'da teslim oldu. Almanlar'ın nisanda saldırdığı Danimarka da pek az direnebildi.
 
−
10 Mayıs 1940'ta başlayan Alman saldırısı,kısa sürede Belçika,Hollanda ve Lüksemburg'un işgaliyle sonuçlandı. Yardıma gelen İngiliz ve Fransız orduları da püskürtüldü. 13 Mayıs'ta Sedan'da Alman tankları Meuse Irmağı'nı geçti ve Fransa'nın içlerine doğru ilerledi. Hollanda 14 Mayıs'ta teslim oldu. Alman tankları kuzeye,kıyıya doğru ilerledi ve geri çekilen Müttefikler'in önünü kesit. Belçika 27 Mayıs'ta teslim oldu.
 
−
Belçika'da sıkışıp kalan İngiliz ve Fransız birlikleri büyük kayıplar verdi. İngiliz deniz güçlerinin yardımıyla Dunkerque kıyılarından 346 bin kadar Müttefik askeri kurtarıldı; ama silah,araç ve gereçler geride bırakıldı.
 
−
14 Haziran'da Almanlar Paris'e girdiler, 22 Haziran'da da Fransızlar ateşkes antlaşmasını imzaladılar. Alman güçleri Kuzey Fransa'yı ve bütün Atlas Okyanusu kıyılarını işgal etti. Mareşal Henri Philippe Petain Vichy'de Almanlar'ın denetiminde bir hükümet kurdu. İngiltere'de bulunan General Charles de Gaulle savalın sonuna kadar varlığını koruyan Çzgür Fransa Hareketi'ni kurarak işgalcilere karşı direnişe geçti. İngiltere'de ayrıca 'özgür' Polonya,Norveç,Belçika,Hollanda ve Çek askeri birimleri de oluşturdu.
 
−
Hitler bir sonraki hedef olarak İngiltere'yi seçti. Alman hava kuvvetleri Güney İngiltere'deki havaalanlarını ve limanlarını her gün bombalamaya başladı. İngilizler'in kesin direnişiyle karşılaşan Almanlar,ardından Londra'yı ve İngiltere'nin iç bölgelerindeki kentleri de bombaladı. Bu baskınlar pek çok sivilin ölümüne ve büyük zarara yol açtı. Buna karşılık İngiliz hava kuvvetleri de Fransa ve Belçika limanlarında askerleri Manş Denizi'nden geçirmek üzere toplanmış Alman gemilerini batırdı. İngiltere göklerinde Ağustos-Ekim 1940 arasında yapılan üstünlük savaşından sonra,Alman hava saldırıları gece bombardımanlarına dönüştü; 1941 ortalarına kadar İngiltere'deki kentler yoğun hava akınlarının hedefi oldu. Haziran 1940'tan sonraki bir yıl içinde yaklaşık 43 bin sivil yaşamını yitirdi;50 bin kişi ağır yaralandı.
 
−
Almanya SSCB'ye Saldırıyor:
 
−
Hitler'in SSCB ile 1939'da yaptığı saldırmazlık paktının asıl amacı,Almanya'nın aynı hem batıda,hem doğuda savaşmak zorunda kalmasını önlemekti. 1940'ta Alman orduları Fransa'yı göçertip İnglizler'i Avrupa'dan sürünce Hitler, SSCB'ye saldırmaya karar verdi. Hızlı bir harekatla SSCB üzerinden Ortadoğu'ya inmeyi tasarlamıştı. SSCB'ye saldırı Napolyon'un 1812'deki başarısız Rusya seferinden bir gün önce 22 Haziran 1941'de başladı. Finlandiya,Bulgaristan,Macaristan ve Romanya da SSCB'ye savaş açtılar. Savaş başlangıçta Almanlar için oldukça olum gelişti. Almanlar sonbaharda Leningrad kentine, aralık ayında da Moskova'nın banliyölerine ulaştılar. Daha güneyde de Don Iramağı ağzındaki Rostov kentine ulaştılar,ama kış gelince Alman birlikleri yorulmuş, savaşma güçleri azalmıştı.
 
