Çin İç Savaşı

Çin İç Savaşı ,Çin’deki Nasyonalist Parti Kuomintang ve Çin Komünist Partisi arasında yaşanan Çin Cumhuriyetinin yıkılması yerine Çin Halk Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla sonuçlanan iç savaştır.İç Savaş’ın başlama tarihi 1927 yılına kadar götürülür.1949 yılında Komünistlerin zaferiyle sonuçlanmıştır.İki taraf arasındaki çatışma iki bölüme ayrılır.Bunlardan ilki 1927-1937 arası dönemdir.İkinci savaş dönemi ise 1946-1950 yılları arasında olmuştur.Savaş ideolojik farklılıkları temsil eder.Kuomintang milliyetçi,Çin Komunist Partisi ise sosyalist görüşü savunurlar.1927 yılından önce komunistler ve milliyetçiler Birleşik cephe isminde ülkeyi yönetiyorlardı. ÇNP lideri Kuzey’deki feodal beyleri kendilerine bağlamak için Kuzey seferine çıktılar.Bu sefer sırasında Çan Kay Şek ÇNP liderliğini ele geçirdi ve komünistleri dışlayan uygulamalara koyuldu.Bunun üzerine ayrılıklar yaşandı ve komünistler 1927 yılında Nancang’da ulusal hükümete karşı ayaklanma çıkardılar.Bunun üzerine 10 yıl sürecek komunist-milliyetçi savaşı başladı.Daha sonra 2.Dünya Savaşı öncesinde ve sırasında Japon istilasına karşı zor da olsa bir İkinci Birleşik cephe kuruldu.Zor olmasının sebebi Kay Şek’in Japon istilasına rağmen komunistleri baş tehtid olarak görmeye devam etmesiydi.Japonların Mançurya işgali sırasında Kay Çek ,komunistlerin ittifak talebini reddetmişti.Daha sonrası iki kuvvet Japon istilasına karşı kendi aralarındaki mücadeleyi durdursalar da ittifak sadece kağıt üzerindeydi,iki kuvvet de kendi yöntemleriyle Japonlara karşı savaştı.Genel olarak Çin-Japon savaşında komunistlerin gerilla taktikleri halk tarafından prestij kazandı.Ayrıca resmi hükümet olarak ÇNP ve Kay Çek savaş sırasındaki politikaları yüzünden halk desteğinde azalma meydana geldi.Savaş sonrası komünistlerin gücü çok fazla artmış ve belirli bölgelerde özerk serbest yönetimler kuruyorlardı.İki taraf arasında müzakereler başarısız oldu bunun üzerineKay Çek bunun önüne geçmek için tekrar savaş başlattı.Amerika ve Batılı devletler milliyetçileri desteklerken Sovyetler Birliği Mao liderliğindeki komunistleri destekledi.Savaş sonunda komunistler galip geldi ve ana karada Çin Halk Cumhuriyeti’ni kurdular.Milliyetçiler ise Tayvan’a gittiler ve burada Çin Cumhuriyeti adıyla kendilerinin yasal hükümet olduğunu savundular.Batılı devletler tarafından uzun süre Tayvan’daki milliyetçiler yasal hükümet olarak tanındı hatta 1971 yılına kadar Birleşmiş Milletler’de Çin’i temsilen Tayvan’daki milliyetçiler bulundu.

Oral Sander, Siyasi Tarih: İlkçağlardan 1918'e, Ankara, İmge Kitabevi, 2016, s.271