Abdullah Paşa
Kölemen Abdullah Paşa olarak bilinir. 1846’da Trabzon’da doğmuştur. Türk Kölemenlerinden Mısır ordusunda süvari albaylığı yapan Rüstem Beyin oğlu. [1] 1881’den itibaren orduya hizmet etmeye başlamıştır. Osmanlı Devleti’ni temsilen Viyana askeri ataşeliği yapmıştır. Anadolu’da baş gösteren Ermeni isyanını bastırmakla görevlendirilmiş askerler arasındadır. 2. Meşrutiyet’ten sonra Dördüncü Ordu komutanı görevine gelmiştir. 1911’den sonra Arnavutluk’ta toplanan ordunun komutanı olarak yer değiştirmiştir. Askeri Şura'da bulunan Abdullah Paşa, Anadolu Garp Ordusu Komutanı, Balkan Savaşı'nda Şark Ordusu Komutanı vazifelerini yaptı ve bundan sonra 1914 tarihinde emekliye ayrıldı. [2] "Balkan devletlerinden sadece Bulgaristan'la bile başa çıkacak durumda değiliz. Silahlı kuvvetlerimizin hali perişandır. Düşmanı Çatalca'da durdurabilirsek başarıdır." yorumunu Balkan Savaşı için durum değerlendirmesi olarak yapmıştır. Savaş sona erdiğinde Abdullah Paşa’nın söylemlerinin haklı olduğu anlaşıldı. Savaş bittiğinde Abdullah Paşa görevden alınıp emekli edildi. 1917 yılında anılarını kaleme alıp kitap olarak yayınladı.