Ankara Antlaşması

Ankara Antlaşması (20 Ekim 1921):

Güney Cephesi'nde, Fransızlara karşı başlayan Kuvayımilliye direnişi onları pek çok yerde geri çekilmek zorunda bırakmıştı. Fransızlar, Güneydoğu Anadolu ile Çukurova'da giriştikleri işgalin gerçekleşemeyeceğini anladılar. Bu nedenle ağır yenilgilere sebep olan ve hiçbir yarar sağlamayan bu savaşı bitirmek amacıyla 1920 Haziranında Fransız temsilcisi Franklin Bouillon (Buyon) Ankara'ya geldi. Fransızlarla Türkiye Büyük Millet Meclisi arasında geçici bir ateşkes imzalandı. Bu arada Fransız kamuoyu da Türk Kurtuluş Savaşı'nı destekliyordu. Fakat Sakarya Savaşı başlayınca Fransızlar bir süre daha beklemenin yararlı olacağını düşünmüşlerdi. Sakarya Savaşı'nın kazanılmasından sonra Fransa, artık Türkiye Büyük Millet Meclisinin başarısına ve kalıcılığına kesin olarak inandı ve barış görüşmelerine başladı. 20 Ekim 1921'de Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Fransa arasında Ankara Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmaya göre;

-Antlaşmanın imzalanmasından sonra, taraflar arasında savaş durumu sona erecekti.

-Türkiye-Suriye Hatay illeri dışarıda bırakılacak şekilde belirlenecekti.

-Antlaşmanın imzalanmasından sonra en fazla iki ay içinde Fransız birlikleri, sınır çizgisinin güneyine, Türk birlikleri de kuzeyine çekilecekti.

-Her iki taraf da çekildiği topraklarda genel af ilan edecekti.

-İskenderun bölgesi için özel bir yönetim kurulacak; bu bölgede oturanlardan Türk olanlar, kültürlerini geliştirmek için her türlü haktan yararlanacaktı. Türkçe resmi dil olacaktı.

-Bu antlaşmanın onaylanmasından sonra Türkiye ile Suriye arasında bir gümrük sözleşmesi imzalanması için karma bir komisyon kurulacaktı.

-Türkiye Selçuklu Devleti'nin kurucusu Süleyman Şah'ın mezarının da içinde bulunduğu Caber Kalesi, Türk bayrağı altında ve Türk askerlerinin koruyuculuğunda, Türkiye'nin mülkü olarak kalacaktı.

Antlaşmayı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti adına, Dışişleri Bakanı Yusuf Kemal (Tengirşek) ile Fransa adına Franklin Bouillon (Franklin Buyon) Ankara'da imzaladı. Antlaşmanın imzalanması sırasında Yusuf Kemal (Tengirşek), İskenderun ve Hatay halkına Türk bayrağını içeren özel bir bayrak kullanma hakkının tanınmasını teklif etti. Bu teklif, Franklin Bouillon tarafından kabul edildi. Güney Cephesi'nin kapanması ile buradaki sınırlarımız güvence altına alınmış ve birliklerimiz Batı Cephesi'ne sevk edilmiştir. Antlaşmanın en önemli sonuçlarından biri de, Fransa gibi, İtilaf Devletleri arasında yer alan bir ülkenin Türkiye Büyük Millet Meclisini tanımasıdır. Bir başka önemli konu ise, Hatay'a özel bir yönetim hakkının tanınması ve bu bölgenin Türk toprağı olduğunun Fransa tarafından kabul edilmesidir. Bu antlaşma ile Fransa'nın desteğini yitiren Ermenilerin Çukurova bölgesinde bir devlet kurma hayalleri de sona ermiş oldu.