Akıllı Güç

Akıllı güç (Smart Power) kavramı, bir devletin uluslararası ilişkilerde istediği hedefe ulaşmak için Sert Güç ve Yumuşak Güç unsurlarını birlikte kullanmasına denilmektedir. Kavram, ABD gücünün korunması, hegemonyasının sürdürülmesi amacıyla araştırma yapan Harvard Üniversitesi'nden uluslararası ilişkiler teorisyeni Prof. Joseph Nye tarafından ilk kez kullanılmıştır. Nye akıllı gücü, "zorlama yöntemini kullanan sert güç ile ikna ve çekimden oluşan yumuşak gücün kombinasyonu." olarak ifade etmiştir. Akıllı gücün araçları ise sert ve yumuşak gücün araçları olan; askeri, ekonomik, diplomatik ve kültürel faktörlerin bir arada olmasıdır.

Akıllı Güç (Smart Power) Nedir?

“Akıllı güç” kavramına 2006 yılında ABD’nin düşünce üretim merkezi Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi (Center for Strategic and International Studies-CSIS)’nde kurulan ‘Tarafsız Akıllı Güç Komisyonu’ (Comission on Smart Power) tarafından hazırlanan güç ve Amerika’nın dünyada onu nasıl kullandığı hakkında bilgi veren ‘Daha Akıllı, Daha Güvenli Amerika’ (A Smarter More Secure America) adlı raporda (6 Kasım 2017) açıklayıcı olarak yer verilmektedir. Raporda, ABD'nin küresel üstünlüğünü sürdürebilmek için ciddi bir stratejik konsept değişikliği öngörmesi gerektiğini, günümüz uluslararası arenasında sadece askeri güç ile çıkarlarını garanti etmesinin mümkün olmadığını ortaya koyulmuştur. Bu bağlamda, ABD'de askeri gücü ikinci plana iten, sert güç ile birlikte yumuşak gücün birlikte kullanılmasını öngören akıllı güç stratejik konsepti gündeme gelmiştir. Akıllı güç; ne sert güçtür ne de yumuşak güçtür. Akıllı güç, iki gücün birleşmesidir. Bazı ülkeler sadece sert güç unsurlarına sahipken (askeri ve ekonomi), bazı ülkeler ise sadece yumuşak güç unsurlarına sahiptir(kültürel, diplomasi). Joseph Nye’a göre ise bir devlet uluslararası arenada başarılı ve süper güç olabilmek için hem Sert güce hem de Yumuşak güce ihtiyaç duymalı ve bu iki güç arasındaki dengeyi sağlamalıdır. Örneğin, A devleti B devleti üzerinde hakimiyet kurabilmek için sadece sert güç araçlarını, yani ekonomik (ambargo) veya askeri (savaş, tehdit) yaptırımlar uygulayarak bunu başaramaz, aynı zamanda yumuşak güç araçlarına da ihtiyacı vardır. Böylelikle bu iki gücün bir arada kullanımına ise Akıllı güç (Smart Power) denilmektedir.

Günümüz uluslararası sisteminde ABD'nin dominant gücü temsil etmesinin en önemli sebebi sert ve yumuşak güce sahip olmasıdır. Amerika elinde bulundurduğu askeri ordu ve ekonomik güç ile dünyanın lideri olduğu kadar, sahip olduğu kültür, sanat, eğitim, eğlence sektörü ile de yumuşak güç lideridir. Amerika'nın en büyük rakibi Çin ise, sert güç bakımından ne kadar güçlüyse, yumuşak güç bakımından Amerika'ya oranla daha az güçlüdür. Bu sebeple, Amerika süpergüç konumundadır.

Hazırlayan: Gülin Sena Esen