Siyaset Bilimi

TUİÇ Sözlük sitesinden
Elif (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 19.55, 1 Şubat 2018 tarihli sürüm (→‎Feminizm)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Siyaset Teorileri

Siyaseti Tanımlama

Hükmetme Sanatı Olarak Siyaset

Kamusal İşler Olarak Siyaset

Uzlaşma ve Fikir Birliği Olarak Siyaset

İktidar Olarak Siyaset

Siyaset Çalışmaları

Siyaset Çalışmalarına Yaklaşımlar

Felsefi Gelenek

Ampirik Gelenek

Bilimsel Gelenek

Yeni Gelişmeler

Bilim Olarak Siyaset

Kavramlar, Modeller ve Teoriler

Siyasi Düşünce

Siyasi İdeolojiler

Liberalizm

Liberalizmin Unsurları

Klasik Liberalizm

Modern Liberalizm

Modern liberalism, devlet müdahalesine daha sempatik bakmasıyla tanımlanır.Aslında ABD'de liberal kavramı sürekli olarak, minimal hükümeti değil, ''büyük hükümet''' i destekleyenleri ifade etmek için kullanılır.Bu değişiklik, sanayi kapitalizminin sadece yeni biçimlerde adaletsizlik ürettiğinin ve halk kitlelerini piyasanın kaprislerine tabi kıldığının kabul edilmesiyle ortaya çıkmıştır. J.S.Mill'in eserlerinden etkilenen ve Yeni Liberaller olarak anılanlar(T.H.Green (1836-1882), L.T.Hobhouse (1864-1929) ve A.J.Hobson (1858-1940) gibi isimler) daha geniş, pozitif bir özgürlük, aç kalma özgürlüğünden fazla bir şeyi ifade etmeyebilecek olan, sadece kendi haline bırakılma anlamına gelmez. Daha ziyade, kişisel gelişimle ve bireyin başarılı olmasıyla bağlantılıdır; yani bireyin kendisine yeterli hale gelmesini sağlama yeteneğiyle ve onun kendisini gerçekleştirmeye ulaşması ile ilgilidir. Bu görüş sosyal liberalizm veya refah liberalizmi için temel oluşturur. Bu da devlet müdahalesinin tanınmasıyla, özellikle bireysel varoluşu çürüten sosyal kötülüklerden bireyi koruyarak özgürlüğü genişletebilecek olan sosyal refah biçimindeki müdahalelerin tanınmasıyla tasvir edilir.Bu kötülükler İngiltere'de 1942 yılındaki Beveridge Raporu'nda beş dev olarak teşhis ediliyordu. Bunlar,fakirlik,cehalet,işsizlik,bakımsızlık ve hastalıktı.Aynı şekilde modern liberaller,laissezfaire kapitalizmine ilişkin inançlarını terk ettiler. Bu durum büyük ölçüde J.M.Keynes'in, büyüme ve refaha sadece yönetilen ve regüle edilen bir kapitalizmle ulaşabileceğine ve anahtar iktisadi sorumlulukların devletin eline bırakılması gerektiğine dair fikirlerinin bir ürünüydü. Bununla birlikte modern liberallerin kolektif önlemlere ve hükümet müdahalesine verdikleri destek daima şartlı olmuştur. Onların kaygısı zayıf ve kırılgan olanın, gerçekten de kendisine yardım etmeye muktedir olmayanın içinde bulunduğu kötü durumla ilgilidir. Hedefleri, her şeyden önce bireyleri içinde bulundukları durumun gerektirdiği sorumlulukları almaya ve kendi ahlaki tercihlerini yapmaya muktedir kılacak noktaya yükseltmektedir. Liberalizmin ilkelerini refah ve yeniden dağıtım siyasetiyle uzlaştırmaya ilişkin en etkili modern girişim John Rawls tarafından gerçekleştirilmiştir. [1]

