Pantürkizm
Türkçülük, Türkizm ve Pan-Türkizm isimleri ile anılmaktadır. Tüm Türk halkının kültürel ve politik birliğini amaçlayan bir harekettir. Temsilciliğini Ziya Gökalp yapmıştır. 1880’lerde Osmanlı İmparatorluğu’nda ve o zamanlar Rus İmparatorluğu’nun bir parçası olan Azerbaycan’da yaşayan Türk aydınları arasında ortaya çıkan bir harekettir.[1] İkinci Meşrutiyet’in 1908’de ilanında sonra Osmanlı İmparatorluğu içerisinde ortaya çıkmış ve geniş yankı bulan bir harekettir. Osmanlı Devleti’nin kurtarılmasının İslamcılık ve Osmanlıcılık fikir akımları ile mümkün olmayacağını, bunun ancak Türk unsurlara dayanılarak mümkün olacağının savunan görüştür. Türklerin tek vatanda ve tek bayrak altında birleştirilmesini amaçlamaktadır. Pan-Türkizm’in ‘’birlik’’ denilen düşüncesi, ‘’dayanışma’’ denilen eylemi, ilk defa 1755 yılında İdil- Ural Bölgesinde patlak vermişti.[2] Bu düşünce Rusya’da, tüm Rusya Müslümanlarının ortak bir siyasi ve kültürel hareket içerisinde bir araya gelme fikri 20.yüzyılın ilk yıllarında ortaya çıktı. Tüm Slavların birliğini savunan Panslavizm hareketine karşılık bu harekete de Pan- Türkizm adı verildi.