Metodolojik Milliyetçilik
Metodolojik milliyetçilik ya da diğer adıyla yönetimsel milliyetçilik, siyasi, sosyoloji, felsefi veya tarihi alanlarda meseleleri araştırırken ulus-devlet bakış açısını benimseyen araştırma yöntemidir.[1] Bu yöntem genelde, sosyal bilimler alanlarında görülür. Metodolojik milliyetçilik, genel anlamda bir kişinin milliyetçi görüşü/ideolojiyi nasıl analiz etmesi gerektiği hakkında yol gösterir. Milliyetçilik bir ideoloji iken metodolojik milliyetçilik, bir olayı veya olguyu incelerken milli düşünceyi ve ulusal bilinci göz önünde bulundurarak açıklamaya çalışan bir yöntemdir.
Metodolojik milliyetçilik kavramının tanımlanmasında Andreas Wimmer ve Nina Glick Schiller’in önemli katkıları vardır. Onlara göre Metodolojik Milliyetçilik, “ulusun, devletin, toplumun modern dünyanın doğal sosyal ve politik biçimi olduğu varsayımı” olarak tanımlanmaktadır. Andreas Wimmer ve Nina Glick Schiller’e göre Metodolojik Milliyetçiliğin üç modu vardır. Birincisi, ulus-devletin sosyal olguları şekillendirmedeki rolünü görmezden gelmeyi ve sosyal süreçlerin evrensel ve ulusal bağlamlardan bağımsız olduğunu belirtir. İkincisi, ulus-devletin tarihsel olarak inşa edilmiş bir varlık olmadığını aksine doğal ve kaçınılmaz bir toplumsal örgütlenme biçimi olduğunu belirtir. Üçüncüsü ise sosyal olguların bölgesel sınırlar tarafından şekillendirildiğini ve ulusal sınırların, sosyal ilişkilerin ve kimliklerin belirlenmesinde önemli bir faktör olduğunu belirtir. Bu üç mod kesişir ve birbirlerini güçlendirerek tutarlı bir epistemik yapı oluştururlar.[2]
Tarihsel Arka Plan
Metodolojik Milliyetçilik kavramı 19.yüzyılda milliyetçilik hareketlerinin artmasıyla ortaya çıkmaktadır. Metodolojik milliyetçilik, milliyetçilik faaliyetlerinin tarihini, etkilerini, nedenlerini, sonuçlarını vs. incelemek için araştırmacılar tarafından kullanılan bir yöntem olarak ortaya çıkmaktadır. Bu yöntem birçok siyaset bilimci, tarihçi, felsefeci, sosyolog ve antropologlar tarafından kullanılmıştır. 19.yüzyılda milliyetçilik ideolojisinin yükselmesiyle birlikte yeni kuramlar ve kavramlar geliştirilmiştir. Bu dönem de milliyetçilik modern ulus-devlet çerçevesi etrafında gelişmiştir. Bu yüzden metodolojik milliyetçilik sosyal bilimlerde görülmeye başlanan modern ulus-devlet oluşumunun bir sonucu olarak görülmektedir.[3] Böylece milliyetçilik ideolojisin yayılmasıyla hayatımıza giren metodolojik milliyetçilik, analitik bir çerçeve sağlayarak milliyetçilik ve ulusal kimlik araştırmalarını sistemli bir şekilde açıklayarak çalışmalara katkıda bulunur.