Muhafazakârlık

Muhafazakârlığın Unsurları

Paternalist Muhafazakârlık

Yeni Sağ

Yeni Liberalizm

Yeni Muhafazakârlık

Sosyalizm

Sosyalizmin Unsurları

Marksizm

Sosyal Demokrasi

Üçüncü Yol

Diğer İdeolojik Gelenekler

Faşizm

Anarşizm

Feminizm

Toplumlarda feminist taleplerin ifadesini bulmasının tarihi Eski Çin'e kadar geriye götürülebilirse de, bu talepler Mary Wollstonecraft'ın Kadın Haklarının Bir Müdafası'na kadar geliştirilmiş bir siyasi teori tarafından desteklenmemiştir.Esasen, 1840'lar ve 1850'lerde kadınların oy hakkı hareketinin 'ilk dalga feminizm' adı altında ortaya çıkışına kadar feminist fikirler geniş kitlelere ulaşmış değildi. 20.yy'ın başlarında, Batılı ülkelerin çoğunda kadınlara oy hakkı hareketinin başarıya ulaşması, kadın hareketini başlangıçtaki amacından ve örgütleyici ilkesinden yoksun bırakmıştır. Ancak 1960'larda 'ikinci dalga feminizm' ortaya çıktı. Bu yıllarda, büyüyen Kadının Özgürlük Hareketi'nin (WLM) talepleri daha radikal, hatta kimi zaman devrimciydi.Feminist teori ve doktrinler birbirinden farklıydı; ama onların ortak özelliği, hangi yolla olursa olsun, kadının sosyal rolünü geliştirmeye ilişkin ortak arzularıydı.Dolayısıyla feminizmin başlıca temaları, ilk olarak, toplumun cinsel veya gender(toplumsal cinsiyet) eşitsizliğe karakterize edebileceği; ikinci olarak ise, erkek iktidarını yansıtan bu yapının yıkabileceği ve yıkılması gerektiğiydi. Birbirleriyle çelişen en azından üç feminist gelenek teşhis edilebilir.Wollstonecraft ve Betty Friedan gibi liberal feministler, kadının ikinci planda olmasını, toplumda hakların ve fırsatların eşitsiz dağıtılmasıyla açıklama eğilimindeydiler.Bu 'eşit haklar feminizmi' temelde reformisttir.Bu hareket, 'özel' veya ev içi hayatı yeniden düzenleme amacından çok 'kamusal' alanın reformuyla, yani kadının hukuki ve siyasi statüsünün yükseltilmesi ve onların eğitim ve kariyer durumlarının geliştirilmesiyle ilgiliydi.Buna karşılık sosyalist feministler, kadınların örneğin ev içi emekte erkek işçilerin yükünü hafiflettikleri, kapitalist işçi nesillerini yetiştirdikleri, eğitimlerine yardımcı oldukları ve emek ordusunun yedek kuvvetleri olarak faaliyet gösterdikleri bir yer olarak aile veya ev hayatıyla sınırlandırılmış iktisadi önemine dikkat çekerek, genellikle kadının ikinci planda olmasıyla kapitalist üretim biçimi arasındaki bağlantıya vurgu yapıyorlardı. Ancak ikinci dalga feminizmin ayrıcı vasfı, geleneksel siyasi doktrinlerinden gelmeyen bir feminist eleştirinin ortaya çıkışının, özellikle de radikal feminizmin bir ürünü olmasıdır. Radikal feministler, gender ayrımının toplumdaki en temel ve en önemli bölünmeyi ifade ettiğine inandılar.Onların gözünde, tarihi ve çağdaş tüm toplumlar patriarşi ve Kate Millett'in (1969) ifadeleriyle, 'nüfusun yarısı olan erkekler tarafından denetim altında tutulduğu' kurumlarla nitelenebilirdi.Bu yüzden radikal feministler, cinsel bir devrime, özellikle şahsi, ev içi ve aileyle ilgili hayatı yeniden yapılandıracak bir devrime ihtiyaç olduğunu ilan ettiler.Bu bağlamda radikal feminizmin ayrıcı sloganı şahsi olan siyasidir şeklindedir. Ancak radikal feminizmin sadece aşırı biçimi erkeği bir 'düşman' olarak tasvir eder ve kadının erkek toplumundan çekilmesine ve kimi zaman siyasi lezbiyenlikle ifadesini bulan bir duruşa ihtiyaç olduğunu ilan eder. [2]