−
Ardından SSCB'nin karşı saldırısı başladı. Hitler'in tasarılarında bu harekatın kıl gelmeden tamamlanması öngörüldüğü için,Alman askerlerinin giysileri soğuk kış günlerine uygun değildi. Büyük kayıplar verdiler ve SSCB'nin içlerinde tutunabilmelerine karşın başlangıçtaki güçlerini bir daha kazanamadılar.
 
−
1942'de Hitler, Karadeniz ile Hazar Denizi arasında bulunan Kafkasya petrol yataklarını ele geçirmeyi hedefledi. Bir Alman ordusu ağustosta Maykop'taki petrol merkezine ulaştı. Daha kuzeydeki Stalingrad kentine yönelik saldırıları ise başarısız oldu. SSCB birlikleri kenti sonuna kadar savundu ve kış bastırınca karşı saldırıya geçtiler. 250 bin kişilik Alman ve Romanya birliklerini kuşattılar ve şubat 1943'te bu birlikler teslim oldu. SSCB'nin 2. Dünya Savaşı ,'nın en büyük kara çarpılmasındaki başarısı Almanlar'ı,Kafkasya'dan çekilmek zorunda bıraktı. 1943 yazı başlarken SSCB orduları Almanlar'ı geri sürdü ve 1944 balında Polonya'ya, çok geçmeden de Romanya'ya girdi. Bu savaşta SSCB büyük yıkıma uğradı ve yaklaşık 20 milyon insanını yitirerek 2. Dünya Savaşı'nda en çok can veren ülke oldu.
 
−
ABD Savaşa Giriyor:
 
−
ABD savaşta tarafsız kalmasına karşın İngiltere'ye destek sağlıyordu. Çrneğin, 1940'ta ABD,deniz kuvvetlerinin 50 destroyerini İngiltere'ye ödünç vermişti.
 
−
7 Aralık 1941'de Pazar günü sabah saatlerinde,Japon uçak gemilerinden havalanan 360'ın üzerinde savaş uçağı, Hawaii Adaları'ndaki Pearl Harbor deniz üssünde bulunan ABD savaş gemilerine saldırdı. Japonlar bombaladıkları sekiz savaş gemisinden altısını batırdı ya da çalışamaz duruma getirdi; ama üssü kendisi pek zarar görmedi. Uçak gemileri o anda başka bir yerde olduğu için bu saldırıdan kurtuldu. Bu olay üzerine ABD kongresi, 8 Aralık 1941'de Japonya'ya, üç gün sonra da Almanya ve İtalya'ya savaş ilan etti.
 
−
Pearl Harbor baskınıyla aynı gün, Formoza'dan kalkan Japon uçakları Filipin Adaları'na saldırdı. Bu adalar daha sonra Japon birliklerince işgal edildi. General Douglas MacArthut komutasındaki ABD ve Filipin güçleri yenildiler ve bölgeyi boşaltmak zorunda kaldılar. Japonlar 1942 Mayıs'ında Filipinler'i ele geçirdiğinde 36 bin kadar asker ve 25 bin sivili esir aldı. Japonlar ,saldırını sürdürerek ABD'den Guam ve Wake adalarını,İngiltere'den de Hong Kong'u aldılar. Japon askerleri Taylan üzerinden hareketle Malaya'yı da işgal etti ve yarımadanın alt bölümlerine,Singapur'a doğru ilerlediler; Singapur 1942 şubat'ında teslim oldu.Daha sonra Saravak, Brunei, Borneo, Timor, Cava, Sumatra, Selebes, Yeni Britanya, Solomon Adaları, Yeni Gine'nin doğusu, Gilbert Adaları da Japonya'nın eline geçti. Buraları savunmaya çalışan Müttefik deniz güçleri büyük kayıplar verdi,askerlerinin pek çoğu öldü ya da esir edildi.
 
−
Bu saldırılar sonucunda Japonya,Güney doğu Asya'nın denizden ulaşımını denetleyen adaları ele geçirdi. Japonlar ayrıca Çinhindi ve Taylant'dan geçerek Birmanya'yı da işgal etti ve oradaki İngiliz birliklerini Hindistan'a çekilmek zorunda bıraktılar. Güneydoğu Asya'da kurdukları üslerden Avustralya'ya hava saldırıları düzenlediler.
 
