Lüksemburg Uzlaşması (1966)

Lüksemburg Uzlaşması, Fransa’nın Temmuz 1965’ten itibaren Konsey oturumlarına katılmayı reddetmesiyle başlayan “boş koltuk” bunalımına son vermek amacıyla Ocak 1966’da varılan uzlaşmadır. Charles de Gaulle, 1960'lı yıllarda, Fransa'nın AB içerisindeki konumunu güçlendirmek ve AET'nin politik bütünleşmeyi de getirmesi amacıyla, AB'nin yeniden yapılanmasını ve hükümet başkanlarından oluşacak bir kurum sekretaryasının Paris'te olmasını desteklemekteydi. Ancak üye devletler politik anlamda bütünleşmeye karşıydı ve bu kapsamda yeni yapılanmaya karşı durdular. De Gaulle, hükümetlerarası işbirliği temelinde, üye devletlerce paylaşılan çoğunluk gücün Avrupa’yı daha güçlü kılacağını savunmaktaydı. Ona göre, ulus üstü bir yapıya yetki devri ise işlevsel olmayacaktı. Bu ikilem bütünleşme sürecinde Avrupa için sorun olmaya başladı. 1961'de politik bir birliğin oluşumu için Fouchet Komitesi adı altında bir savunma komitesi toplandı. Ancak İngiltere’siz kıta savunmasının olmayacağı görüşünü savunan Hollanda tarafından reddedildi ve Fouchet Planı hayata geçirilemedi. De Gaulle ile başlayan bu görüş ayrılığı zamanla ilerledi. Buna Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikasındaki karar alma mekanizmasının tartışmaları da eklenince Fransa'nın itarazları artırıyordu. Roma Anlaşması'na göre, OTP ile ilgili kararlar geçiş dönemi boyunca oy birliği esasına göre, daha sonra da oy çokluğu prensibine göre alınacaktı. Fransa, oy çokluğu ilkesinin kendisini zayıf düşüreceğine inanıyordu. Tüm bu olayları boykot etmek amacıyla Fransa, Konsey’deki temsilcisini geri çekti ve “Boş Sandalye Krizi” olarak literatüre geçen tarihi olay yaşandı. Bu kriz yaklaşık 8 ay sürdü ve Ocak 1966 yılında Lüksemburg Uzlaşısı ile sorun çözüme kavuştu. Lüksemburg Uzlaşısı yasal bir statüye sahip olmadığı halde Fransa ve AET'nin diğer beş kurucu üye devleti arasındaki anlaşmazlıklarına bildiri olarak sunulan politik antlaşmadır. Lüksemburg Uzlaşısı Avrupa bütünleşmesi için önemli bir gelişmedir. Nitelikli oy çokluğu ve veto hakkı ile Avrupa içindeki gelişmeleri doğrudan etkilemiştir. Konsey içerisindeki tüm kararların ortaklaşa alınmasını gerektirmiştir.