Çevrecilik

Dini Köktencilik

İdeolojilerin Sonu Tartışması

Hükümetler, Sistemler ve Rejimler

Geleneksel Sınıflandırma Sistemleri

Klasik Tipolojiler

"Üç Dünya" Tipolojisi

Modern Dünyada Rejimler

Batı Poliyarşileri

Yeni Demokrasiler

Doğu Asya Rejimleri

İslami Rejimler

Askeri Rejimler

Demokrasi

Demokrasiyi Tanımlama

Halkı Oluşturan Unsurlar

Halk Yönetimi

Halk Yönetiminin Sınırları

Demokrasi Modelleri

Klasik Demokrasi

Koruyucu Demokrasi

Kalkınmacı Demokrasi

Halk Demokrasisi

Uygulamada Demokrasi: Farklı Görüşler

Çoğulcu(Pluralist) Yaklaşım

Seçkinci Yaklaşım

Korporatist Yaklaşım

Yeni Sağ Yaklaşımı

Marksist Yaklaşım

Devlet

Devlet Teorileri

Çoğulcu(Pluralist) Devlet

Kapitalist Devlet

Leviathan Devlet

Patriarkal(Ataerkil) Devlet

Devletin Rolü

Minimal Devletler

Kalkınmacı Devletler

Sosyal Demokrat Devletler

Kolektifleştirilmiş Devletler

Totaliter Devletler

Devletle İlgili Tartışmalar

Küreselleşme

Devletin Yeniden Yapılandırılması

Devletaltı Yönetim

Milletler ve Küreselleşme

Milletler ve Milliyetçilik

Millet(Ulus)

Kültürel Topluluklar Olarak Milletler

Siyasal Topluluklar Olarak Milletler

Milliyetçilik Çeşitleri

Liberal Milliyetçilik

Muhafazakâr Milliyetçilik

Yayılmacı Milliyetçilik

Sömürgecilik Karşıtı Milliyetçilik

Çok Kültürlülük

Ulus-devletlerin Geleceği

Küresel Siyaset

Dünya Siyasetini Anlamak

İdealizm

Realizm

Çoğulculuk(Pluralizm)

Marksizm

Değişen Dünya Düzeni

Soğuk Savaş'ın Yükselişi ve Çöküşü

Yirmi Birinci Yüzyılda Dünya Düzeni

Küreselleşmenin Dinamikleri

Küreselleştiren Eğilimler

Küreselleşmeyle İlgili Teoriler ve Tartışmalar

Bölgeselleşme

Avrupa Birliği

Dünya Hükümeti Düşüncesi

Birleşmiş Milletler

Ulusaltı Siyaset

Merkezîleşme ve Merkezsizleşme

Merkez-Çevre İlişkileri

Federal Sistemler

Federalizm

Federalizmin Özellikleri

Federalizmin Değerlendirilmesi

Üniter Sistemler

Yerel Yönetim

Yetki Devri

Etnik ve Topluluk Siyaseti

Etnik Siyasetin Yükselişi

Topluluk Siyaseti

Siyasi Etkileşim

Ekonomi ve Toplum

İktisadi Sistemler

Dünya Üzerindeki Kapitalist Sistemler

Teşebbüs Kapitalizmi
Sosyal Kapitalizm
Kolektif Kapitalizm
Yönetilen Kapitalizm veya Yönetilmeyen Kapitalizm

Sosyalizmin Çeşitleri

Devlet Sosyalizmi=
Piyasa Sosyalizmi

İktisadi "Üçüncü Yol" Tartışması

Sosyal Yapı ve Bölünmeler

Sosyal Sınıf

Sınıf Temelli Politikanın Yükselişi ve Düşüşü
Alt Sınıf

Irk

Toplumsal Cinsiyet

Siyasi Kültür, İletişim ve Meşruiyet

Düşünce Bağlamında Siyaset: Kültür ve İletişim

Yurttaşlık Kültürü veya İdeolojik Hegemonya

Kitle İletişim Araçları ve Siyasi Anlamda İletişim

Sosyal Sermayede Düşüş

Meşruiyet ve Siyasi İstikrar

İktidarı Meşrulaştırma

Meşruiyet Krizleri

Devrimlerin Sebebi

Marksist Devrim Teorileri
Marksist Olmayan Devrim Teorileri

Temsil, Seçimler ve Oy Kullanma

Temsil

Temsil Teorileri

Mütevelli Modeli
Delege Modeli
Vekâlet Modeli
Benzerlik Modeli

Seçimler

Seçimlerin İşlevleri

Seçim Sistemleri

Seçimlerin Anlamı

Oy Verme Davranışı

Oy Verme Teorileri

Parti Kimliği Modeli
Sosyolojik Model
Akılcı(Rasyonel) Tercih Modeli
Hakim İdeoloji Modeli