−
Batıdaki Deniz Savaşları:
 
−
Savaş başladığında İngiltere ve Fransa'nın güçlü donanmaları vardı. Alman donanması ise, daha küçük olmakla birlikte, modern ve etkiliydi. Uçak gemisi yoktu,ama güçlü savaş gemiler ve hızla artan denizaltı gücüyle ticaret gemilerine büyük zararlar verebiliyordu.
 
−
Akdeniz'ed İngiliz deniz gücünün üstünlüğü sayesinde,asker ve erzak taşıyan düşman gemileri batırılarak Kuzey Afrika harekatına yardımcı olundu. Ne var ki, İngiliz donanması da Alman denizaltılarının ve kıyıda üslenmiş savaş uçaklarının yarattığı tehlike yüzünden İngiliz gemileri Batı Çölü'ndeki savaş için gerekli desteği Cebelitarık Boğazı ve Akdeniz'den getirmek yerine,çoğunlukla Çmit burnu ve Süveyş kanalı yolunu izleyerek sağladılar.
 
−
Durmaksızın bombalanan Malta yalnızca denizaltılar ve küçük gemilerce kullanılabiliyordu. Bu yüzden İngilizler'in ana deniz üssü Mısır'da,İskenderiye'deydi. Zaman zaman Alman savaş gemileri Müttefik ticaret gemilerine saldırmak üzere Atlas Okyanusu'na açılıyordu. Daha sonra da ticaret gemisi görünümde,silahlandırılmış gemiler göndermeyi sürdüler.
 
−
Atlas Okyanusu'ndaki asıl savaş Alman denizaltılarıyla oldu. Bu savaş gece gündüz durmaksızın sürdü. Müttefikler'in,asker,savaş araç ve gereçleri de taşıyan ticaret gemileri konvoylar oluşturarak savaş gemilerinin koruması altında yol alabiliyorlardı. Uçak gemilerinden ve kıyıdaki hava üslerinden kalkan savaş uçakları da deniz savaşlarına katılıyordu,ama Alman denizaltılarına engel olmak çok güçtü. Savaş süresince bu denizaltılar Müttefikler'in 23.351 ticaret gemisini batırdı. Buna karşılık 782 Alman denizaltısı yok edildi.
 
−
Kuzey Afrika Çıkarması:
 
−
Müttefikler,mihver güçlerini yenmek için,önce Almanya'yı yenmek gerektiğini düşünüyordu. 1942'de Kuzey Avrupa'yı geri alacak güçleri olmayan Müttefikler,düşmanu önce Kuzey Afrika'dan sürmeye karar verdiler. Bu nedenle,General Dwight D. Eisenhower komutasındaki İngiliz ve ABD askerlerinden oluşan 100 bin kişilik bir kuvvet Fas ve Cezayir kıyılarına çıkarma yaptı.
 
−
Bu ülkeler,o sırada Vichy Fransa'sının denetimindeydi. Vichy yönetimi önce bu çıkarmaya karşı çıktıysa da,hemen ardından Müttefler'le işbirliğine girdi. Müttefikler önce doğuya,Tunus'a doğru ilerledi,ama Akdeniz üzerinden hava ve denizyoluyla getirilen güçlü Alman birliklerince durduruldu.
 
−
1943 Ocak ayı sonunda Montgomery'nin ordusu Batı Çölü'nü geçerek Tunus'a girdi. Zorlu çarpışmalardan sonra Müttefik orduları Mayıs 1943'te Alman ve İtalyan kuvvetlerini çökertti ve Mihver ordularının ancak küçük bir bölümü esir düşmekten kurtulabildi.
 
−
Müttefikler Kuzey Afrika'daki başarılarını,1943 Temmuz'unda Sicilya'yı işgal ederek sürdürdü. Bu harekat,limanları ele geçirerek değil,açık plajlara asker çıkararak yürütüldü. Daha önce önemli yol ve köprüleri ele geçirmek üzere planör ve paraşütlerle hava birlikleri indirilmişti. Ağustosun ortalarında ada ele geçirildi.
 
−
Sicilya'nın yitirilmesi ve İtalya'nın Müttefiklerce bombalanması İtalya diktatörü Bento Mussolini'yi çekilmeye zorladı. Eylül başlarında İtalya teslim oldu ve Malta'daki donanmasına el kondu. Bu olay İtalya'da Müttefikler ile Almanları karşı karşıya bıraktı.
 
