BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı(UNCTAD)

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (United Nations Conference on Trade and Development - UNCTAD), BM Genel Kurulu'nun 1995 sayılı kararı ile kurduğu ticaret ve kalkınma alanındaki temel organıdır. Bu organ, 1964 yılında, ticaret, kalkınma, yoksulluk, maliye uygulamaları, ulusal politikalar, uluslararası işbirliği, teknoloji transferi benzeri konuları ele almak, ekonomik refahı yükseltmek, gelişmekte olan ülkeleri desteklemek ve onların dünya ticaretine daha fazla katılımlarını için kurulmuştur. Ayrıca, UNCTAD, yatırım, sürdürülebilir kalkınma, teknoloji konularını da ele almaktadır. .

UNCTAD’ın kurulduğu dönem olan 1960'lar eski sömürgelerin bağımsızlıklarını kazanması, az gelişmişlik ve kalkınma konuları gündemi kapsadığı bir dönemdir. Yeni bağımsızlığını kazanmış eski sömürgelerin karşılaştıkları ekonomik sorunlar ve Soğuk Savaş sürecinde iki bloktan da ayrılarak Bağlantısızlık Hareketi içinde yer almaları dönemin şartlarını oluşturmaktaydı. Bu ülkeler, sömürge döneminin olumsuz mirası sonucu ekonomik olarak kendi kendine yeterli olmayıp çok büyük ölçüde eski sömürgeci ülkelere bağlı olmaları, çoğunlukla tarım ürünü üreticisi olmaları, nitelikli işgücü ve sermaye birikiminden yoksun olmaları, devlet ve yönetim deneyimlerinin olmaması, sanayileşmemiş olmaları nedenleriyle ekonomik refah seviyelerini arttıramamaktaydı. Bu ülkelerin orak sorunlarından biri de, siyasi bağımsızlıklarını kazanmış olmalarına rağmen ekonomik bağımsızlıklarını elde edememiş olmaları ve gelişmiş ülkelerle aralarındaki eşitsiz ilişki ve bunun giderilmesi için de ekonomik sistemin kendileri lehine reformdan geçirilmesi talebi idi. Bu reform önerilerinde, büyümeyi sağlayacak önemli araçlardan biri olan uluslararası ticaret sisteminin tüm ülkelerin lehine işleyecek ve kazanımları dengeli paylaştıracak şekilde yeniden düzenlenmesi de önemli bir yer tutmakta idi.

Bu çerçevede, 1962’de Genel Kurul’un aldığı kararla, 1964 yılında Cenevre’de bir konferans düzenlenmesi kabul edilmiştir. "UNCTAD I" olarak bilinen bu konferansın sonunda yeni bir uluslararası ticaret politikasının uygulamaya geçirilmesi kabul edilmiştir. Ayrıca, G-77 olarak adlandırılan, gelişmekte olan ülkelerin oluşturduğu grup ortaya çıkmıştır. O gün için 77 olan üye sayısı bugün 134’e ulaşmış olan bu grup, kuruluşundan itibaren UNCTAD’ın çalışma programının belirlenmesinde önemli bir rol oynamış ve örgütün faaliyetlerini, gelişmekte olan ülkelerin söylem ve beklentilerine ağırlık verecek şekilde yönlendirmiştir. .