Partiler ve Parti Sistemleri

Parti Siyaseti

Parti Biçimleri

Partilerin İşlevleri

Temsil
Seçkinler Sınıfı Oluşturma ve İstihdam Etme
Hedef Belirleme
Çıkarları İfade Etme ve Gerçekleştirme
Sosyalleşme ve Harekete Geçme
Hükümet Organizasyonu

Parti Organizasyonu

Parti Sistemleri

Tek Parti Sistemleri

İki Partili Sistemler

Baskın Parti Sistemleri

Çok Partili Sistemler

Partilerin Düşüşü

Grup Siyaseti ve Toplumsal Hareketler

Grup Siyaseti

Grup Türleri

Komünal Gruplar
Kurumsal Gruplar
Dernek Grupları

Grup Siyaseti Modelleri

Çoğulcu(Pluralist) Model
Korporatist Model
Yeni Sağ Modeli

Grup Siyaseti Tarzları

Çıkar Gruplarının Önemi
Grupların Etkilerini Gösterişi

Toplumsal Hareketler

Yeni Toplumsal Hareketler

Hükümet Mekanizması

Anayasalar, Hukuk ve Yargı

Anayasaların Sınıflandırılması

Anayasanın Amacı

Devletleri Yetkilendirmek

Yönetimde Denge Sağlamak

Özgürlüğü Korumak

Rejimleri Meşrulaştırmak

Anayasalar Önemli midir?

Hukuk

Hukuk, Ahlâk ve Siyaset

Yargı

Yargıçlar ve Siyaset

Meclisler

Meclislerin Rolü

Parlamenter Sistem ve Başkanlık Sistemi

Meclislerin İşlevleri

Yasama
Temsil
İnceleme ve Teftiş
Siyasete Katma ve Eğitme
Meşruiyet

Meclislerin Yapısı

Tek Meclisli Yapı ve Çift Meclisli Yapı

Komisyon Sistemleri

Meclislerin Performansları

Meclisler Politika Üretir mi?

Meclislerin Güç Kaybedişi

Disiplinli Siyasi Partiler
Liderlik Eksikliği
Çıkar Grupları ve Medya Gücü

Meclislerin Yükselişi

Siyasi İktidarlar

Yürütmenin Rolü

Yürütme

Siyasi Yürütmenin İşlevleri

Törensel Önderlik

Politika Üretmede Liderlik

Halk Liderliği

Bürokratik Liderlik

Kriz Liderliği

Yürütmenin Gücü

Başkanlar

Başbakanlar

Kabineler

Liderlik Siyaseti

Liderlik Teorileri

Liderlik Tarzları

Bürokrasiler

Bürokrasi Teorileri

Rasyonel-İdari Model

Güç Bloğu Modeli

Bürokratik Aşırı Arz Modeli

Bürokrasilerin Rolü

Bürokrasilerin İşlevleri

İdare
Siyasa Tavsiyesi
Çıkarları Dile Getirmek
Siyasi İstikrar

Bürokrasilerin Örgütlenmesi

Bürokratik Güç

Bürokratik Gücün Kaynakları

Bürokratların Kontrol Edilmesi

Siyasi Hesap Verilebilirlik
Siyasallaştırma
Karşı Bürokrasiler

Ordular ve Güvenlik Güçleri

Ordu ve Siyaset

Ordunun Rolü
Savaş Aracı
İç Düzenin Güvencesi
Çıkar Grubu
Sivil Düzenin Alternatifi

Ordunun Kontrol Edilmesi

Ordunun İktidara El Koyması

Polis ve Siyaset

Polisin Rolü

Toplum Polisliği
Siyasi Polislik
Polis Devletleri

Siyasi Kontrol ve Hesaba Çekilebilirlik

Politika Süreci ve Sistem Performansı

Politika Süreci

Karar Alma Teorileri

Rasyonel Aktör Modelleri

İkrementalizm Modelleri

Bürokratik Örgüt Modelleri

İnanç Sistemi Modelleri

Politika Sürecindeki Aşamalar

Başlatma

Oluşturma

Yürürlüğe Koyma

Sistem Performansı

İstikrar Performansı

Maddi Performans

Yurttaşlık Performansı

Demokrasi Performansı

Türk Siyaseti

  1. HEYWOOD,Andrew,Politics,Çev:Bekir Berat Özipek,Adres Yay.,Ankara 2017
  2. HEYWOOD,Andrew,Politics,Çev.:Bekir Berat ÖZİPEK,Adres Yay.,Ankara 2017