Adolf Hitler

Almanya’daki Nazi Partisi’nin lideri Adolf Hitler, takmadı adı Der Führer (Türkçesi: "Lider"), 20. yüzyılın en güçlü, aynı zamanda en kötü şöhretli diktatörlerinden birisiydi. Hitler, 1933'ten itibaren Almanya'da mutlak iktidarı ele geçirmek için ekonomik sıkıntılardan, halkın mutsuzluğundan ve siyasi çatışmalardan yararlanmıştır. Almanya'nın 1939'da Polonya'yı işgali, II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesine yol açmış ve 1941'de Nazi güçleri Avrupa'nın çoğunu işgal etmiştir. Hitler’in şiddetli antisemitizmi ve Aryan üstünlüğünü saplantılı arayışı, diğer Holokost kurbanlarıyla birlikte yaklaşık 6 milyon Yahudinin öldürülmesine yol açmıştır. Savaşın aleyhine dönmesinin ardından Hitler, 30 Nisan 1945'te Berlin'deki bir sığınakta eşi Eva Braun ile intihar etmiştir.

Hayatı

Adolf Hitler'in 1889'da bir çocukken ve 1923'te genç bir adam olarak portresi.

Adolf Hitler, bilinenin aksine Alman değil Avusturyalıdır. 20 Nisan 1889'da Avusturya-Almanya sınırına yakın küçük bir Avusturya kasabası olan Braunau am Inn'de doğmuştur. Bir gümrük memuru olan Alois Hitler ve Klara Pölz'ün altı çocuğundan dördüncüsüdür. Alois Hitler emekli olduktan sonra, genç Adolf çocukluğunun çoğunu Yukarı Avusturya'nın başkenti Linz'de geçirmiştir. Bir memur olarak babasının izinden gitmek istemeyen Hitler'in aslında en büyük hayali ressam olmaktı. Viyana Güzel Sanatlar Akademisi'nden reddedilmesine rağmen sanatçı olma hayalinin peşinden gitmiş ve bu süreçte 2000'e yakın eser yapmıştır. 1908'de annesi Klara'nın ölümünden sonra Hitler Viyana'ya taşınmış, manzara resimlerinden oluşan kartpostallar çizerek bunları turistlere satarak para kazanmış ve burada geçirdiği yıllarda siyasetle ilgilenmeye başlayarak, Nazi ideolojisini şekillendirecek fikirlerin temelini atmıştır. Hitler'in Alman Tarihi derslerindeki profesörlerinin Yahudi olduğu, ve Yahudilere karşı ilk nefretinin bu şekilde ortaya çıktığı söylenmektedir. Bir başka iddiaya göre ise Hitler'in annesinin ölüm anında gelen doktorun Yahudi olduğu ve annesinin ölümünü kabullenemeyip, ölümünden Yahudi doktoru suçlamasıdır. 1925 yılında ise Avusturya vatandaşlığından çıkarak Alman vatandaşı olmuştur.

Askeri Hayatı ve Nazi Partisi

Genç Hitler (en alt sırada en solda) diğer Alman askerleri ve köpekleri Fuchsl ile poz veriyor.

1913'te Hitler, Almanya'nın Bavyera eyaletindeki Münih'e gelmiş ve Birinci Dünya Savaşı sırasında, Bavyera Ordusuna gönüllü asker olarak katılmıştır. Savaşı takip eden yıllarda arkadaşları ile İşçi Partisi’ni kurmuştur. Bir süre sonra partinin adı değiştirilerek Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi adını almıştır. Parti üyelerine kısaca Nazi adı verilirken, lider olan Hitler’e ise Führer lakabı verilmiştir. Parti 25 maddelik bir program hazırlamış ve programın ilk maddesinde Almanya'yı Versay anlatlaşmasından kurtarmak vardır. Çünkü Versay Antlaşması Almanya'nın başta iç işlerine olmak üzere, milli çıkarlarını tamamen yok sayan bir antlaşma olmuştur.

