(OECD)
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü, 1947-1960 yılları arasında faaliyet gösteren Avrupa İktisadi İşbirliği Teşkilatı (OEEC)'nın yerine kurulmuştur. OEEC, İkinci Dünya Savaşı sonrasında, Batı Avrupa ülkeleri kötüleşen ekonomileri kurtarmak amacıyla kurulmuştur. Bu kapsamda, Marshall Planı çerçevesinde ABD'nin yaptığı yardımların dağıtımına yardımcı olmuş ve ülkeler arası ödeme düzenlemeleri yapmıştır. Ancak, süreç içinde etkinliğini kaybetmiştir. 14 Aralık 1960 tarihinde imzalanan Paris Sözleşmesi ile OECD, yeni işbirliği çerçevesinde 18 Avrupa ülkesinin yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada tarafından kurulmuş ve 30 Eylül 1961 tarihinde resmi olarak faaliyetlerine başlamıştır. [1] Zamanla Güney Amerika ve Asya-Pasifik bölgesinden üyeleri içerecek şekilde genişledi.
OECD'nin merkezi, Paris'teki Château de la Muette'de bulunuyor. 2017 itibarıyla, OECD üye ülkeleri, satın alma gücü paritesinde toplu olarak küresel nominal GSYİH'nın (49,6 trilyon ABD Doları)% 62,2'sini ve küresel GSYİH'nın (54,2 trilyon ABD Doları)% 42,8'ini oluşturuyor. OECD, resmi bir Birleşmiş Milletler gözlemcisidir.
OECD bünyesinde iki önemli kuruluş bulunmaktadır; Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) ve Nükleer Enerji Ajansı (NEA). Uluslararası Enerji Ajansı, 1974 yılında, petrol piyasası krizlerine hazırlıklı olma ve enerji güvenliliğini sağlamak amacıyla kurulmuştur. Nükleer Enerji Ajansı ise nükleer enerji üretimlerinin barışçı amaçlarla geliştirilmesi amacıyla kurulmuştur.
Üye Ülkeler: Türkiye, ABD, Kanada, Fransa, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Federal Almanya, İtalya, Portekiz, İngiltere, Danimarka, İrlanda, Yunanistan, İsviçre, Avusturya, İsveç, İzlanda, Norveç, İspanya, Japonya, Finlandiya, Avustralya ve Yeni Zelanda üyeler arasındadır. 1994 yılında Meksika, 1995 yılında Çek Cumhuriyeti, 1996 yılında Macaristan, Polonya ve ardından Güney Kore, 2000 yılı içerisinde Slovakya'nın katılımı ile üye sayısı 30'a yükselmiştir. Üye ülkelere ek olarak, işbirliği içerisinde olunan üye olmayan ülke sayısı 70'den fazladır.
OECD, aday ülkeleri üye olarak kabul etme sürecinde ülkedeki insan haklarına, çoğulcu demokrasi ve serbest piyasa ekonomisi değer ve ilkelerine sahip olmasına bakmaktadır. Ülkelerin kişi başına milli gelir hesaplamalarına göre belirlenen OECD Bütçesinin yarısı ABD ve Japonya tarafından karşılanmaktadır.
OECD Çalışma Alanları
OECD mevcut üyeleri, dünya ekonomisinin yaklaşık dörtte üçünü üretmektedir. OECD'nin başlıca çalışma alanları;
- Üyelerin ekonomik durumlarını kontrol etme,
- Çevre
- Gıda Güvenliği
- Tarım ve Balıkçılık
- Biyoteknoloji
- Rekabet ve Düzenleyici Reform
- Yolsuzlukla Mücadele
- Sürdürülebilir Kalkınma
- Eğitim
- Ticaret ve Elektronik Ticaret
- İşgücü ve İşsizlik
- Enerji
- Sanayi
- Maliye ve Yatırım
- Uluslararası Göç
- Vergi
OECD'nin Başlıca Görevleri
- İstatistiksel, ekonomik ve sosyal veriler sağlamak,
- Ekonomik gelişmeleri analiz etmek ve öngörülerde bulunmak,
- Ticaret, çevre, tarım, teknoloji ve mali politikalardaki değişiklik ve gelişmeleri araştırmak şeklindedir. [2]
OECD'nin Amaçları
OECD Anayasasının 1. Maddesinde şu şekilde tanımlanmaktadır:
- Sürdürülebilir ekonomik büyümeyi desteklemek,
- İstihdamı arttırmak,
- Yaşam standartlarını yükseltmek,
- Finansal istikrarı sağlamak ve korumak,
- Diğer ülkelerin ekonomik gelişmelerine yardımcı olmak,
- Uluslararası yükümlülüklere uygun şekilde çok taraflı, ayrımcı olmayan, dünya ticaretinin gelişmesine katkıda bulunmaktır.
