Avrupa Komisyonu

TUİÇ Sözlük sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Avrupa Komisyonu (İngilizce: European Commission), yasama sürecini başlatan, ayrıca Birliğin yürütme organı olarak AB müktesebatını, bütçeyi ve programları uygulamaktan ve idari denetimden sorumlu kurumdur. Avrupa Komisyonu, 1 Mayıs 2004 tarihinde yeni üyelerin AB'ye katılmasıyla üye sayısı 20'den 25'e artırılmıştır.En son genişlemeler ile üye sayısı 28'dir. 1 Kasım 2004 tarihinde göreve başlayan yeni Avrupa Komisyonu'nda artık dengeli bir dağılımla her ülkeden bir temsilci bulunmaktadır. [1] Bu temcilcilere "komiser" adı verilir. Her Komiser bir veya daha fazla AB politikasının yürütülmesinden sorumludur. Komisyon adeta bir Bakanlar Kurulu gibi faaliyet gösterir. Avrupa Komisyonu, Birlik’in kamu hizmetleri ile de ilgilendiğinden ötürü, geçici ve daimi çalışanları ile beraber birçok AB kurumundan daha fazla personele sahiptir. Brüksel’in yayımladığı rapora göre, halihazırda 32 bin 966 çalışan bulunmaktadır. Komisyon personelinin önemli bir kısmını (altıda bir oranında) Belçikalılar oluşturur.[2] Avrupa Birliği’nin dış ilişkileri ile ilgilenen birimi ise 3 bin 121 kişi ile en kalabalık departmandır. Komisyon bünyesinde, herhangi bir konuda idari düzenlemelerin yapıldığı idari yönetim birimleri olan Genel Müdürlükler bulunur. Her Genel Müdürlük, çalışmalarının siyasi ve yönetim sorumluluğunu üstlenen Komisere karşı sorumlu bir Genel Müdür tarafından yönetilir. Genel Müdürlükler müdürlüklere (direktörlük), müdürlükler bölüm ya da birimlere, bölüm ya da birimler ise, masa şefliklerine ayrılmıştır. Her masada, masanın ilgili konusuna uygun sayıda uzman bulunur.

Komisyon başkanı Avrupa Birliği Zirvesi tarafından belirlenir ve ataması Avrupa Parlamentosu'nun onayı ile yapılır. Komisyon başkan yardımcılarından biri de AB'nin dış politikasını yürütmekten sorumlu Birlik Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisidir [3] Komisyon Başkanı'nın Zirve tarafından, Avrupa Parlamentosu seçimleri dikkate alınmak ve danışmalar yapılmak suretiyle nitelikli çoğunlukla belirlenmesi ve Parlamento'ya sunulması gerekmekte olup, Başkan adayı, Parlamento üyelerinin çoğunluğu tarafından seçilecektir. Komisyon Başkanı'nın, Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ve diğer tüm komiserler ile birlikte heyet halinde Parlamento'nun onayına sunulması ve Zirve tarafından nitelikli çoğunlukla atanması gerekir.Günümüzde Komisyon Başkanı Lüksemburg'lu Jean-Claude Juncker'dir.Görev süresi 2019'da sona erecektir.[4] Komisyon üyeleri ise üye devletlerin göstereceği adayların arasından Komisyon Başkanı tarafından seçilecek, bu seçimin ardından Zirve tarafından nitelikli çoğunlukla ve Komisyon Başkanı'nın onayını da alarak atanan "Birlik Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi" de dâhil olmak üzere Komisyon'un tamamı heyet halinde Avrupa Parlamentosu'nun onayına sunulacaktır. Gerekli güvenoyunun teminini takiben Komisyon, Zirve tarafından nitelikli çoğunluk ile atanır. Komiserlerin görev süresi 5 yıldır ve bu süre yenilenebilir.

Komiserler Avrupa Birliği üyesi devletlerin vatandaşları olmalarına ve bu devletler tarafından atanmalarına karşın kendi ülkelerinin menfaatlerini değil Birliğin genel menfaatlerini korumak durumundadır. Komisyon, sorumluluklarını yerine getirirken bağımsız hareket eder ve üye devletlerden ya da herhangi bir kurumdan veya makamdan talimat almaz. Üye devletlerden herhangi birine karşı antlaşma ihlali soruşturması başlatabilir ve gerekli gördüğünde konuyu Avrupa Adalet Divanı'na götürür.Bunların yanında Avrupa Birliği'nin rekabet kurallarını ihlal etmeleri durumunda kişilere ve şirketlere para cezası verebilir. Komisyon Birliğin harekete geçmesini sağlayan bir motor görevi de görmektedir.

Komisyon, görev süresi boyunca üye devlet hükümetlerince görevden alınamaz. Avrupa Parlamentosu'nun da komiserleri tek tek görevden alma yetkisi bulunmamakla birlikte, güvensizlik oyu ile Komisyon'u heyet halinde görevden alması mümkündür.

Komisyon'un merkezi Brüksel'dedir. Avrupa Birliği üyesi devletlerden bağımsız bir niteliğe sahip olan Komisyon,,yasama sürecini başlatmada tek yetkili organdır ve yeni bir Avrupa yasasının kabulu sürecinin her aşamasında etkide bulunma gücüne sahiptir. Komisyon ayrıca Birliğin yürütme organı konumundadır. Bu doğrultuda Birliğin bütçesini ve politikalarını uygulayan Komisyon, AB hukukunun uygulanmasının idari bakımdan gözetilmesi görevini de üstlenmiştir.Komisyon'un bir diğer önemli görevi ise yasama organını oluşturan Avrupa Parlamentosu ve Konsey'e sunduğu yasama ya da karar önerileri ile yasama sürecini başlatmasıdır.


  1. Hasgüler, Mehmet ,Uludağ,Mehmet(2014). Devletlerarası ve Hükümetler Dışı Uluslararası Örgütler , Alfa Yayınları , İstanbul.
  2. 23 Ocak 2018 Tarihinde http://tr.euronews.com/2016/09/12/avrupa-komisyonu-nedir adresinden erişilmiştir.
  3. Türkiye Cumhuriyeti Avrupa Birliği Bakanlığı. Avrupa Parlamentosu. 23 Ocak 2018 Tarihinde https://www.ab.gov.tr/_45628.html adresinden erişilmiştir.
  4. european commission. 23 Ocak 2018 Tarihinde https://ec.europa.eu/commission/commissioners/2014-2019/president_en adresinden erişilmiştir.