Hükümet

From TUİÇ Sözlük
Jump to navigation Jump to search

Hükümet (government), bir devlet içinde yasaların uygulanmasını sağlayan, devletin iç ve dış politikasını yürüten ve resmi ilişkilerini sürdüren kısaca yürütme yetkisine sahip olan bir örgütlenmedir. Devlet başkanı ve başbakanın dışında kabine ya da bakanlar kurulu hükümeti tamamlayan en önemli unsurdur. Hükümet denildiğinde devletin tümü anlaşılsa da doğru olan hükümetle devletin ayrı ayrı değerlendirilmesidir. Devletler kalıcı, hükümetler değişebilen kurumlardır. Bu iki kavramın birbiri yerine kullanılmasının nedeni hükümetler değişse de politikaların hemen hemen aynı kalmasındandır.

Hükümet, devletin sahip olduğu meşru zorlama gücünü kullanan örgütsel birimdir. Devletler iç politikaları, ekonomik ve toplumsal politikaları gibi dış politikalarını da hükümetleri eliyle yürütür. Hükümetler, genel anlamda iç ve dış politikanın yürütülmesinde tam yetkili siyasal teşkilattır.[1] Devletler, uluslararası ilişkilerin en temel aktörü olmakla birlikte bazen hükümete sahip bir devletin diğer devletler tarafından tanınmadığı durumlar söz konusudur. Örneğin; Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti hükümete ve ülke topraklarına sahip olmasına rağmen uluslararası toplum tarafından tanınmamaktadır. Dolayısıyla meşru bir hükümetin uluslararası toplum nezdinde tanınması gerekmektedir.


Hükümet, en geniş anlamıyla hükmetmek demek, başkalarını yönetmek veya kontrol etmek demektir. Bu bağlamda hükümet, düzenli bir yönetimin onun aracılığıyla yürütüldüğü bütün mekanizmaları kapsayan bir anlamda görülür. Temel özellikleri kolektif kararları alabilme gücü ve onları uygulatabilme kapasitesidir. Bu şekliyle o, hemen hemen her sosyal kurumda görülebilir: ailede, okulda, işte, sendikada vs. Ancak, "yönetişim"den farklı olarak "hükümet", daha yaygın anlaşılış şekliyle kamu düzenini idame ettirmeye ve kolektif faaliyeti kolaylaştırmayı amaçlayan ve ulusal düzeyde işleyen resmî ve kurumsal süreçlere atıfla anlaşılabilir. Hükümetin temel işlevleri, kanun yapma (yasama), kanunları uygulama (yürütme) ve kanunları yorumlamadır (hüküm verme). Bazı durumlarda başkanlık sistemindeki "İdare"ye muadil muadil şekilde kullanılarak, sadece siyasi yürütme, "Hükümet" olarak adlandırılır. [2]


  1. Tayyar Arı, Uluslararası İlişkiler ve Dış Politika,Bursa: MKM Yayınları, 2011, s.42-43.
  2. Heywood, Andrew, Siyaset, çev.: Bekir Berat Özipek, Bahattin Seçilmişoğlu, Atilla Yayla, Hasan Yücel Başdemir, Anakara: Adres Yayınları, 18. Baskı, 2017.