Pen Ödülü

5 Ekim 1921'de İngiliz yazar Catherine Amy Dawson Scott ile John Galsworthy ve arkadaşları tarafından Londra'da kurulan PEN, uluslararası yazarlar birliğidir. PEN, İngilizce, poets (şairler), playwrights (piyesçiler), essayists (denemeciler) ve novelists (romancılar) kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır.

Uluslararası PEN Kongresi yılda bir yapılır. PEN’in uluslararası kongrelerinde üç resmî dili vardır: İngilizce, Fransızca, İspanyolca. Uluslararası PEN Kongresi'ne ev sahipliği yapan kardeş merkez bu üç dilde çeviri sağlamakla yükümlüdür.

Tüzük Uluslararası P.E.N. tüzüğü Uluslararası PEN Kongrelerinde önerilerek kabul edilen kararlara dayanarak hazırlanmıştır. PEN şu maddeleri onaylar:

1. Edebiyat sınır tanımaz; siyasal ve uluslararası karışıklık durumunda bile insanlar arasında ortak bir alan olarak korunmalıdır.

2. Bütün koşullarda -özellikle savaşta- sanat eserleri –en geniş kapsamıyla insanlık mirası- ulusal veya siyasal tutkular karşısında korunmalıdır.

3. PEN üyeleri nüfuzlarını daima uluslar arasında iyi niyetli anlayış ve karşılıklı saygı oluşturup güçlendirmek amacıyla kullanmalıdır. Üyeler ırk, sınıf ve milliyet temelli nefretleri bertaraf ederek insanlığın dünyada barış içinde yaşaması ideali uğruna ellerinden gelen her şeyi yapacaklarını taahhüt ederler.

4. PEN düşüncenin her ulusun kendi içinde ve tüm ulusların arasında engellenmeden aktarılması ilkesini savunur. PEN üyeleri gerek yaşadıkları ülkede ve ait oldukları topluluk içinde, gerekse dünyada ifade özgürlüğünün baskı altına alınmasının her biçimine karşı koyacaklarını taahhüt ederler. PEN basının özgür olması gerektiğini savunur, barış dönemindeki her tür keyfî sansüre karşı koyacağını belirtir. PEN dünyanın siyasal ve ekonomik olarak daha üst düzeyde organize olması için devletlerin, hükümetlerin ve kuruluşların özgürce eleştirilmesini gerekli sayar. Özgürlük gönüllü bir disiplin anlamına geldiği için, PEN üyeleri, özgür basın adına ortaya çıkan yalan yayınlar, kasıtlı sahtekârlıklar ve gerçeklerin siyasal ve kişisel amaçlar uğruna çarpıtılması gibi olumsuzluklara karşı çıkmayı görev sayarlar.

5.PEN üyeliği milliyet, dil, ırk, renk ve din ayırımı yapmaksızın, bu amaçları benimseyen bütün nitelikli yazar, editör ve çevirmenlere açıktır. (Üyelik dünyada genellikle iki üyenin önerisi üzerine davet ile söz konusu olur.)

Pen Türkiye

1950’de Halide Edip Adıvar’ın öncülüğünde Türk PEN Kulübü adıyla kurulan merkezimiz 12 Eylül 1980 askerî darbesi üzerine kapanmış, 1989’da Yaşar Kemal’in öncülüğünde hayata döndürülmüştür. PEN Yazarlar Derneği’nin Olağan Genel Kurulu üç yılda bir ocak ayının üçüncü cumartesi günü İstanbul’da toplanır.

Başkanlar: Halide Edip Adıvar, Refik Halit Karay, Sabri Esat Siyavuşgil, Yaşar Nabi Nayır, Tahsin Yücel, Yaşar Kemal, Şükran Kurdakul, Alpay Kabacalı, Nebile Direkçigil, Üstün Akmen, Vecdi Sayar, Tarık Günersel, İnci Aral, Tarık Günersel.

Şimdiki Yönetim Kurulu: Başkan Zeynep Oral, İkinci Başkan Halil İbrahim Özcan, Genel Sekreter Tülin Dursun, Uluslararası Sekreter Tarık Günersel, Sayman Zeynep Aliye, Mario Levi ve Haydar Ergülen.