−
Müttefik güçler 3 Eylül'de güney İtalya'ya birkaç gün sonra da Salerno Körfezi'ne çıktılar. Almanlar inatla direndiler. Ekimde Napoli'ye ulaşan Müttefikler yarımadanın ortalarında güçlü bir Alman savunması tarafından durduruldu.
 
−
1944 Ocak'ında Müttefikler, Anzio'ya çıkarak bu savunma hattının ardına geçmeye çalıştılar. Aynı zamanda bu hattın asıl güçlü noktası olan Cassino'ya yönelik saldırılar düzenlediler. Müttefikler Polonya birliklerinin Cassino'yu almasından sonra Anzio'daki kuvvetlere katılmak üzere kuzeye doğru ilerlemeyi başardılar. 4 Haziran'da Roma alındı.
 
−
Avrupa'da Savaşın Sonu:
 
−
İtalya'daki Müttefik güçler 13 Ağustos 1944'te Floransa'yı aldı. Almanlar bunun üzerine Pisa ile Rimini arasında bir savunma hattı oluşturarak kış gelene kadar burada tutundular. Nisan 1945'te Müttefikler Po Irmağı'nı geçti ve Alp Dağları'na doğru ilerledi. İtalya'da Almanlar 2 Mayıs'ta teslim oldular. İki gün sonra da Müttefikler Avusturya'dan güneye doğru ilerleyen ABD askerleriyle buluştu. SSCB birlikleri ise 1944 Haziran'ında Doğu Avrupa'da bir harekat başlattı. Temmuz sonunda Varşova'nın karşısında Vistül Irmağı'nın doğu kıyısına geldiler. Daha güneyde SSCB ordu,Romanya ve Bulgaristan'ı aldı. Finlandiya eylülde düştü. Ağustosta SSCB orduları iki koldan ilerlemeye başladı. Biri Baltık Denizi'nin doğu kıyıları boyunca,öbürü de Tuna vadis üzerinden Macaristan'a doğru hareket etti. Almanlar bu ilerlemeyi durduramayarak geri çekildiler.
 
−
1945 başlarında,Almanya'nın artık uzun süre savaşamayacağı ortaya çıkmıştı. Müttefik liderler,ABD Başkanı Roosevelt,İngiltere Başbakanı Churchill ile SSCB'nin önderi Stalin Kırım'daki Yalta kentinde toplandılar ve Almanya'nın koşulsuz olarak teslim alınması konusunda anlaştılar. Ayrıca savaş sonrası Avrupa'ya ilişkin planlar da yaptılar. Ocak 1945'te SSCB askerleri Oder Irmağı'nı Budapeşte'ye,nisan başında da Viyana'ya girdiler ve Berlin'e doğru ilerlediler. 25 Nisan'da Berlin'i kuşattılar. Kentin merkezinde ki bir yer altı sığınağından savunmayı yönetmekte olan Hitler savaşın yitirildiğini kavrayarak 30 Nisan'da intihar etti. Amiral Karl Dönitz'i kendi yerine atamıştı.
 
−
Dönitz'in temsilcileri Reims'e Müttefiklerle görüşmeye geldi. Batıda Müttefiklere teslim olmayı; ama doğuda SSCB'ye karşı savaşı sürdürmeyi istiyorlardı. Eisenhower Almanlar'ın her yerde koşulsuz teslim olmaları konusunda ısrar etti. Almanya'nın teslim olması 8-9 Mayıs 1945'te gece yarısı gerçekleşti.
 
−
Japonya'nın Teslim Olması:
 