OECD; Dünya çapında ekonomik büyüme ile ilgili ekonomik raporlar, istatistiksel veriler, analizler ve küresel, bölgesel veya ulusal raporlar yayınlar. OECD, cinsiyet ayrımcılığı gibi sosyal politika konularının ekonomik büyüme üzerindeki etkisini analiz eder ve raporlar ve politika önerileri sunar. Örgüt ayrıca dünya çapında rüşvet ve diğer mali suçları ortadan kaldırmak için çalışır.
OECD Organları
- Konsey: OECD Konseyi, kuruluşun en kapsamlı karar alma organıdır. Üye ülkelerden ve Avrupa Komisyonu'ndan gelen büyükelçilerden oluşur ve Genel Sekreter başkanlık eder. Toplantılarına, üye ülkelerin yanı sıra Avrupa Birliği Komisyonu Temsilcisi de katılmaktadır. Organizasyonun temel çalışmalarını tartışmak ve fikir birliği ile karar almak için düzenli olarak toplanır. Yılda bir kez, OECD Konseyi, üye ülkelerden ekonomi, ticaret ve dışişleri bakanlarının bir araya gelmesiyle çalışmaları izlemek ve öncelikleri belirlemek, küresel ekonomik ve ticaret bağlamını tartışmak ve daha fazla araştırma yapmak üzere Bakanlar Konseyi Toplantısı toplanır.
- Komiteler: OECD, tüm politika oluşturma alanlarını kapsayan 300'den fazla komite, uzman ve çalışma grubu aracılığıyla çalışır. Komiteler çözümler önerir, verileri ve politika başarılarını değerlendirir ve üye ülkeler arasındaki politika eylemlerini gözden geçirir. Komite katılımcıları üye ve ortak ülkelerden gelir ve devlet organlarını, akademiyi, iş dünyasını ve sivil toplumu temsil eder. Bu toplantılara her yıl yaklaşık 40.000 kişi katılmaktadır. Bazı tartışmalar, tüm OECD ülkelerinin ortak küresel kuralları tanımladığı ve takip ettiği müzakerelere dönüşebilir.
- Sekreterya: OECD Sekreterliği, OECD'nin çalışmalarını yürütür. Genel Sekreter tarafından yönetilir ve her ülkedeki politika yapıcılar ve şekillendiricilerle birlikte çalışan, komitelerle yakın koordinasyon içinde politika oluşturmaya rehberlik etmeye yardımcı olacak uzmanlık sağlayan müdürlükler ve bölümlerden oluşur. Müdürlükler Genel Sekretere rapor verir. Sekreterliğin 3.300 çalışanı arasında ekonomistler, avukatlar, bilim adamları, siyasi analistler, sosyologlar, dijital uzmanlar, istatistikçiler ve iletişim profesyonelleri bulunmaktadır. OECD'nin Paris, Fransa'daki Genel Merkezine ek olarak, OECD’nin halkla ilişkiler ve iletişim ekibinin bir parçası olan Berlin, Meksika, Tokyo ve Washington D.C.'de de merkezleri bulunmaktadır. [3]
Sekretarya Bünyesinde Yer Alan Birimler
1. Girişimcilik Merkezi ve Yerel Kalkınma Merkezi
2. Vergi Politikaları ve Yönetimi Merkezi
3. Finansal ve Yatırım İşleri Direktörlüğü
4. İşbirliğini Geliştirme Direktörlüğü
5. Ekonomi Bölümü
6. Eğitim Direktörlüğü
7. İstihdam, Çalışma ve Sosyal İşler Direktörlüğü
8. Çevre Direktörlüğü
9. Kamu Yönetişimi ve Bölgesel Kalkınma Direktörlüğü
10. İstatistik Direktörlüğü
11. Bilim, Teknoloji ve Sanayi Direktörlüğü
12. Ticaret ve Tarım Direktörlüğü
Hazırlayan: Selin Dikmen
- ↑ Akbulut, H. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı. http://www.mfa.gov.tr/ekonomik-isbirligi-ve-kalkinma-teskilati.tr.mfa
- ↑ https://www.tarimorman.gov.tr/ABDGM/Sayfalar/Detay.aspx?TermStoreId=368e785b-af33-487d-a98d-c11d5495130b&TermSetId=6196b452-7bfb-432f-a75b-bee6b91f60b3&TermId=dcbda54d-586f-4170-8f13-9bd6f4df4eed&UrlSuffix=68/Ekonomik-Isbirligi-Ve-Kalkinma-Orgutu-_oecd_
- ↑ https://www.oecd.org/about/structure/