Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY)
12 Temmuz 1993 tarihinde Almatı’da Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Özbekistan’ın bir araya gelmesi ile imzalanan ‘TÜRKSOY’un Kuruluşu ve Faaliyet İlkeleri Hakkında Anlaşma’’ ile Türk Kültür Ve Sanatları Ortak Yönetimi (TÜRKSOY) oluşturulmuştur. Bu oluşuma daha sonra gözlemci ülke statüsü ile Rusya Federasyonu’na bağlı Altay Cumhuriyeti, Başkurdistan Cumhuriyeti, Hakas Cumhuriyeti, Saha (Yakut) Cumhuriyeti, Tataristan Cumhuriyeti, Tıva Cumhuriyeti ile Moldova Cumhuriyeti’ne bağlı Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti katılmıştır. TÜRKSOY üyesi olan cumhuriyetlerin içişlerine karışma amacı gütmeyen bu oluşum; Türk dili konuşan ülkeler ile dostane ilişkiler kurarak, ortak Türk kültürünü, dilini, tarihini, sanatını, gelenek ve göreneklerini araştırmak, geliştirmek, korumak ve gelecek kuşaklara aktararak kalıcı kılmak amacıyla çalışmalarını sürdüren uluslararası bir kültür-sanat teşkilatıdır. Resmi dili Türkçe, yönetim merkezi Ankara ve ev sahibi ülke ise Türkiye’dir. Örgütün karar verme organı üye devletlerin Kültür Bakanları’ndan oluşan Daimi Konsey’dir. Bugüne kadar birçok kez toplanan Daimi Konsey toplantıları TÜRKSOY Genel Sekreterliği tarafından düzenlenir. TÜRKSOY Genel Sekreteri Kazakistan Eski Kültür Bakanı Düysen Kaseyinov, Genel Sekreter Yardımcısı ise Prof. Dr. Fırat Purtaş’dır. Birleşmiş Milletler, UNESCO, ISESCO gibi uluslararası kuruluşlarla işbirliği içinde olan TÜRKSOY’a üye devletler kuruluş nezdinde yapılan çalışmalarda eşit haklara sahiptir [1] [2] 2015 Merv - Türk Dünyası Kültür Başkenti Yılı’nın kapanış programı 26-28 Kasım 2015 tarihinde Türkmenistan’ın Merv kentinde gerçekleştirilmiştir. TÜRKSOY Daimi Konseyi 33. Kez bir araya gelmesi vesilesiyle yapılan etkinliklere, TÜRKSOY üyesi ülkelerden Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye, Türkmenistan ve Moldova’ya bağlı Gagavuz Yeri Kültür Bakanları ve temsilcileri katılmıştır. TÜRKSOY Daimi Konsey 33. Dönem Toplantısı Türkmenistan Kültür Bakanı TÜRKSOY Dönem Koordinatörü Annageldi Garadjayev başkanlığında gerçekleşmiştir. Bakan Garadjayev 2015 Merv - Türk Dünyası Kültür Başkenti Yılı’nın programı kapsamında 2015 boyunca gerçekleşen etkinlikler hakkında bilgi vermiştir. Daimi Konsey, 2015 yılı içerisinde yapılan çalışmaları değerlendirirken 2016’ya yönelik yol haritası da çizilmiştir. Toplantıda alınan kararla 2016 Yılı Türk Dünyası Kültür Başkenti Azerbaycan’ın Seki şehri seçilmiştir. Daimi Konsey tarafından TÜRKSOY ülkelerinde 2016’da doğumunun 1000. Yılını kutlanılan “Kutadgu Bilig”in yazarı, büyük Türk düşünür ve şairi olan Yusuf Has Hacib Yılı’nı ilan edilmiştir. Ayrıca TÜRKSOY Daimi Konseyi 34. Dönem Toplantısı’nın 2016 yılında Azerbaycan’da gerçekleştirilmesi karara bağlanmıştır ve TÜRKSOY Dönem Koordinatörü olarak Azerbaycan Kültür ve Turizm Bakanı Ebulfas Garayev seçilmiştir. 2016 yılında Azerbaycan’ın Seki şehrinde yapılan 34. Dönem Toplantısı da büyük organizasyonlarla 1 Aralık 2016 tarihinde gerçekleştirilmiştir. 2016 yılında yapılan çalışmaların değerlendirildiği toplantıda, 2017 Molla Panah Vagif’i Anma Yılı olarak kabul edilirken 2017 yılı Türk Dünyası Kültür başkenti ise Kazakistan’ın Türkistan şehri seçilmiştir. 5 Aralık 2017 tarihinde Kazakistan’da yapılan 35. Dönem Toplantısı’nda ise 2018 Türk Dünyası Kültür Başkenti Kastamonu olarak belirlenmiş ve 2018'i Azerbaycanlı bestekar Gara Garaliyev, Kazak milli şairi Mağjan Jumabayev ve Kırgız yazarı Cengiz Aytmatov'u anma yılı ilan etmiştir. [3] [4] [5]
- ↑ Deşilmek, Enes (2015), ‘’ Entegrasyon Teorileri Bağlamında Türkiye’nin Orta Asya Politikası’’, https://www.academia.edu/9347327/SSCB_SONRASI_T%C3%9CRK%C4%B0YEN%C4%B0N_ORTA_ASYA_POL%C4%B0T%C4%B0KASI
- ↑ Purtaş, Fırat (2015), ‘’ Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY)’’, Turgut Demirtepe ve Murat Yılmaz (ed.), Türk Toplulukları ve Türk Cumhuriyetleri Yıllığı 2013, Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Türk Kazak Üniversitesi, 593-599
- ↑ Kınacı, Cemile (2016), ‘’ 33. TÜRKSOY Daimi Konseyi Türk Dünyası’nı Merv’de Bir Araya Getirdi’’, TURKSOY Dergisi, sayı 48, s. 14-22
- ↑ ‘Türksoy Daimi Konseyi 34. Dönem Toplantısı Azerbaycan'da Gerçekleştirildi’, (02.12.2016), http://www.milliyet.com.tr/turksoy-daimi-konseyi-34-donem-toplantisi-ankara-yerelhaber-1683355/
- ↑ ‘Kazakistan'da TÜRKSOY Daimi Konseyi 35. Dönem Toplantısı Gerçekleşti’, (07.12.2017), http://avim.org.tr/tr/Bulten/KAZAKISTAN-DA-TURKSOY-DAIMI-KONSEYI-35-DONEM-TOPLANTISI-GERCEKLESTI