Rauf Raif Denktaş
Rauf Raif Denktaş (27 Ocak 1924- 13 Ocak 2012) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kurucu cumhurbaşkanı, hukukçu ve yazardır.
Hayatı
Rauf Denktaş Kıbrıs’ın Baf kasabasında doğmuştur. [1] 1941’de Lefkoşa İngiliz Okulu’ndan mezun olmuş ardından tercümanlık, mahkemede memuriyet ve İngiliz Okulu’nda öğretmenlik gibi görevlerde bulunmuştur. İkinci Dünya Savaşının devam ettiği yıllarda İngiltere’de hukuk eğitimini burslu tamamlamış 1947’de Kıbrıs’a dönüp avukatlık kariyerine başlamıştır. [2] Avukatlıktan sonra savcı tayin edilmiş, 1956’da başsavcılığa kadar yükselmiştir fakat toplumsal sorunlara daha fazla zaman ayırabilmek adına 1958’de görevinden istifa etmiştir. [3]
Siyasi Hayatı
Denktaş’ın öğrencilik yılları, Kıbrıs’ın Türkler, Rumlar ve İngilizler için bugüne kadar sürecek karışıkların başladığı yıllara denk gelmişti. Denktaş da bu dönemin kargaşasından oldukça etkilenmiş ve henüz öğrenci olduğu dönemlerden itibaren bazen isimsiz, bazen Akın Yılmaz adıyla Dr. Fazıl Küçük’ ün yayınladığı Halkın Sesi gazetesinde yazılar yazmaya başlamıştır. İngiltere’den tahsilini tamamlayıp döndükten sonra Dr. Küçük’ e danışmanlık görevinde bulunmuştur. [4] 1948’de ilk halka hitabını Kıbrıs Türkeri’nin düzenlediği ilk mitingde Dr. Küçük ile birlikte yapmıştır. Denktaş, Kıbrıs Türk cemiyetinin iki önemli isminin (Faiz Kaymak ve Fazıl Küçük) desteğiyle Kıbrıs Türk Kurumlar Federasyonu Kongresi başkanlığına seçilmiştir. [5] Büyüyen EOKA terörüne karşı Kıbrıslı Türklerin direniş hareketine yön vermiştir. 1958’de arkadaşlarıyla Türk Mukavemet Teşkilatını (TMT) kurmuştur. 1958-1959 yıllarında, New York, Londra ve diğer önemli yerlerde Kıbrıs Türkeri’nin davasını savunmuş, Kıbrıs’ın kaderini değiştiren 1959 Zürih ve Londra Antlaşmalarında, 1960’ta kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti’nin anayasasının hazırlanmasında emeği geçmiştir. [6] 1964’te Türk toplumu adına Birleşmiş Milletlere hitap etmiş, daha sonra Makarios tarafından istenmeyen adam ilan edilmiş ve adaya girişi yasaklanmıştır. Bu süre zarfında Türkiye’de bulunan Denktaş, dönemin dışişleri bakanı Fatin Rüştü Zorlu’yla Türkiye’nin adaya desteği konusunu görüşmüştür. 1964’te adaya kaçak bir şekilde çıkarak Erenköy’deki çatışmalara katılmıştır. [7] Türk Toplumu adına, 1968 Haziran ayından itibaren aralıklarla altı yıl boyunca Rumlarla ikili görüşmeleri sürdürdü. 5 Temmuz 1970 tarihinde gerçekleşen genel seçimlerde Türk Cemaat Meclisi'ne yeniden seçilerek, oybirliğiyle Meclis Başkanlığı görevine getirildi. 16 Şubat 1973 tarihinde Kıbrıs Türk Toplumu tarafından tekrar Başkan seçilen Denktaş, 28 Şubat 1973'te Kıbrıs Cumhurbaşkan Muavini ve Kıbrıs Türk Yönetimi Başkanı olarak görevine başladı. [8] 1974 Türk Barış Harekatı'nın ardından, 13 Şubat 1975’te Kıbrıs Türk Federe Devleti ilan edilmiş, Denktaş da Devlet Başkanı ve Meclis Başkanı görevlerini üstlenmiştir. 8 Haziran 1975'te kabul edilen Federe Devlet Anayasası gereği, 20 Haziran 1976 tarihinde gerçekleşen ilk genel seçimlerde beş yıllık bir süre için Kıbrıs Türk Federe Devleti Başkanlığı'na seçilmiştir. [9] 1982 seçimlerinde ikinci kez devlet başkanlığına seçilmiş, 15 Kasım 1983’te Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni kurmuştur. Yeni cumhuriyetin ilk cumhurbaşkanlığı seçiminde ve sonraki üç seçimde cumhurbaşkanı seçilmiştir. 2005 seçimlerinde aday olmayan Denktaş görevini Mehmet Ali Talat’a devretmiştir.
Ölümü
Rauf Denktaş, 08 Ocak 2012 gecesi organ yetmezliği teşhisiyle Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi'ne kaldırıldı. Ancak, 13 Ocak 2012 tarihinde 88 yaşında hayatını kaybetti. Vefatının ardından Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde ulusal yas ilan edildi. 17 Ocak 2012 tarihinde gerçekleştirilen devlet töreniyle Lefkoşa'daki Cumhuriyet Parkı'na defnedildi. [10]
Eserleri
Saadet Sırları (1941),
Ateşsiz Cehennem (1944),
Criminal Cases (1954),
Onikiye Beş Kala Kıbrıs (1964),
The Cyprus Problem (1968),
Akritas Planı (1968),
Gençlere Öğütler (1985),
Yarınlar İçin, İmtihan Dünyası, Kuran’dan İlhamlar (1986),
Atatürk, Din ve Laiklik (1989), Arşiv Belgeleri ve Notlarla o Günler (1993),
Karkot Deresi (1993).
Hazırlayan: Yaprak AKKAYA
- ↑ Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş. https://www.kktcb.org/tr/cumhurbaskanligi/cumhurbaskanlari/rauf-raif-denktas
- ↑ a.g.e
- ↑ Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı, Rauf Raif Denktaş. https://mucahit.gov.ct.tr/Liderlerimiz/RaufRaifDenktas
- ↑ Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş. https://www.kktcb.org/tr/cumhurbaskanligi/cumhurbaskanlari/rauf-raif-denktas
- ↑ Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı, Rauf Raif Denktaş. https://mucahit.gov.ct.tr/Liderlerimiz/RaufRaifDenktas
- ↑ Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş. https://www.kktcb.org/tr/cumhurbaskanligi/cumhurbaskanlari/rauf-raif-denktas
- ↑ Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı, Rauf Raif Denktaş. https://mucahit.gov.ct.tr/Liderlerimiz/RaufRaifDenktas
- ↑ Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş. https://www.kktcb.org/tr/cumhurbaskanligi/cumhurbaskanlari/rauf-raif-denktas
- ↑ a.g.e
- ↑ a.g.e