−
ABD,Japonya'nın kıyı kentlerini yoğun bir biçimde bombaladığı sırada Başkan Truman,Japonlar'ın direnişini kırmak ve savaşı kısaltmak gerekçesiyle atom bombası kullanmaya karar verdi. Atom bombası ABD'de,gizlice geliştirilen ve büyük yıkım gücü olan bir silahtı. 6 Ağustos 1945'te ABD hava kuvvetlerinin bir bombardıman uçağı Hiroşima kenti üzerine ilk atom bombasını attı. 3 gün sonra gücü azaltılmış bir atom bombası da Nagasaki'ye atıldı. Bu bombalar Hiroşima'da 200 bin, Nagasaki de ise 80 bin sivlin ölmesine ve on binlerce kişinin yaralanmasına yol açtı. Bu kentler büyük ölçüde yıkıldı; bitki örtüsü çok zarar gördü. Atom bombasının yol açtığı radyasyon etkisi yıllarca. Radyasyon nedeniyle insanlar; daha sonra sakatlandılar ve öldüler. Uzun yıllar sonra bile özürlü çocuklar doğdu.8 Ağustos'ta SSCB de Japonya'ya savaş açtı ve Japonların elinde bulunan Mançurya ve Kore'yi işgale başladı. Bunun üzerine Japonya 2 Eylül'de resmen teslim oldu ve 2. Dünya Savaşı sona erdi. <ref>
 
−
İkinci Dünya Savaşı. http://www.angelfire.com/ab5/worldwar/ </ref>
 
−
 
−
 
−
{{Kaynakça}}
 
  
 
===Soğuk Savaş Dönemi Türk Dış Politikası (1945-1990)===
 
===Soğuk Savaş Dönemi Türk Dış Politikası (1945-1990)===

04.27, 24 Ocak 2018 tarihindeki hâli

Uluslararası İlişkiler Tarihi

Uluslararası İlişkilerin Konsolidasyonu

Vestfalya Antlaşması

Vestfalya'ya Giden Süreç
Vestfalya Barışı ve Önemli Sonuçları
Modern Devletin Konsolidasyonu
Siyasi Konsolidasyon
Felsefi Konsolidasyon
Ekonomik Konsolidasyon

Uluslararası İlişkilerin Kavramsal ve Kuramsal Çerçevesi

Devrim Teorileri

Uluslararası İlişkilerin Temel Kavramları

Devlet ve Egemenlik

Ülke Toprağı
İnsan Topluluğu
Hükümet
Egemenlik

Emperyalizm

Kriz

Güç

Çıkar

Küreselleşme

Machiavelli ve Devlet Egemenliği

Hegemonya

Meşruiyet

Otorite

İdeoloji

Seçimler

Çoğulcu Sistem
Nispi Seçim Sistemi

Uluslararası İlişkilerin Temel Aktörleri

Devletler

Bireyler

Hükümet Dışı Aktörler

Uluslararası Örgütler
Ulusaşırı Gruplar ve Örgütlenmeler
Çok Uluslu Şirketler

Hükümetler

Büyükelçilikler

Uluslararası İlişkiler Teorileri

Realizm

Realizmde Dört Temel Önerme
Klasik Realizm
Neo-Realizm

İdealizm

İdealizmin Yükselişi, Düşüşü ve Sürekliliği
İdealizmin Varsayımları,İlkeleri ve İdealleri

Liberalizm

Demokratik Barış Teorisi

Neo-Liberalizm

İnşacılık(Konstrüktivizm)

Eleştirel Kuram

Feminizm

Mary Wolstonecraft

Psikanalist Yaklaşım

Türkiye’de Feminizm

Yapısal Kuramlar

Marksizm

Neo-Gramscian Teori

İngiliz Okulu

İngiliz Okulu'nun Temel Varsayımları

Monroe Doktrini

Kopenhag Okulu

Aberystwyth Ekolü

Yeşil Yol

Güvenlikleştirme Teorileri

Demokratik Barış Teorisi

Entegrasyon Teorileri

Federalizm

İşlevselcilik

Yeni İşlevselcilik

Uluslarüstücülük

Liberal Hükümetlerarasıcılık

Kurumsalcılık

Konstrüktivizm

Kritik Teori

Rasyonalizm

Globalizm

Siyasi İdeolojiler

Liberalizm

Radikalizm

Muhafazakârlık

Sosyalizm

Uluslararası Hukuk

Uluslararası Hukukun Kaynakları

UluslararasıAdalet Divanı Statüsü 38. Madde Düzenlemesi

Anlaşmalar

Uluslararası Örf-Adet Kuralları(Yapılageliş, Teamül)

Genel Hukuk İlkeleri

Yargı Kararları

Doktrin

Uluslararası Hukukun Diğer Kaynakları

Açık Belge Teorisi-Clear Act Theory

Koruma Sorumluluğu- Responsibility to Protect(R2P)

