Bürokrasi

---

Bürokrasi (sözcük anlamıyla "kamu görevlileri tarafından yönetim") gündelik dilde amaçsız idari rutin ya da "kırtasiyecilik" anlamına gelen kötüleyici bir terimdir. Bürokrasi kavramı sosyal bilimlerde daha özgün ve tarafsız bir anlamda kullanılmakta, ancak seçimle gelmemiş kamu ve görevlilerinin idaresi, yönetimin idari makinesi ve rasyonel bir örgütlenme tarzı gibi çok farklı olgulara atıfta bulunmaktadır. Konumu ve niteliği bakımından hakkındaki uzlaşmazlıklara rağmen, soyut örgütlenmenin ve kurallarla yönetilen profesyonel idarenin bürokrasinin özellikleri olduğu genel kabul görmektedir. Bürokrasi teriminin karşılaştırmalı yönetimler alanındaki kullanımında daha az güçlük bulunmaktadır. Bürokrasi terimi bu alanda, devletin idari makinesini; bürokratlar atanmış devlet görevlilerini ya da kamu görevlilerini ifade eder.

Bürokrasinin temel işlevi hukuku ve politikayı uygulamak ya da yürütmektir. Bu nedenle, yönetimin genişleyen sorumluluklarına, küresel olarak bürokrasinin ölçeğindeki genel bir artış eşlik etmiştir. Ancak bürokrasinin siyasal önemi, büyük oranda, hükümetler için politika üretiminde ulaşılabilir olan bilgi ve tavsiyelerin ana kaynağı olmasındaki rolünden kaynaklanmaktadır. Bürokratik iktidarın temel kaynağı, bu nedenle, devlet memurlarının, bilgi akışını denetleme ve böylece siyasal üstlerinin neyi bilebileceklerini belirleme yeteneğini; sürekli ve tam zamanlı kamu görevlileri olarak kullandıkları lojistik avantajları; ulusal çıkarların uzmanları ve varsayılan koruyucusu konumunda olmalarını kapsamaktadır.

Max Weber'in (1864-1920) klasik bürokrasi açıklaması, bürokrasiyi; kuralla yönetilen davranış, düzenlenmiş bir hiyerarşi, yazılı belgeler ve bir dosyalama sisteminin kullanımı ile atama ve ilerlemenin profesyonel kritere bağlı olduğu gayri şahsi bir otorite sistemi ile nitelenen toplumsal örgütlenmenin güvenilir, etkili ve hepsinden önemlisi rasyonel aracı olarak betimledi.