Charles de Gaulle

“Siyaset, siyasetçilere bırakılmayacak kadar ciddi bir konudur.” -Charles De Gaulle

Charles André Joseph Marie de Gaulle. (1890-1970)

Erken Hayatı

Charles André Joseph Marie de Gaulle (22 Kasım 1890 - 9 Kasım 1970), Fransız asker ve siyasetçi. Charles de Gaulle, 22 Kasım 1890'da Fransa'nın Lille kentinde doğdu. Babası Henri, bir profesördü. Ona Fransa'nın tarihini anlatan ve sevdiren bir ebeveyndi. Charles, gençlik dönemi boyunca babasının kitaplarını okumayı ve Fransız askeri tarihini yeniden canlandırmayı severdi. Eğitim hayatına baktığımızda ise De Gaulle’nin Paris'te ve Belçika'da eğitim aldığını görmekteyiz. Charles olgunlaştıkça, Fransa'ya hizmet etmek için yaratılmış bir kaderi olduğunu düşünmeye başladı ve orduya katılmaya karar verdi ve seçkin bir askeri okul olan Saint-Cyr askeri akademisine katıldı. Oradayken fiziki özellikleri sebebiyle "büyük kuşkonmaz" takma adını aldı. Orduya katıldıktan birkaç yıl sonra, 1914'te I. Dünya Savaşı patlak verdi. Savaş sırasında cesurca savaşan Charles birkaç kez yaralandı ve sonunda Almanlar tarafından yakalandı. Tutsakken beş kez kaçmayı denemiş, ancak savaşın sonuna kadar tutsak kalmıştır. Savaş sonrası özgürlüğüne yeniden kavuşan Charles askerlik görevine devam etti. Birkaç küçük savaşta savaşarak albaylık rütbesine yükseldi. Savaşların nasıl yapılması gerektiğine dair birçok teori geliştirdi. Ancak savaşlar boyunca modası geçmiş Fransız siper savaşı stratejileri yüzünden ordusu hüsrana uğradı. Hızlı hareket eden zırhlı tümenlerin savaşın geleceği olduğunu düşünüyordu. İlerleyen yıllarda bu stratejinin Hitler’in Avrupa'nın çoğunu fethetmek için benimsediği strateji olduğu görülmüştür.

İkinci Dünya Savaşı

İkinci Dünya Savaşı sırasında, de Gaulle tuğgeneral rütbesine yükseldi. Ancak, Almanlar Fransız topraklarını ele geçirmeye devam ettikçe, Fransız hükümetinin liderleriyle anlaşmazlığa düştü. Hükümet teslim olmaya karar vermişti ama de Gaulle savaşmaya devam etmek istiyordu. Fransız hükümeti Almanya'ya teslim olurken, de Gaulle İngiltere'ye kaçtı. İngiltere'ye vardığında, Özgür Fransa adında kendi ülkülerini benimseyen Fransız hükümetini kurdu. 18 Haziran'da De Gaulle, BBC'den Fransa'ya seslendi. 18 Haziran Çağrısı olarak bilinen bu konuşmasında Fransa'nın henüz yenilmediğini ve savaşa devam etmesi gerektiğini vurguladı. Konuşma çok az Fransız tarafından dinlendi çünkü milyonlarca Fransız, yollarda mülteci durumundaydı. Ancak ertesi gün Fransa'nın henüz Almanlarca işgal edilmemiş bölgelerinde çıkan gazetelerde konuşma yayımlandı. Daha önce adı duyulmamış bir generalin yenilgiyi kabullenmeyerek Londra'ya gittiği ve savaşa devam ettiği haberi Fransa'da hızla yayıldı. De Gaulle görev süresi boyunca dış politikada milliyetçi tavır sergilemiş ve her ulusun kendi kimliği olması fikrini savunmuştur. ABD’nin yanında olmak yerine onun hegemonyasını azaltmaya yönelik politikalar türetmiş ve bu tutumu ile çeşitli tepkilere maruz kalmıştır. Almanya'ya teslim olan Fransız hükümeti onu hain olarak nitelendirdi ve ihanetten ölüme mahkûm etti. De Gaulle, Özgür Fransa hükümetini ve Fransız Direnişini örgütlemeye devam etti. Zamanı geldiğinde Fransa'yı kurtarmak için Fransa'dan kaçan Fransız kuvvetlerini topladı. Sonunda, D-Day muharebeleri sonucunda müttefikler Fransa'yı işgal etti. De Gaulle'ün güçleri ve Fransız Direnişi kurtuluşta rol oynadı. Bu kurtuluş esnasında De Gaulle, Paris'i özgürleştirmek için müttefik kuvvetlerden General Eisenhower ile birlikte çalıştı.

Savaş Sonrası Dönemi

Almanya'nın Fransa'dan çıkarılmasından sonra de Gaulle, 1944'ten 1946'ya kadar Fransa'nın geçici lideri oldu. İkinci Dünya Savaşı'nın sonunda Fransa'nın yeni bir hükümet kurmasına yardım etti. 1946 tarihinde ise görevinden istifa etti ve siyaseti bıraktı. Ancak ilerleyen tarihlerde dördüncü Cumhuriyet olarak bilinen Fransız hükümeti, parçalanmaya başladı ve de Gaulle, ülkesine yardım etmek için bir kez daha kamu hizmetine döndü. Ülkenin bir sonraki hükümetinin kurulmasına yardımcı oldu ve Ocak 1959'da cumhurbaşkanı oldu. Fransa'nın Beşinci Cumhuriyeti'ni kuran de Gaulle, kendisini ülkenin ekonomik durumunu iyileştirmeye ve bağımsızlığını korumaya adadı. Fransa'yı iki süper güçten yani ABD ve Sovyetler Birliği'nden ayrı tutmaya çalıştı. Fransa'nın askeri önemini göstermek için de Gaulle, ülkenin nükleer silah programını sürdürmesi için başarılı bir kampanya yürüttü. 1969'a kadar on yıl boyunca cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. De Gaulle'ün cumhurbaşkanı olduğu dönemde Fransa ekonomisi yükselişe geçti ve ülke II. Dünya Savaşı'nın etkilerinden tamamen kurtuldu. De Gaulle başarılı bir siyasi kariyer sonrası 1969'da siyasetten emekli oldu. Bu tarihten bir yıl sonra ise evinde kalp krizinden hayata veda etti. Ölümü ile birlikte anılarının yalnızca ilk cildi olan Mémoires d'espoir tamamlandı. Paris'te hükümet yetkilileri ve yabancı devlet adamları ile resmi bir tören yapılırken, ailesi ve köyünden insanların huzurunda Colombey Mezarlığı'na defnedildi.

Film ve Kitap Tavsiyesi

De Gaulle (2020)

• De Gaulle (2020): Charles de Gaulle Londra'ya kaçarken, karısı Yvonne ve kendisini üç çocuğuyla birlikte göç yolunda bulur.

• Umut Anıları:1958-1962 (1971):Fransa yılların içinde gelmekte ve yaşamaktadır. Yüzyıllar onu çağırır. Çağlar boyunca kendi varlığını muhafaza etmiştir. Sonsuze dek kendisini belirleyen engebeleri, iklimi, nehirleri, denizleri aynı kalırken, onun sınırları, yetenekleri değişebilir. Burada tarih boyunca en değişik sınavlardan geçmiş olan, politikanın eşyanın tabiatını kullanmasıyla durmadan bir tek ulus halinde yoğrulan halklar yaşar.

Hazırlayan: Ömer İMAMOĞLU