Birahane Darbesi (Beer Hall Putsch)

8 Kasım 1923 akşamı Adolf Hitler ve ona bağlı 600 silahlı adamı, başka bir sağcı lider olan von Kahr'ın kalabalığa hitap ettiği büyük bir bira salonuna baskın düzenlemiş fakat başarısız olmuştur. Yaklanan Hitler çıkarıldığı mahkemede 5 yıl hapis cezası almasına rağmen, 9 ay hapis yattıktan sonra Aralık 1924'te çıkmıştır.

Kavgam Kitabı (Mein Kampf)

Kavgam, Adolf Hitler'in yazdığı otobiyografik bir kitap ve siyasal bir manifestodur.

Vatana ihanetten yargılanan Hitler beş yıl hapis cezasına çarptırılmış, ancak Landsberg Kalesi'nin göreceli rahatlığında yalnızca dokuz ay hizmet etmiştir. Bu dönemde ilk cildi 1925'te yayınlanan o meşhur kitabı "Mein Kampf" ("Kavgam") adlı eserini yazmaya başlamıştır. İkinci cildini ise hapisten çıktıktan sonra, 1926 yılında kaleme almıştır. Kitapta, “nasyonal sosyalizm” adını verdiği dünya görüşünün açıklaması ve amaçları, Yahudilere olan bakış açısı, genel siyasi görüşlerini, Kapitalizm ve Marksizm eleştirisini ve aynı zamanda anılarını ele almıştır. Kavgam, Hitler tarafından Birahane Darbesi'nde hayatını kaybetmiş diğer partililere ithaf edilmiştir; bunlar: Alfarth Felix, Bauried Andreas, Casella Theodor, Faust Martin, Ehrlich Wilhelm, Hechenberger Ant, Körner Oskar, Khun Karl, Lefore Karl ve Neubauer Kurt'tur. İlk başta ortalama bir satış sayısına sahip olan Kavgam, Hitler'in yükselişiyle birlikte İncil'den sonra Almanya'nın en çok satan kitabı olmuştur. 1940'a gelindiğinde 6 milyon kopya satılmıştır.

Eva Braun

Hitler ve 40 saat evli kaldığı eşi Eva Braun.

Hitler, bu yıllarda zamanının çoğunu Berchtesgaden'de geçirmiş ve üvey kız kardeşi Angela Raubal ve onun iki kız kardeşi ile sık sık bir araya gelmiştir. Hitler, güzel sarışın yeğeni Geli Raubal'a aşık olduktan sonra oldukça kıskanç birisi olmuştur. Geli Hitler'in izni olmadan hiçbir yere gidemez ve hiç kimseyi göremezdi. Daha sonra 1931 yılında kendisini silahla kalbinden vurarak intihar etmiştir.

Hayatının tek gerçek aşkı olarak gördüğü Geli'nin ölümü, Hitler'i tamamen sarsmıştır. Fakat dana sonra, Münihli bir tezgahtar olan Eva Braun ile uzun bir ilişki kurmuş, ancak onunla evlenmeyi reddetmiştir. İşin ilginç yanı, Eva'da ilişkileri boyunca iki kez intihar girişiminde bulunmuştur. ilk intihar girişimini 1932'de 20 yaşında kendini vurarak yapmış, ve Hitler'in ona daha çok bağlanmasına sebep olmuştur.

1929 yılından beri birlikte olan ama ilişkilerini saklamayı tercih eden çift, 28-29 Nisan gecesi gece yarısından sonra, Führerbunker'de küçük bir resmi törenle evlenmişlerdir. 30 Nisan 1945 günü öğlen vakti saat 1:00'den sonra, Braun ve Hitler, Führerbunker personeline ve yakın çevrelerinin üyelerine veda etmiş, öğleden sonra, 3.30 gibi insanların yüksek sesli bir silah sesi duymalarının üzerine, Hitler'in uşağı Heinz Linge ve Hitler'in SS subayı Otto Günsche, küçük çalışma odasına girmiştir. Küçük bir kanepede Hitler ve Braun'un cansız bedenlerini bulan ikili, Eva'nın siyanür içtiğini ve Hitler'in tabancasıyla intihar ettiğini görmüştür. Braun öldüğünde 33, Hitler ise 56 yaşındaydı. Hitler ve Eva’nın evlilikleri yalnızca 40 saat sürmüştü. Hitler, en yakınında bulunan ve en mahrem sırlarını bilen Eva için güvendiği bir dostuna şöyle demişti:"Benim hapishanemde karım olmak için çok genç..."

