Zorbalık

From TUİÇ Sözlük
Jump to navigation Jump to search

Zorbalığın tanımı kültürlere ve anlayışa göre farklılık gösterse de genel bir tanım olarak zorbalık; kendinden daha zayıf birine kasıtlı olarak yapılan sosyal, duygusal ya da fiziksel güç içeren saldırgan davranışlarla kurulmaya çalışılan güç iddiasıdır[1]. Zorbalık yüzyıllardır bir sorun olmasına rağmen, 1970’lere kadar önemli bir araştırma konusu olmamıştır ve Olweus, bu konuya odaklanan ve literatüre bilimsel veriler katan ilk bilim insanıdır[2]. Olweus, zorbalığın tanımını bir öğrencinin başka öğrenci ya da öğrenciler tarafından maruz kaldığı zamanla ve tekrar tekrar oluşan olumsuz eylemler olarak tanımlayarak daha sonra bu olumsuz eylemlerin, kasıtlı olarak başkalarına sıkıntı yaratmayı veya teşebbüs etmeyi içerdiğini ve gruptan dışlanmayı, müstehcen jestleri, tekmeleme ve vurma gibi fiziksel zararı, bağırma ve söylentiler gibi sözlü saldırıyı içerdiğini belirti[3].

Zorbalık Çeşitleri

Fiziksel, sözel, duygusal/ilişkisel ve siber zorbalık olmak üzere araştırmacılar tarafından belirlenen 4 ana zorbalık çeşidi vardır.


Fiziksel Zorbalık: Fiziksel zorbalık, vurma, yumruklama veya itme gibi fiziksel saldırganlık eylemleriyle karakterize edilir[4].

Sözel Zorbalık: Doğrudan bir zorbalık türü olan sözel zorbalık; lakap takma, toplum içinde küçük düşürme ve yıldırma gibi sözlü saldırganlıktır [5].

Duygusal/İlişkisel Zorbalık: Duygusal zorbalık sürecinde mağdur olan bireye amaçlı manipülasyon veya akran ilişkilerini zedeleme yoluyla zarar verilir ve sosyal dışlanmayı, söylenti yaymayı, ilişki bağlarını tehdit etmeyi içeren ilişkisel saldırganlık, tekrarlandığında ve daha az güçlü bir kurbana yöneltildiğinde ilişkisel zorbalığa dönüşür[6].

Siber Zorbalık: Tam karşılık gelen bir tanım olarak siber zorbalık; bir grup veya birey tarafından, kendini kolay şekilde savunamayan bir kurbana karşı elektronik iletişim biçimlerini tekrar tekrar ve zaman aşırı kullanarak gerçekleştirilen kasıtlı eylemdir [7].

Zorbalığın sonuçları

Ruh ve sinir hastalıkları alanına göre zorbalık, sıra kaygı, depresyon, intihar eğilimi, ruh sağlığında bozukluk ve kendine zarar verme davranışları ile ilişkilendirilmiştir ve genel olarak, evsiz olan bir çocuğun ve zorbalığa uğrayan bir çocuğun yaşadığı travma seviyesi yaklaşık olarak aynı şiddette bulunmuştur. Hatta bazı durumlarda istismardan daha ciddi sonuçları olabilir. Doğrudan psikiyatrik hastalık dışında, çocuk yaşta zorbalık yetişkinlikte oluşan daha yüksek kronik inflamasyon seviyeleri ile ilişkilendirilmiştir[8].


Hazırlayan: o-staj Sosyoloji Çalışmaları Stajyeri Büşra TİRYAKİ


  1. Douglas Vanderbilt & Marilyn Augustyn, “The Effects of Bullying.” Paediatrics and Child Health. 20/7 (2010), s.315.
  2. Sanders, Cherly E. “Bölüm 1”, Bullying: Implications for the classroom. Elsevier Academic Press, (2004), s.2
  3. Younan. Ben. “A systematic review of bullying definitions: how definition and format affect study outcome.” Journal of Aggression, Conflict, and Peace Research. (2018), s.2
  4. Brank, Eve M., Lori A. Hoetger, and Katherine P. Hazen. “Bullying.” Annual Review of Law and Social Science. 8/1 (2012), s.214
  5. Douglas Vanderbilt & Marilyn Augustyn, “The Effects of Bullying.” Paediatrics and Child Health. 20/7 (2010), s.315
  6. Bauman, Sheri., & Adrienne Del Rio. “Preservice Teachers' Responses to Bullying Scenarios: Comparing Physical, Verbal, and Relational Bullying” Journal of Educational Psychology. 98/1 (2006), s.220.
  7. Smith, Peter K., Jess Mahdavi., Manuel Carvalho., Sonja Fisher., Shanette Russell., and Neil Tippett. “Cyberbullying: its nature and impact in secondary school pupils.” Journal of Child Psychology and Psychiatry, 49/4 (2008), s.376.
  8. Rettew, David C., & Pawlowski, S. “Bullying.” Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America. 25/2 (2016), s.2.