Siyaset

İktidar

Otorite

Meşruiyet

Apolitik

Aristokrasi

Audiovizuyel Politika

Prestij Politikası

Prim Politikası

Propaganda

Başat Güç

Uluslararası Güvenlik

Uluslararası Sistem Açısından Güvenlik ve Değişen Güvenlik Yaklaşımı

Libya İç Savaşı

Kosova Sorunu

Keşmir Sorunu

ABD-İran Nükleer Krizi

Arap-İsrail Savaşları

Rusya'nın Kırım'ı İlhakı

Nükleer Silah

Ruanda Soykırımı

Somali İç Savaşı

Arap Baharı

Enerji Güvenliği

Enerji Bağımlılığı ve Dış Politika

Enerji Kaynakları ve Çatışma

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanımı

Siber Güvenlik

Siber Savaş

Siber Terörizm

Devletlerin Siber Güvenlik Stratejileri

İnsansız Hava Araçları ve Güvenlik

Uluslararası İlişkilerde Savaş Teorisi

Jean Jacques Rousseau ve Savaş

Thomas Hobbes ve Savaş

Uluslararası İlişkilerde Barış Kuramı

Orta Doğu

Orta Doğu'da Toplumsal ve Kültürel Yapı

Orta Doğu'da Yahudi Toplumu

Orta Doğu'da İslam Toplumu

Emeviler ve Abbasiler

İslamiyet Öncesi ve Sonrası Orta Doğu

Osmanlı Yönetiminde Orta Doğu

Osmanlı İmparatorluğu ve Orta Doğu

Birinci Dünya Savaşı ve Orta Doğu

19.Yüzyıl Orta Doğusu

Filistin Sorunu:Siyonizm ve Arap-İsrail Savaşları

Filistin ve Siyonizmin Gelişimi

İsrail Devletinin Kuruluş Süreci

İsrail'in Kuruluşu ve Birinci(1948)Arap-İsrail Savaşı

1967 Savaşı:Altı Gün Savaşı

1973 Ekim Savaşı

Camp David ve Mısır-İsrail Barışı

Oslo Öncesi ve Sonrası Süreç

ABD'nin Kudüs'ü İsrail Başkenti Olarak Tanıma Süreci ve Sonrası

Basra Körfezi:Petrol Cennetleri

Bölgenin Genel Görünümü ve Etkili Faktörler

Bölge Ülkelerine Bakış

İran
Irak
Suudi Arabistan
Kuveyt
Birleşik Arap Emirlikleri
Katar
Umman
Bahreyn

Modern Ortadoğu

Diplomasi

Açık Diplomasi

Kamu Diplomasisi

Zirve Diplomasisi

Ataşe

Anlaşma

Ateşkes

Avrosantrizm Diplomasisi

Ping-Pong Diplomasisi

İki Yönlü/Taraflı Diplomasi

Halı diplomasisi

Nota Verme

Ambargo

Protokol

Bağımlılık

Bağımlılık Teorileri

Bağımsızlık

Bağımsızlık Verme İlanı

Bağımsız Devletler Topluluğu

Bağlantısızlık

Balfour Bildirisi(Balfour Deklarasyonu)

Balkan Antantı

Balkan Paktı

Barış Gücü

Barışçı Çözüm

Boykot

Propaganda

Türk Dış Politikası

Türk Dış Politikasının Teori ve Pratiği

Kurtuluş Savaşı Yılları (1919 - 1923)

Küresel ve Bölgesel Aktörlerle İlişkiler

Mondros Barış Antlaşması

Sevr Barış Anttlaşması

Ankara Antlaşması

Mudanya Ateşkes Antlaşması

Lozan Barış Antlaşması

Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası (1923-1939)

Küresel ve Bölgesel Aktörlerle İlişkiler

Montreux Boğazlar Sözleşmesi

Musul Sorunu

Yabancı Okullar sorunu

Balkan Antantı

Sadabat Paktı

Soğuk Savaş Dönemi Türk Dış Politikası (1945-1990)

Küresel ve Bölgesel Aktörlerle İlişkiler

Türkiye-Yunanistan İlişkileri

6-7 Eylül Olayları

Küba Füze Krizi

Johnson Mektubu

Kıbrıs Sorunu

SSCB'yle İlişkiler

ABD ve NATO'yla İlişkiler

Orta Doğu'yla İlişkiler

Avrupa'yla İlişkiler (AET)

