Körfez Arap Ülkeleri İş Birliği Konseyi
Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi, 25 Mayıs 1981’de Abu Dhabi’de altı Körfez ülkesinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Bu konsey, Basra Körfezi’ne kıyısı bulunan ortak dini, kültürel, tarihi, coğrafi ve de sosyal özelliklere sahip ülkeleri bir arayı toplar ve bu ülkelerin arasındaki siyasi ve ekonomik güçlerini bir araya getirip bölgesel bir güç oluşturmalarını hedefler[1]. 1981’de Riyad’da kurulmasının ana sebebi ise İran İslam Devrimi ile İran-Irak Savaşı’nın bölgeye getirdiği huzursuzluktur[2].
Üye ülkeler şu şekildedir:
- Bahreyn,
- Birleşik Arap Emirlikleri (BAE),
- Suudi Arabistan,
- Umman,
- Katar
- Kuveyt [3].
KİK üç ana organa sahiptir: Yüksek Konsey, Bakanlar Konseyi ve Genel Sekreterlik. Yüksek Konsey üye ülkelerin başkanlarından oluşur dolayısıyla da en yüksek otoritedir ve yılda bir kere olmak üzere her sene toplanır, olağanüstü durumlarda ise en az iki üye ülkenin isteği üzerine konsey toplanabilir. Yüksek Konsey’in başkanlığı periyodik olarak üye devletler arasında alfabetik bir sırayla ilerlemektedir. Diğer bir taraftan Bakanlar Konseyi ise tüm üye devletlerin Dışişleri Bakanlarından veya onlara velayet eden diğer bakanlardan oluşur. Bakanlar Konseyine son olağan yüksek konsey toplantısına başkanlık eden üye devlet başkanlık eder ve olağanüstü durumlarda Yüksek Konsey’de de olduğu gibi en az iki üye devletin isteğiyle toplanılır. Son olarak Genel Sekreterlik’in görevi ise genel anlamıyla KİK için raporlar hazırlamak, iş birliği, koordinasyon ve planlama gibi çalışmaları hazırlamak ve Yüksek Konsey veya Bakanlar Konseyi’nin talebi üzerine çalışmalar ve toplantılar hazırlamaktır. Genel Sekreterlik aynı zamanda Brüksel'deki KİK AB VE BM Delegasyonu başkanlarını da içerir. Genel Sekreter, üç yılda bir yenilenmek üzere Yüksek Konsey tarafından atanır. Genel Sekreter’in altında ise siyasi, ekonomik, askeri, güvenlik, insani, çevre, hukuk, medya, kültürel işler, bilgi, finans ve yönetim, stratejik diyalog ve müzakereler ile ilgilenen sekiz Genel Sekreter Yardımcısı bulunmaktadır[4].
1981 yılı Kasım ayında üye ülkeler arasında KİK Ülkeleri Ekonomik Anlaşması imzalanmıştır ancak 2001’de imzalanan yeni bir Ekonomi Anlaşması onun yerini almıştır. Bu ekonomi anlaşmaları ise Körfez İşbirliği Konseyi Serbest Ticaret Alanı’nı oluşturmaktadır[5].
İran İslam Cumhuriyeti’nin Körfez ülkeleri açısından bir tehdit oluşturması sebebiyle Yüksek Konsey Kasım 1984’te ortak bir savunma gücü oluşturulması kararı aldıysa da Irak’ın 1990’da Kuveyt’i işgali tedbirsiz kaldı[6]. Günümüzde ise etkinliklerine devam eden KİK, kuruluş hedeflerinin birçoğuna ulaşabilmiş değildir.
- ↑ “Körfez Arap Ülkeleri İş Birliği Konseyi (KİK).” n.d. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. Erişim Tarihi: Şubat 10, 2022. https://www.mfa.gov.tr/korfez-arap-ulkeleri-isbirligi-konseyi.tr.mfa.
- ↑ A.g.e..
- ↑ “The Charter.” n.d. Secretariat General of the Gulf Cooperation Council. Erişim Tarihi Şubat 11, 2022. https://www.gcc-sg.org/en-us/AboutGCC/Pages/Primarylaw.aspx.
- ↑ “Organizational Structur.” n.d. Secretariat General of the Gulf Cooperation Council. Erişim Tarihi Şubat 11, 2022. https://www.gcc-sg.org/en-us/AboutGCC/Pages/OrganizationalStructure.aspx.
- ↑ Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi - KİK.” n.d. Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı. Erişim Şubat 10, 2022. https://disiliskiler.ktb.gov.tr/TR-199566/korfez-arap-ulkeleri-isbirligi-konseyi---kik.html.
- ↑ “KÖRFEZ İŞBİRLİĞİ KONSEYİ - TDV İslâm Ansiklopedisi.” n.d. İslam Ansiklopedisi.Erişim Tarihi Şubat 11, 2022. https://islamansiklopedisi.org.tr/korfez-isbirligi-konseyi.