Nürnberg Yasaları

Nürnberg Yasaları, 15 Eylül 1935'te Nürnberg'de yıllık Nazi Partisi toplantısında kararlaştırılan Nazi Almanyası'nda antisemitik yasalardı. Yasalar, Alman ve Yahudi insanlarını sınıflandırmak için çıkarılmıştır. Nürnberg Yasalarının kabulü Yahudileri Alman vatandaşlığından mahrum etmiş ve onları "Alman veya akraba kanından" kişilerle evlenmelerini veya onlarla ilişki kurmalarını yasaklamıştır. Yahudi işyerleri boykot edilmiş ve Alman halkının artık Yahudilerden alışveriş yapmamaları istenmiştir. Bu boykotu Yahudi dükkânlarının yağmalanması ve işyeri sahiplerinin acımasızca dövülmesi takip etmiştir. Yahudilerin doktorluk, eczacılık, askerlik ve birçok diğer meslekleri yapması da yasaklanmış ve sadece Almanların evinde işçi olarak çalışabilecekleri söylenmişti.

II. Dünya Savaşı ve Sonrası

Yaptığı başarılı çalışmalarla ülkenin kalkınmasında önemli rol oynayan Hitler, 1932 yılında Cumhurbaşkanı (Şansölye) seçilmiş ve daha sonra rakiplerini ortadan kaldırarak ülkenin en güçlü adamı haline gelmiştir. Hitler, ordusunu gizliden gizliye silahlandırarak II. Dünya Savaşı’nı başlatarak, Avrupa'nın en büyük kabusu haline gelmiştir. II. Dünya Savaşı devam ederken, Hitler’in Rusya’ya savaş açması Alman ordusunu zor duruma düşürmüştür. Almanya için savaşın gidişatının kötüye gittiğini anlayan Hitler, Rus orduları Berlin’in ele geçirmeden hemen önce 30 Nisan 1945 yılında eşi Eva Braun'la birlikte intihar etmiştir. Sıradan insan ilişkilerinde başarısız olan Hitler, özellikle Yahudilere karşı toleranssızdı ve kin duymaktaydı. Hitler yönetimindeki Nazi Almanya’sın da işgal altındaki Avrupa’nın dört bir yanından 7 milyon insan köleleştirildi ve toplama kamplarına yerleştirilmiştir. Naziler terör ve korku aracılığıyla kural koyuyorlardı. İşkence, hapis, konsantrasyon kampları, bunların hepsi Hitler’in isim verdiği Yeni Emir tabirinin bir parçasıydı. Polonya’da papazlar ve entelektüeller tutuklandı, öldürüldü, çoğu okul ve kiliseler kapatıldı. Rusya’da politik yetkililer aniden idam edildi ve savaş tutukluları konsantrasyon kamplarına güdüldüler ve ölümüne çalıştırıldılar. Almanya en sonunda 5,5 milyon Rus POW( savaş tutsağı)’unu aldı, bunların 3,5 milyonu öldürüldü ya da esirken öldü. Hitler, 1938 yılında Yılın Adamı seçilerek Time dergisine kapak olmuş, II. Dünya Savaşı’nın başlamasından önce 1939 yılında ise Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterilmiştir.

Toplama Kampları

Auschwitz-Birkenau, Nazi Almanyası tarafından kurulmuş en büyük toplama kampıdır.

Nazi toplama kampları (Almanca Konzentrationslager, kısaca KZ) Nazi Almanyası tarafından 1933'ten itibaren Almanya'da ve işgal bölgelerinde, Nazilerce topluma faydasız olarak görülen kişileri zorunlu çalıştırmak üzere kurulmuştur. Sayısı yaklaşık 20 bindir. Buralara daha çok Yahudilerin getirilmesiyle birlikte, Romanlar, bazı Slav ırklarından olanlar, eşcinseller ve akıl hastası olduğu düşünülenler de kurbanlar arasındaydı. Eşcinsel ve akıl hastalarının toplanma sebebi olarak Alman ırkını iyileştirmek olarak göstermiştir.