Eleştiri ve Tartışmalar
Metodolojik milliyetçilik, araştırmalarında tek bir milleti, devleti veya kültürü konu edinir. Bir devleti veya milleti, diğer devletlerden ve milletlerden izole edilmiş bir şekilde değerlendirir.[4] Araştırmacıların birçoğu yöntem alanının darlığından dolayı metodolojik milliyetçilik yöntemini eleştirmektedir. Devlet dışı aktörleri, ulus ötesi sosyal, siyasi ve ekonomik yapıları göz ardı edip ulus-devlet anlayışına odaklandığı için gerçekliğin eksik ve yanıltıcı anlaşılmasına sebebiyet verir.[5] Metodolojik milliyetçilik belirli ve sınırlı bir nüfusa odaklanır böylece geniş ve çoklu perspektif kullanma hakkını kaybeder. Bu yaklaşım, sosyal süreçlerin, olguların veya süreçlere katkıda bulunan diğer önemli faktörlerin görmezden gelinmesine neden olur. Ayrıca ulus ötesi ve küresel boyutları da göz ardı edebilirler.[2][3]
Katkıda Bulunanlar
Benedict Anderson
1983 yılında “Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism” (Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökeni ve Yayılması Üzerine Düşünceler) kitabının yayınlanmasıyla birlikte milliyetçilik alanında sesini duyurmuştur. Anderson’ın anlayışına göre modern ulusların oluşumunda kültürel, dilbilimsel tarihsel faktörler etkilidir. Bunun yanı sıra basılı kaynakların, sömürgeciliğin ve basının da milliyetçilik oluşumuna önemli etkileri olduğunu belirtmiştir.[6]
Eric Hobsbawm
Eric Hobsbawm’a göre gelenekler, ulusal kimliğin inşası sürecinde kullanılan araçlardır. Ulusal kimliğin temelinde yer alan kültürün/geleneklerin eski olmadığını modern çağda icat edildiği görüşünü savunur. Metodolojik milliyetçiliğin savunduğu milletlerin doğal bir geçmişe sahip olduğu kanısına karşı çıkmaktadır. Bu görüş, ulusal kimliğin temelinin tarihe ve geleneklere dayandığını kabul eden milliyetçilik çalışmalarına eleştirel bir bakış sağlamıştır.[6]
Anthony D. Smith
Anthony D. Smith ise metodolojik milliyetçiliğin anlayışı olan milliyetçiliğin temelinin kültüre ve tarihe dayanması görüşünü benimser ve çalışmalarını bu bağlamda inceler. Kültürel ve tarihsel olguların milletlerden önce de var olduğunu söyler. Smith’e göre milliyetçilik çalışmaları kimlikler, tarih, kültür ve toplum kavramlarını ele alarak incelenmelidir.[6]
Elie Kedourie
Kedourie de Hobsbawm gibi milliyetçiliğin doğal bir olgu olmadığını, onun yerine modern çağda icat edilmiş bir ideoloji olduğunu savunmuştur. Metodolojik milliyetçilik görüşüne karşı çıkarak eleştirel bir bakış açısı sağlamıştır. Kedourie, milliyetçilik alanında eleştirel yaklaşımıyla tanınmaktadır.[6]
Hazırlayan: Göç Çalışmaları O-Staj Programı Betül Kalıntaş
Kaynakça
- ↑ The Pamphlet. “What Is Methodological Nationalism?”. Erişim 25 Haziran, 2022. https://www.the-pamphlet.com/articles/methodological-nationalism
- ↑ 2,0 2,1 Wimmer, Andreas, and Nina Glick Schiller. "Methodological Nationalism and Beyond: Nation–State Building, Migration and the Social Sciences." Global Networks 2, No. 4 (2002): 301-334.
- ↑ 3,0 3,1 Chernilo, Daniel. "The Critique of Methodological Nationalism: Theory and History." Thesis Eleven 106, No. 1 (2011): 98-117.
- ↑ Biamag. “Yener Orkunoğlu: Milliyetçilik, İnsana Dünya Vatandaşı Olduğunu Unutturur”. Erişim 7 Nisan, 2018. https://bianet.org/haber/yener-orkunoglu-milliyetcilik-insana-dunya-vatandasi-oldugunu-unutturur-195894
- ↑ Sager, Alex. "Methodological Nationalism, Migration and Political Theory." Political Studies 64, No. 1 (2016): 42-59.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Koçak, Kenan. "Nationalism: A Chronological Reading." Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi 18 (2022): 36-54.