Mahkûmlar ikilemi

Ayrı ayrı hücrelere alınmış iki mahkûm, birbirlerini "ele vermek" veya "vermemek" gibi iki seçenekle karşı karşıyadır. Eğer onlardan biri suçunu itiraf eder ve diğerini mahkûm etmek için gerekli kanıtları sağlarsa, cezalandırılmadan serbest bırakılacaktır ve bütün suç ortağının üzerine kalacak ve ortağı on yıl hapse mahkûm olacaktır. Eğer iki suçlu da suçu itiraf ederlerse, altışar yıl hapis yatacaklardır. Eğer ikisi birden itiraf etmeyi reddederlerse, ufak bir mahkûmiyet alacaklar ve birer yıla mahkûm olacaklardır. Maruz kaldıkları ikilem karşısında, diğerinin kendisini "ele vermesi" durumunda en yüksek cezayı alacağı korkusuyla, muhtemelen her ikisi de suçunu itiraf edecektir. Burada ironik olan şudur ki, bu oyun, rayonel(akılcı) davranışın en kötü sonuca götürdüğünü göstermektedir (her iki mahkûm da toplam on iki yıl hapis yatacaktır). Aslında onlar işbirliği yapmamanın ve birbirlerine güvenmemenin cezasını çekeceklerdir.