Küreselleşme Çerçevesinde Türk Dış Politikası (1990-2001)

Küresel ve Bölgesel Aktörlerle İlişkiler

Rusya'yla İlişkiler
ABD ve NATO'yla İlişkiler
Orta Doğu'yla İlişkiler
Avrupa Birliğiyle İlişkiler
Afrika'yla İlişkiler
1998 Afrika Açılım Eylem Planı

AKP Dönemi Türk Dış Politikası (2001- )

Küresel ve Bölgesel Aktörlerle İlişkiler

Rusya'yla İlişkiler
ABD ve NATO'yla İlişkiler
Orta Doğu'yla İlişkiler
Avrupa Birliğiyle İlişkiler
Afrika'yla İlişkiler

Toplumsal Hareketler

Bergama Köylü Hareketi

Kaz Dağları Hareketi

Indignados (İspanya)

Anti-Apartheid Hareketi

Zapatista ve Ogoni Hareketleri

Seattle 99

I.İntifada

II.İntifada

Uluslararası Göç

Mübadeleler

Türk-Yunan Mübadelesi

Savaşın Getirdiği Büyük Göçler

Kırım-kafkas Göçleri

Suriye Göçü

Bayrak

Avrupa Birliği

Avrupa Birliği'nin Entegrasyonu

Schuman Planı

Paris Antlaşması(1951)

Avrupa Savunma Topluluğu Antlaşması'nın Reddi (1954)

Roma Antlaşması (1957)

Boş Sandalye Krizi (1965)

Lüksemburg Uzlaşması (1966)

Avrupa Tek Senedi (1986)

Maastrict Antlaşması (1992)

Amsterdam Antlaşması (1997)

Nice Antlaşması (2001)

Avrupa Birliği Anayasası (2003)

Lizbon Antlaşması (2009)

Avrupa Birliği Genişleme Süreci

Avrupa Birliği Kurumları

Avrupa Parlamentosu

Avrupa Komisyonu

Avrupa Birliği Zirvesi

Konsey ("Bakanlar Konseyi" ya da "AB Konseyi")

Avrupa Birliği Adalet Divanı

Avrupa Sayıştayı

Avrupa Merkez Bankası

Diğer Kurum, Organ ve Ajanslar

Ekonomik ve Sosyal Komite
Bölgeler Komitesi
Avrupa Yatırım Bankası
Avrupa Ombdusmanı

Avrupa Birliği Hukuku

Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası

Avrupa Birliği Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası

PESCO

Avrupa Komşuluk Politikası

Avrupa Birliği Çevre Politikası

Avrupa Birliği Enerji Politikası

Avrupa Birliği Genişleme Politikası

Avrupa Birliği Rekabet Politikası

AB iletişim ağı-Coreu

Avrupa Silahsızlanma Konferansı

Avrupa Güvenlik İşbirliği Konferansı

Uluslararası Örgütler

Bölgesel Ölçekte Uluslararası Örgütler

Avrupa Kıtasındaki Bölgesel Örgütlenmeler

Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO)

Batı Avrupa Birliği

Varşova Paktı

Avrupa Konseyi

Avrupa Konseyi İnsan Hakları Mahkemesi (AIHM)

Avrupa Güvenliği ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT)

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)

Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA)

Şanghay İşbirliği Örgütü

Karşılıklı Ekonomik Yardım Konseyi (COMECON)

Nordik Konseyi

Bağımsız Devletler Topluluğu

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ)

Avrupa Nükleer Araştırma Teşkilatı (CERN)

Türk Keneşi(Türk Konseyi)

Amerika Kıtalarındaki Örgütlenmeler

Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA)

Amerikan Devletleri Örgütü

Güney Ortak Pazarı (MERCOSUR)

Karayip Devletleri Birliği

Ortadoğu Bölgesindeki Örgütlenmeler

Arap Birliği

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC)

Körfez İşbirliği Konseyi

Asya-Pasifik Bölgesindeki Örgütlenmeler

Asya-Pasifik Uzay İşbirliği Örgütü (APSCO)

