Çin Kültür Devrimi

TUİÇ Sözlük sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Çin Kültür Devrimi Hareketi

Çin Kültür Devrimi hareketi, 1945’li yılların sonundan 1966 yılına kadar sürmüş, Mao Tse Tung’un dominantlığını kaybettiğini hissettiği ve politika yapımında eski gücünü yitirdiğini hissetmesiyle komünist halkı ayaklandırıp yardıma çağırmasıyla başlamıştır. Mao’nun politikadan dışlanmasının ana sebebi olarak, ortak siyasi ilkeleri paylaştığını düşündüğü Rusya’nın daha ılıman bir siyasi yol izlemesiyle birlikte Çin’in izlediği Marksist-Leninist yola uymadığını belirtmiş ve iki ülkenin arasında gerginlik başlamıştır. Bu olayları takip eden komünist ülkelerden Somali ve Arnavutluk Çin’in yanında yer alırken, Amerika da aynı zamanda Çin ile yakın ilişkiler kurmaya başlamıştır. Bu gelişmelerden rahatsız olan Rusya’nın Çine karşı ortaya attığı açıklamalar, Çin’deki hükümet karşıtı tarafın Mao’ya karşı çıkmasına sebep olmuştur. Böylece, iktidardaki gücünü yavaşça yitirmeye başlayan Mao; bu geriliği durdurmak için onu savunan komünistleri kendisiyle birlikte ayaklanmaya çağırmıştır. Ayaklanmanın sebebini “ülkeyi diktatörce yöneten yerel ve ulusal liderliğe karşı ayaklanmak” olarak gösterildi. Bu ayaklanmaya büyük bir katılım gösteren lise ve üniversite öğrencileri eğitim sistemini suçlayarak, eğitim kurumlarının başlarındaki insanlara karşı ayaklandılar. Gittikçe şiddetlenen ayaklanma eğitim sisteminin durmasına ve eğitim kurumların kapatılmasına yol açtı. Eğitim kurumlarının kapanmasıyla kalınmayıp daha da ileriye giderek batıya ait ana akımlardan biri olan feodalizmi hedef alarak, bu akımı içinde barındıran sanat eserlerini, müzik parçalarını, ibadet yerlerini ve insanların bu ana düşünceyi bulunduran eserlerin ve kitapların okunması da yasaklandı. Yasaklanmakla da kalmayıp, yakılarak ortadan kaldırıldı. Mao’nun yaptığı bu ayaklanmaya karşı, yöneticiler de Kızıl Muhafız örgütleri ile bunlara karşılık verdi. Bu çatışmaların sonucunda, durumlar daha da kızışmış, halkın isyanı bir süre sonra durdurulmaz hale gelmiştir. Bu sebeple Kızıl Muhafız, yeri geldiğinde ise askeri garnizonlar halkı bastırmaya çalışmıştır ve Kültür Devriminin resmi olarak bittiğini duyurmak ve bu isyanı bastırmak için büyük efor sarf edilmiştir. 1969 yılında resmi olarak biten Devrim, ardında yüz binlerce ölü insan ve yeni bir politik yapı bıraktı.


 1-Anonim, “Çin’de Kültür Devrimi Neden Yapıldı Büyük Proleter Devrimi Hareketi”, http://www.tarihkomplo.com/2017/04/cinde-kultur-devrimi-neden-yapld-buyuk.html, 2018
 2-Yusuf Topuzoğlu, “Çin Devrimi”, http://sosyalistisci.org/index.php/ariv/422-19-ekim-2011/1054-cin-kueltuer-devrimi, 2011