"Ekslav - Anklav" sayfasının sürümleri arasındaki fark
Uygunhatice (mesaj | katkılar) |
Uygunhatice (mesaj | katkılar) |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
==Ekslav Terimi == | ==Ekslav Terimi == | ||
| − | Collin’s Dictionary '''ekslav''' terimini : ''<nowiki/>'An enclave is an area within a country or a city where people live who have a different nationality or culture from the people living in the surrounding country or city''' şeklinde tanımlar.<ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/enclave</ref> | + | Collin’s Dictionary '''ekslav''' terimini : ''<nowiki/>'An enclave is an area within a country or a city where people live who have a different nationality or culture from the people living in the surrounding country or city''' şeklinde tanımlar.<ref>Collin's Dictionary.Enclave.Erişim : 20 Aralık 2022. https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/enclave </ref> |
| − | Ekslav Türkçe siyasi çeviriye göre : ''<nowiki/>'siyasi olarak bağlı olduğu ülkeye coğrafi açıdan bağlı olmayan, bu bölge ile arasında başka bir yabancı ülke/ülkeler bulunan toprak parçası' olarak açıklanmıştır''.<ref | + | Ekslav Türkçe siyasi çeviriye göre : ''<nowiki/>'siyasi olarak bağlı olduğu ülkeye coğrafi açıdan bağlı olmayan, bu bölge ile arasında başka bir yabancı ülke/ülkeler bulunan toprak parçası' olarak açıklanmıştır''.<ref name=":0" /> |
| − | Uluslararası ilişkiler literatürü; '''eksklav''' ve '''anklavı''', "''çevreleyen'' ''ülkenin etine saplanmış kıymık''" ya da "''ayakkabıdaki taş''" diye tanımlar.<ref>http://www.sessiztarih.net/2021/02/eksklav-anklav-siyasi-toprak-ne-demektir.html</ref> | + | Uluslararası ilişkiler literatürü; '''eksklav''' ve '''anklavı''', "''çevreleyen'' ''ülkenin etine saplanmış kıymık''" ya da "''ayakkabıdaki taş''" diye tanımlar.<ref>Uluslararası İlişkilerde Ekslav ve Anklav. Erişim 19 Aralık 2022. http://www.sessiztarih.net/2021/02/eksklav-anklav-siyasi-toprak-ne-demektir.html</ref> |
Ekslav topraklar istisnai durumlardır. Bulundukları ülkeye coğrafi açıdan bağlı olmadıkları için ekonomik, siyasi veya kültürel uyumsuzlukları ifade edebilirler. Çünkü devletin ana ve coğrafyadaki bölgesinden ayrı bir gövdede yer alırlar. Yani ekslav bölgeler ''<nowiki/>'ülke içinde ülke''<nowiki/>' olarak da ifade edilebilirler. | Ekslav topraklar istisnai durumlardır. Bulundukları ülkeye coğrafi açıdan bağlı olmadıkları için ekonomik, siyasi veya kültürel uyumsuzlukları ifade edebilirler. Çünkü devletin ana ve coğrafyadaki bölgesinden ayrı bir gövdede yer alırlar. Yani ekslav bölgeler ''<nowiki/>'ülke içinde ülke''<nowiki/>' olarak da ifade edilebilirler. | ||
| − | [[Dosya:Nahçıvan .jpg|küçükresim|213x213pik| | + | [[Dosya:Nahçıvan .jpg|küçükresim|213x213pik|Nahçıvan Özerk Bölgesi|alt=]] |
| − | Eksklav toprağa Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti örnek verilebilir. Mustafa Kemal Atatürk tarafından ''<nowiki/>'Türk Kapısı ''' olarak anılan Nahçıvan Sovyetler Birliği - Türkiye arasında yapılan antlaşmayla (Moskova) Azerbaycan'ın özerk bölgesi olarak kabul edilmiştir. Azerbaycan'ın toprağı olan Nahçıvan Bölgesi, Ermenistan'ın sınırlarının oluşturduğu bölge ile Azerbaycan ile bağlantısı kesilmiş, eksklav toprağa dönüşmüştür.<ref>http://naxcivan.cg.mfa.gov.tr/Mission/ShowInfoNote/208580</ref> | + | Eksklav toprağa Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti örnek verilebilir. Mustafa Kemal Atatürk tarafından ''<nowiki/>'Türk Kapısı ''' olarak anılan Nahçıvan Sovyetler Birliği - Türkiye arasında yapılan antlaşmayla (Moskova) Azerbaycan'ın özerk bölgesi olarak kabul edilmiştir. Azerbaycan'ın toprağı olan Nahçıvan Bölgesi, Ermenistan'ın sınırlarının oluşturduğu bölge ile Azerbaycan ile bağlantısı kesilmiş, eksklav toprağa dönüşmüştür.<ref>T.C. Nahçıvan Konsolosluğu. Nahçıvan Hakkında Kısa Bilgiler. Erişim 13 Aralık 2022. http://naxcivan.cg.mfa.gov.tr/Mission/ShowInfoNote/208580</ref> |