Kampların çoğu Polonya'da bulunmaktaydı. Mayıs 1938'de Almanya'nın Avusturya'yı ilhak etmesinin ardından, Naziler Alman ve Avusturyalı Yahudileri tutukladı ve Almanya'daki Dachau, Buchenwald, ve Sachsenhausen toplama kamplarına hapsetti. Kasım 1938’deki kanlı Kristal Gece (“Kırık Camlar Gecesi”) katliamlarından sonra, Naziler yetişkin Yahudi erkeklerini toplu halde tutukladı ve bu insanları kısa süre için kamplara kapatmıştır. Naziler öldürme verimini artırmak ve öldürme sürecini failler açısından gayri şahsî hale getirmek için gaz odalarını (içeridekileri öldürmek için zehirli gazla dolu odaları) inşa ettiler. Auschwitz kompleksinde bulunan Birkenau imha kampında dört tane gaz odası vardı. Kampa yapılan sürgünler en yüksek seviyeye ulaşırken, 6.000 kadar Yahudi her gün gaz odasında zehirlenerek öldürülüyordu.

Einsatzgruppen veya mobil ölüm mangaları, Sovyet işgali sırasında Yahudi topluluklarının tamamını infaz ederken, mevcut toplama kampı ağı işgal altındaki Polonya'daki Auschwitz-Birkenau gibi ölüm kamplarını kapsayacak şekilde genişlemiştir.

Zorla çalıştırma ve toplu infazlara ek olarak, Auschwitz'deki bazı Yahudiler, "Ölüm Meleği" olarak bilinen öjenikçi Josef Mengele tarafından gerçekleştirilen korkunç tıbbi deneylerin konusu olarak hedef alınmıştır.

Ölümü

28-29 Nisan gecesi gece yarısında Hitler, Berlin sığınağında Eva Braun ile evlenmiş ve daha sonra siyasi ve özel vasiyetini yazdırdıktan sonra 30 Nisan'da eşi Braun ile intihar etmiştir. Ölmeden önce verdiği emirler öldükten sonra cesedinin yakılması yönündedir. Hitler'in bunu istemesinin sebebinin Sovyet ordusu tarafından yakalanıp teşhir edilmek istememesi olduğu iddia edilmektedir. Siyasi vasiyetnamesinde; Almanya bütün milletler için bir tehlikeli olan Yahudileri ve Bolşevizm'i kovalamaktan asla vazgeçmemelidir. Almanya'nın geleceğini tartışmasız bu olgu belirleyecektir, demektedir. Özel Vasiyetinde ise; tüm hayatı boyunca topladığı sanat eserleriyle doğduğu şehir olan Linz'de bir müze kurulmasını istediği yönündedir.

Sovyet birliklerinin Berlin'i işgal etmesiyle, Almanya 7 Mayıs 1945'te tüm cephelerde kayıtsız şartsız teslim olmuş ve II. Dünya Savaşısona ermiştir. Sonunda, Hitler’in planladığı "Bin Yıllık Reich" 12 yıldan biraz fazla sürse de, bu süre zarfında akıl almaz bir yıkıma yol açarak Almanya, Avrupa ve dünya tarihini sonsuza dek değiştirdi.

İlgili belgeseller

• 'Leni' Riefenstahl, 'Sieg des Glaubens', (1933) Fragman
• 'Leni' Reifenstahl, 'Triumph des Willens', (1935) Fragman
• 'Leni' Riefenstahl, 'Tag der Freiheit – Unsere Wehrmacht', (1935) Fragman
• 'Leni' Riefenstahl, 'Olympia I: Fest der Völker', (1938) Fragman
• 'Leni' Riefenstahl, 'Olympia II: Fest der Schönheit', (1938) Fragman
• 'Das Dritte Reich – in Farbe (Third Reich in Colour)', (TV, 1998)
• 'Sie wollten Hitler töten', (TV, 2004)
• 'Hitler – Eine Bilanz', (TV, 2005)
• 'Kıyamet: Hitler'in Yükselişi'
• 'Kavgam' (belgesel)
• 'Hitler: Öldüren Karizma'

Hazırlayan: Gülin Sena Esen

History web sitesinden çevrilmiştir