Ekim Devrimi
Literatürdeki diğer isimleri, Bolşevik Devrimi ile Rus Devrimi’dir. Ekim 1917’de gerçekleşen bu devrim sonucunda Rusya Geçici Hükümeti yıkılıp yerine Sovyetler Birliği kurulmuştur. Bolşevik Devrimi’ne kadar ülkede Jülyen Takvim kullanılmaktaydı, bu sebeple de Ekim Devrimi denmiştir. Devrim sonrasında kullanılmaya başlanan takvim Gregoryan Takvim’dir, bu takvime göre ise devrim Kasım ayında gerçekleşmiştir. Dünyada ses getiren pek çok devrim meydana gelmiştir. Ayaklanmalar sonucu gerçekleşen bu devrim, mevcut düzene karşı gerçekleşmiştir. Bolşevik Devrimi, büyük yankı uyandırmış ve ardından yeni bir düzen getirmiştir.
Devrimin Nedenleri
Birinci Dünya Savaşı Rusya’da büyük ekonomik sorunlara yol açmıştı. Yaşanan ekonomik sorunlardan en çok halk etkilenmiştir ve en temel ihtiyaç olan beslenme hakkı bile halk için lüks haline gelmiştir. Ekonomik sorunlar ülkede olumsuz bir hava yaratmıştır ve yönetimde yenilikler aranmaya başlanmıştır. 1916 yılı Ekim ayında ülkede grevler baş göstermeye başlamış ve grevcilerin attığı slogan “Kahrolsun savaş! Ekmek ve barış!” olmuştur. [1]
Çarlık Rusya’da başa gelen çarların benimsediği politikalara göre ülkenin durumu değimekteydi. Büyük Petro, 1. Aleksandr gibi liderler, döneminin diğer liderlerine göre daha liberal kararlar alabiliyorlardı. Bu durum 1. Nicolas’ın başa gelmesi ile değişmiştir. Ülkede ya zengin sınıf yada alt tabaka vardı, aradaki burjuva sınıfının sayısı oldukça azdı. Soylular, büyük topraklara sahiptiler, kilise, ordu ayrıcalıklı iken bir yanda da sürekli ezilen köleler vardı. [2] Eşitsizliklerin had safhada olduğu Çarlık Rusya'da halk yaşananlardan, yönetimin halka kulak vermemesinden bunalmış durumdaydı. Böyle bir mevcut düzende ise halkın ayaklanmaktan başka seçeneği kalmıyordu.
Ülkede neredeyse ekonomik anlamda iflas bayrağının çekileceği dönemde, halk açlıktan ve fakirlikten kırılırken üst tabaka olarak adledilen insanların her geçen gün gücüne güç, toprağına toprak katması da ayaklanma için yeterliydi.
Devrimin çıkmasında en önemli sebep olan ekonomik nedenlerden bir diğeri, Çarlık Rusya’nın girdiği ve yenilerek çıktığı savaşlardır. Özellikle 1905 Japon Savaşı’nın kaybedilmesi halk tarafından ses getirmiştir.
Devrimin Çıktıları
Fransız Devrimi’nden sonra küresel düzeyde en etkili devrim olan Bolşevik Devrimi sadece Çarlık Rusya‘ya değil, dünyaya da pek çok etkisi olmuştur.
Birinci Dünya Savaşı’nı tamamlayamayan Rusya, ülkede meydana gelen devrim sebebiyle savaştan çekilmek zorunda kalmıştır. Savaş öncesinde ülkede ekonomik durumun iyi olmaması nedeniyle küresel anlamda ön plana çıkamamıştı. Sosyalizmin ülkede uygulanmaya başlanması ile birlikte ülkeler arasında kamplaşmalar meydana gelmiştir. Lenin’in kurduğu bu düzeni benimseyen birçok devlet olmuştur ve Kapitalizme karşı Sosyalizm’in yanında yer almışlardır. Bu kamplaşmalar ise İkinci Dünya Savaşı’nın sonunda tam anlamıyla belirgin bir hale gelerek çift kutuplu bir düzen hakim olmuştur. Bu sistemin oluşmasında ise Ekim Devrimi’nin etkisi olduğunu söyleyebiliriz.
Yaşanan devrim sonrasında yıkılan Çarlık Rusya’nın yerine, dünyanın ilk Sosyalist Devleti olan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği (SSCB) kurulmuştur. 1917 yılına kadar teoride olan ve düşüncede kalan Marksizm uygulanma alanı bulmuştur. [3]
Devrim öncesinde sosyalistler arasında olan fikir ayrılığı, devrimin başarıya ulaşması sonucunda daha da artmıştır. Parlamenter sosyalistlere göre, Bolşeviklerin acımasız yöntemleri vardı ve onlar bu yöntemleri reddetmişlerdir.
Sosyalistlerin yapmış olduğu devrim sonucunda kurulan SSCB rejiminin inşasında sosyalizm, komünizm ve Marksizm'in etkileri vardır. Bu üç görüşün katkılarıyla birlikte yeni bir Sovyet toplumu oluşturulmaya çalışılmıştır.
"Cumhuriyet isminin içinde federasyon fikrinin bulunması bu değişimin kabul edilen ve sempatik gelen tarafı olmuştur. Nitekim milletlerin istedikleri takdirde ayrılmaya hakları olduğu belirtilmiştir." [4]
Eski yönetim olan Çarlık Rusyası'nın sınırlarının korunmasını benimseyen Bolşevikler, 18 Şubat'ta taarruza geçen Almanya ile Lenin'in "derhal barış" önerisi kabul edilmiştir. "Bu çerçevede iktidara geçtikten sonra Bolşevik hükümeti için en önemli şey, iç barışın sağlanması olmuş ve bu yöndeki yoğun çabaların sonucu olarak da, 1918 Mart’ında Rusya ile ona karşı savaşan devletler arasında Brest-Litovsk Barış Antlaşması imzalanmıştır. Kapitalist ülkelerle yapılan ilk antlaşma özelliği taşıyan ve Rusya için çok ağır sonuçları olan bu antlaşmayla Rusya; Polonya, Baltık devletleri, Finlandiya, Ukrayna ve Beyaz Rusya topraklarının bir bölümünü yitirmiş; Romanya ile yaptığı Bükreş antlaşması ile de Besarabya'yı Romanya’ya vermiştir. Böylece Rusya'nın elinden 3 milyon km²'lik toprak ve 62 milyon insan çıkmıştır." [5]
Hazırlayan: Dilek Keçeci
- ↑ Y. Ekici, “Bolşevik İhtilalinin Ortaya Çıkması ve Sebepleri”, (Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2017)
- ↑ O. Ağır, “Dünya Siyasetini Etkileyen Devrimlerin Uluslararası Sonuçları: 1917 Bolşevik Devrimi", (KSÜSBD, 2019)
- ↑ U. Bekcan, “Devrimden Sonra: Bolşeviklerin Zorunlu Dış Politikası”, (Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 2013)
- ↑ G. Hosking, “Rusya ve Ruslar- Erken Dönemden 21. Yüzyıla”, Çev. Kezban Acar (İletişim Yayınları, 2011)
- ↑ A. Heywood, “Modernising Lenin’s Russia: Economic Reconstruction, Foreign Trade and Railways”, (Cambridge Russian, Soviet and Post-Soviet Studies, 1999)