Bir başka örnek Avusturya , Jungholz'dur. Jungholz, Avusturya'nın Tirol eyaletinde yalnızca Almanya üzerinden ulaşılabilen bir köydür. Avusturya'da başka herhangi bir yere karayolu bağlantısının olmaması Jungholz'u ekslav toprak yapar. | Bir başka örnek Avusturya , Jungholz'dur. Jungholz, Avusturya'nın Tirol eyaletinde yalnızca Almanya üzerinden ulaşılabilen bir köydür. Avusturya'da başka herhangi bir yere karayolu bağlantısının olmaması Jungholz'u ekslav toprak yapar. | ||
| 15. satır: | 15. satır: | ||
Ya da Cabinda Angola'nın 18 bölgesinden biridir ve Cabinda bölgesinin başkentidir. | Ya da Cabinda Angola'nın 18 bölgesinden biridir ve Cabinda bölgesinin başkentidir. | ||
| − | [[Dosya:Jungholz.jpg|sol|küçükresim|244x244pik|Jungholz | + | [[Dosya:Jungholz.jpg|sol|küçükresim|244x244pik|Jungholz|alt=]] |
Dünyadaki diğer ekslav bölgelerden bazıları: | Dünyadaki diğer ekslav bölgelerden bazıları: | ||
| 36. satır: | 36. satır: | ||
Bir ülkenin kendi coğrafi toprakları içinde başka bir ülkeye ait yabancı topraklar varsa bu da '''Anklav''' toprak diye tanımlanır. Yani ülke içerisinde ülke olan Anklav, farklı devlet toprağıyla kuşatılmış siyasi yapılara verilen isimdir. | Bir ülkenin kendi coğrafi toprakları içinde başka bir ülkeye ait yabancı topraklar varsa bu da '''Anklav''' toprak diye tanımlanır. Yani ülke içerisinde ülke olan Anklav, farklı devlet toprağıyla kuşatılmış siyasi yapılara verilen isimdir. | ||
| − | Susanne Nies '''anklav''' terimini : ''<nowiki/>'bir antite ile onu kuşatan bir çevre arasındaki farka vurgu yapan bir kavram''' olarak tanımlanmaktadır.<ref> | + | Susanne Nies '''anklav''' terimini : ''<nowiki/>'bir antite ile onu kuşatan bir çevre arasındaki farka vurgu yapan bir kavram''' olarak tanımlanmaktadır.<ref name=":0">Demir, Tarık ,ANKLAV, EKSKLAV VE UÇ TOPRAKLAR-GÜVENLİK İLİŞKİSİ ''Güvenlik Bilimleri Dergisi,'' Şubat 2020,UGK Özel Sayısı, 51-77. (erişim 20.12.2022)</ref> |
| − | Anklav topraklara en güzel örnek, Türkiye için Caber Kalesi'dir. <ref>https://www.ensonhaber.com/ipucu/anklav-ve-eksklav-nedir</ref> Önceden Süleyman Şah'ın türbesinin bulunduğu Caber Kalesi, Türkiye için Suriye topraklarında bulunan bir Anklav toprak parçasıdır. 1921 Ankara Antlaşması ve 1923 Lozan Antlaşması ile türbe Türkiye'ye bırakılmıştır. Türbe 2015 yılında Suriye İç Savaşı nedeniyle Türkiye'ye 180 m uzaklıktaki Eşme Köyü'ne taşınsa da anklav toprak parçası olarak kabul edilmeye devam edilmektedir. | + | Anklav topraklara en güzel örnek, Türkiye için Caber Kalesi'dir. <ref>Caber Kalesi. Bir Anklav Örneği. Erişim 27 Aralık 2022. https://www.ensonhaber.com/ipucu/anklav-ve-eksklav-nedir</ref> Önceden Süleyman Şah'ın türbesinin bulunduğu Caber Kalesi, Türkiye için Suriye topraklarında bulunan bir Anklav toprak parçasıdır. 1921 Ankara Antlaşması ve 1923 Lozan Antlaşması ile türbe Türkiye'ye bırakılmıştır. Türbe 2015 yılında Suriye İç Savaşı nedeniyle Türkiye'ye 180 m uzaklıktaki Eşme Köyü'ne taşınsa da anklav toprak parçası olarak kabul edilmeye devam edilmektedir. |
Anklav'ın dünya üzerindeki en büyük örneklerinden biri de Vatikan'dır. İtalya sınırlarında 11 Şubat 1923 tarihinde kurulan Vatikan, başka bir ülkeyle sınırı bulunmadığı için Anklav toprak sayılmaktadır. | Anklav'ın dünya üzerindeki en büyük örneklerinden biri de Vatikan'dır. İtalya sınırlarında 11 Şubat 1923 tarihinde kurulan Vatikan, başka bir ülkeyle sınırı bulunmadığı için Anklav toprak sayılmaktadır. | ||
