Ateşkes(Mütareke)

TUİÇ Sözlük sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Orta Çağ'da ateşkes (ing.: ceasefire/truce) terimi "Tanrı'nın Ateşkesi" ifadesindeki gibi genellikle dini bir çağrışıma sahip olarak kullanılmıştır.[1] Günümüzde, ateşkes/mütareke terimini kısaca savaşan tarafların karşılıklı anlaşma sonucu savaşı, çatışmayı durdurması durumu olarak tanımlayabiliriz.[2] Buna ek olarak, ateşkesin tek taraflı ilan edilmesi de mümkündür. Aynı zamanda ateşkes, taraflar arasında barışla ilgili tartışmaları gerçekleştirmek amacıyla savaşmayı geçici süreliğine ya da kalıcı olarak durdurmak için yapılan bir anlaşma türüdür.[3] Çatışan taraflar, savaş cephesinden ölü ve yaralı askerlerini toplamak ve zararlarını telafi etmek amacıyla geçici ateşkes anlaşmasına varabilirler. Ateşkes ya genel nitelikte olup tüm askeri faaliyetleri askıya alır ya da sadece savaşan tarafların belirlediği bazı alanlarda ateşkes sağlanır. Ateşkes durumu kalıcı ya da geçici olsun tarafların birinin ihlali sonucu bozulabilir. Son olarak başarılı bir ateşkes antlaşması taraflar arasında çatışmanın sona ermesine ve hatta kalıcı barışın oluşmasına zemin hazırlayabilir.


Hollandalı filozof Hugo Grotius ateşkesi, savaş durumu devam etse de savaşa benzer eylemlerden bir süre uzak durulduğu bir anlaşmayı ifade etmek için kullanmıştır, ona göre ateşkes; barış değil, savaşta dinlenme dönemidir.


Ateşkes durumuna örnek olarak;

  • Mudanya Ateşkes Antlaşması (1922)
  • Kore Ateşkes Anlaşması (1953)
  • Villa Giusti Mütarekesi (1918)


Hazırlayan: Muhammed Emin KESKİN


  1. Bailey, Sydney D. “Cease-Fires, Truces, and Armistices in the Practice of the UN Security Council.” The American Journal of International Law, vol. 71, no. 3, 1977, pp. 461–473. JSTOR, www.jstor.org/stable/2200012. Accessed 1 Dec. 2020.
  2. Türk Dil Kurumu https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 02.12.2020)
  3. https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizce/ceasefire (Erişim Tarihi: 02.12.2020)