Güneydoğu Asya Antlaşması Örgütü (SEATO)

Güney Pasifik Güvenliği (ANZUS )

Güneydoğu Asya Uluslar Topluluğu (ASEAN)

Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC)

Afrika Kıtasındaki Örgütlenmeler

Afrika Birliği Örgütü (OAU)

Batı Avrupa Ekonomik Topluluğu (ECOWAS)

Afrika Kalkınma Bankası

Küresel Ölçekte Uluslararası Örgütler

Milletler Cemiyeti

Milletler Cemiyeti'nin Kuruluşu

Milletler Cemiyeti'nin Temel Nitelikleri

Milletler Cemiyeti'nin Örgütlenmesi

Birleşmiş Milletler (UN)

Birleşmiş Milletler ile İlişkilendirilmiş Uluslararası Örgütler ve Bağlı Uzmanlık Kuruluşları

BM Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO)
BM Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF)
BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR)
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR)
BM Dünya Gıda Programı (WFP)
BM Dünya Turizm Örgütü (UNWTO)
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)
Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD)
BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı(UNCTAD)
Uluslararası Para Fonu (IMF)
BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)
BM Sınai Kalkınma Örgütü (UNIDO)
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA)
Dünya Sağlık Örgütü (WHO)
Evrensel Posta Birliği (UPU)
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO)
Dünya Entellektüel Haklar Örgütü
Dünya Meteoroloji Örgütü

Hükümetler-Dışı Uluslararası Örgütler (NGO)

Uluslararası Af Örgütü (Amnesty İnternational )

Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü

Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü

Dünya Yazarlar Birliği

Yeşil Barış (Greenpeace )

İnsan Hakları İzleme Örgütü ( Human Right Watch )

Dünya Ticaret Örgütü (WTO)

İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)

Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu (FIDH)

Uluslararası Göç Örgütü (IOM)

Dünya Barış Konseyi (WPC)

Uluslararası Göç Politikaları Geliştirme Merkezi (ICMPD)=

Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF)

Dünya Su Konseyi (WWC)

Uluslararası Vakıflar

Fulbright Programı

Soros Vakıfları

Ortadoğu Barış Vakfı

Friedrich Ebert Vakfı

Ödül Komiteleri

Nobel Ödülü

Oscar Ödülü

Pen Ödülü

Grammys Ödülü

Soğuk Savaş Sonrası Uluslararası İlişkilerin Temel Sorunları

"Tarih'in Sonu" Tezi

Medeniyetler Çatışması

Uluslararası İnsancıl Hukuk

Bağımsız Türk Cumhuriyetleri

Uluslararası Ekonomi Politik

Uluslararası Ekonomi Politiğin Tanımı ve Temel Kavramları

Ekonomi Politik

Uluslararası Ekonomi Politik

Uluslararası Ekonomi Politiğin Tarihi Gelişimi

Uluslararası Ekonomi Politiğin Temel Unsurları

Devlet

Piyasa

Toplum

Uluslararası Ekonomi Politikle İlgili Yaklaşımlar

Merkantalist Yaklaşım

Liberal Yaklaşım

Marksist Yaklaşım

Uluslararası Ekonomi Politiğe Alternatif Yaklaşımlar

İnşacı Yaklaşım

Feminist Eleştiri

İnşacılık

Rasyonel Seçim

Uluslararası Ekonomi Politik ile İlgili Temel Yapılar

Uluslararası Üretim ve Ticaret

Uluslararası Para ve Finans Yapısı

Uluslararası Borç ve Finans Krizleri

Küresel Güvenlik Yapısı

Bilgi ve Teknoloji Yapısı

Kalkınma ve Küreselleşme

Gelişmekte Olan Ülkeler

Kalkınma Stratejisi

Bölgeselcilik

Bölgeselcilik Ekonomisi ve Siyaseti

Avrupa ve Bölgeselcilik

Yükselen Güçler

Orta Doğu: Kalkınma ve Demokrasi Arayışı

İllegal Küresel Ekonomi

Göç ve Turizm

Ulus-Ötesi Şirketler

Gıda ve Açlık

Petrol ve Enerji

Çevre

Terörizm

"https://uliwiki.org/index.php?title=Uluslararası_İlişkiler&oldid=646" adresinden alınmıştır.