| − | Siyasi anklavlar olduğu gibi etnik anklavlar da vardır. Etnik anklavlar, farklı bir kültürün yaşandığı bölgelerde yaşanan kültürlerdir.<ref>https://hakkinda-bilgi.nedir.kim/anklav-toprak/</ref> Etnik anklavlarda, bir kültür diğer bir kültür alanı ile sınırlandırılmış, daraltılmıştır. Bu bölgelerde birden fazla dil, din, hayat tarzı ve kültürler görülür. Diğer bağlı bulunduğu bölgelere uyumsuzlukları olsada bu tür anklavlar kültürel çeşitlilik katar. Buna örnek genelde küçük İtalyan bölgeleri ve gettolardır. | + | Siyasi anklavlar olduğu gibi etnik anklavlar da vardır. Etnik anklavlar, farklı bir kültürün yaşandığı bölgelerde yaşanan kültürlerdir.<ref>Etnik Anklav. Anklav Toprak. Erişim 19 Aralık 2022.https://hakkinda-bilgi.nedir.kim/anklav-toprak/</ref> Etnik anklavlarda, bir kültür diğer bir kültür alanı ile sınırlandırılmış, daraltılmıştır. Bu bölgelerde birden fazla dil, din, hayat tarzı ve kültürler görülür. Diğer bağlı bulunduğu bölgelere uyumsuzlukları olsada bu tür anklavlar kültürel çeşitlilik katar. Buna örnek genelde küçük İtalyan bölgeleri ve gettolardır. |
Ekslav ve anklav bölgeleri her zaman farklı kültür veya çeşitlilik şeklinde tanımlanmayabilir. Bazı bölgeler 'güvenlik' endişesi olarak da görülebilirler. Buna örnek olarak Dağlık Karabağ verilebilir. | Ekslav ve anklav bölgeleri her zaman farklı kültür veya çeşitlilik şeklinde tanımlanmayabilir. Bazı bölgeler 'güvenlik' endişesi olarak da görülebilirler. Buna örnek olarak Dağlık Karabağ verilebilir. | ||
| 49. satır: | 49. satır: | ||
*San Marino, İtalya içerisinde | *San Marino, İtalya içerisinde | ||
| − | *Vatikan Şehri, İtalya'da Roma şehri içerisinde[[Dosya:Caber Kalesi.jpg|küçükresim|caber kalesi | + | *Vatikan Şehri, İtalya'da Roma şehri içerisinde[[Dosya:Caber Kalesi.jpg|küçükresim|caber kalesi|alt=]] |
21.14, 28 Aralık 2022 itibarı ile sayfanın şu anki hâli
Ekslav Terimi
Collin’s Dictionary ekslav' terimini : 'An enclave is an area within a country or a city where people live who have a different nationality or culture from the people living in the surrounding country or city şeklinde tanımlar.[1]
Ekslav Türkçe siyasi çeviriye göre : 'siyasi olarak bağlı olduğu ülkeye coğrafi açıdan bağlı olmayan, bu bölge ile arasında başka bir yabancı ülke/ülkeler bulunan toprak parçası' olarak açıklanmıştır.[2]
Uluslararası ilişkiler literatürü; eksklav ve anklavı, "çevreleyen ülkenin etine saplanmış kıymık" ya da "ayakkabıdaki taş" diye tanımlar.[3]
Ekslav topraklar istisnai durumlardır. Bulundukları ülkeye coğrafi açıdan bağlı olmadıkları için ekonomik, siyasi veya kültürel uyumsuzlukları ifade edebilirler. Çünkü devletin ana ve coğrafyadaki bölgesinden ayrı bir gövdede yer alırlar. Yani ekslav bölgeler 'ülke içinde ülke' olarak da ifade edilebilirler.
Eksklav toprağa Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti örnek verilebilir. Mustafa Kemal Atatürk tarafından 'Türk Kapısı ' olarak anılan Nahçıvan Sovyetler Birliği - Türkiye arasında yapılan antlaşmayla (Moskova) Azerbaycan'ın özerk bölgesi olarak kabul edilmiştir. Azerbaycan'ın toprağı olan Nahçıvan Bölgesi, Ermenistan'ın sınırlarının oluşturduğu bölge ile Azerbaycan ile bağlantısı kesilmiş, eksklav toprağa dönüşmüştür.[4]
Bir başka örnek Avusturya , Jungholz'dur. Jungholz, Avusturya'nın Tirol eyaletinde yalnızca Almanya üzerinden ulaşılabilen bir köydür. Avusturya'da başka herhangi bir yere karayolu bağlantısının olmaması Jungholz'u ekslav toprak yapar.
Ya da Cabinda Angola'nın 18 bölgesinden biridir ve Cabinda bölgesinin başkentidir.
Dünyadaki diğer ekslav bölgelerden bazıları:
- Azerbaycan: Nahçıvan, Kerki, Yukarı Eskipara, Berhudarlı, Yaradullu
- Ermenistan: Artsvashen
- Bangladeş: Cooch Behar
- Belçika: Baarle-Hertog
- Bruney: Temburong
- Hindistan: Cooch Behar
- İtalya: Campione d'Italia
- Almanya: Büsingen am Hochrhein
- Kırgızistan: Barak
- Malavi: Likoma Adası
- Umman: Musandam ve Madha
- Rusya: Kaliningrad Oblast
Anklav Terimi
Bir ülkenin kendi coğrafi toprakları içinde başka bir ülkeye ait yabancı topraklar varsa bu da Anklav toprak diye tanımlanır. Yani ülke içerisinde ülke olan Anklav, farklı devlet toprağıyla kuşatılmış siyasi yapılara verilen isimdir.
Susanne Nies anklav' terimini : 'bir antite ile onu kuşatan bir çevre arasındaki farka vurgu yapan bir kavram olarak tanımlanmaktadır.[2]
Anklav topraklara en güzel örnek, Türkiye için Caber Kalesi'dir. [5] Önceden Süleyman Şah'ın türbesinin bulunduğu Caber Kalesi, Türkiye için Suriye topraklarında bulunan bir Anklav toprak parçasıdır. 1921 Ankara Antlaşması ve 1923 Lozan Antlaşması ile türbe Türkiye'ye bırakılmıştır. Türbe 2015 yılında Suriye İç Savaşı nedeniyle Türkiye'ye 180 m uzaklıktaki Eşme Köyü'ne taşınsa da anklav toprak parçası olarak kabul edilmeye devam edilmektedir.
Anklav'ın dünya üzerindeki en büyük örneklerinden biri de Vatikan'dır. İtalya sınırlarında 11 Şubat 1923 tarihinde kurulan Vatikan, başka bir ülkeyle sınırı bulunmadığı için Anklav toprak sayılmaktadır.
Siyasi anklavlar olduğu gibi etnik anklavlar da vardır. Etnik anklavlar, farklı bir kültürün yaşandığı bölgelerde yaşanan kültürlerdir.[6] Etnik anklavlarda, bir kültür diğer bir kültür alanı ile sınırlandırılmış, daraltılmıştır. Bu bölgelerde birden fazla dil, din, hayat tarzı ve kültürler görülür. Diğer bağlı bulunduğu bölgelere uyumsuzlukları olsada bu tür anklavlar kültürel çeşitlilik katar. Buna örnek genelde küçük İtalyan bölgeleri ve gettolardır.
Ekslav ve anklav bölgeleri her zaman farklı kültür veya çeşitlilik şeklinde tanımlanmayabilir. Bazı bölgeler 'güvenlik' endişesi olarak da görülebilirler. Buna örnek olarak Dağlık Karabağ verilebilir.
Bazı anklav bölgeleri:
- San Marino, İtalya içerisinde
- Vatikan Şehri, İtalya'da Roma şehri içerisinde
- ↑ Collin's Dictionary.Enclave.Erişim : 20 Aralık 2022. https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/enclave
- ↑ 2,0 2,1 Demir, Tarık ,ANKLAV, EKSKLAV VE UÇ TOPRAKLAR-GÜVENLİK İLİŞKİSİ Güvenlik Bilimleri Dergisi, Şubat 2020,UGK Özel Sayısı, 51-77. (erişim 20.12.2022)
- ↑ Uluslararası İlişkilerde Ekslav ve Anklav. Erişim 19 Aralık 2022. http://www.sessiztarih.net/2021/02/eksklav-anklav-siyasi-toprak-ne-demektir.html
- ↑ T.C. Nahçıvan Konsolosluğu. Nahçıvan Hakkında Kısa Bilgiler. Erişim 13 Aralık 2022. http://naxcivan.cg.mfa.gov.tr/Mission/ShowInfoNote/208580
- ↑ Caber Kalesi. Bir Anklav Örneği. Erişim 27 Aralık 2022. https://www.ensonhaber.com/ipucu/anklav-ve-eksklav-nedir
- ↑ Etnik Anklav. Anklav Toprak. Erişim 19 Aralık 2022.https://hakkinda-bilgi.nedir.kim/anklav-toprak/
HAZIRLAYAN: Hatice Uygun