Nispi Seçim Sistemi

Nispi temsil (NP) partilerin mecliste ya da parlamentoda, seçimdeki güçleriyle doğru orantılı olarak temsil edilmeleri gerektiğine; sandalye oranlarının oy oranlarına eşitlenmesi gerektiğine ilişkin ilkedir. Kavram, genelikle, tek bir seçim yöntemini ifade etmek için değil, oransal sonuçları ya da en azından yüksek ve güvenilir bir orantılılığı güvenceye alabilen çeşitli seçim mekanizmalarını ifade etmek için kullanılmaktadır. En yaygın biçimde kullanılan Nt seçim sistemi parti listesi sistemidir (seçmenler burada adaylara değil partilere oy vermektedir); diğer NT sistemlerinden bazıları devredilebilir tek oy (DTO) (burada çok üyeli seçim çevreleri ve tercihli oylama sistemi kullanılmaktadır) ve karma üyeli nispi temsil (KÜNT) sistemidir (burada parti listeleri tek üyeli çoğunluk (TÜÇ) sistemiyle ya da "ilk geçen görevi alır" sistemiyle birleştirilmektedir).

Parlamenter sistemlerde NT'nin parti sistemi, hükümetin kuruluşu ve parlamento ile yürütme arasındaki ilişki üzerinde bir etkisi bulunmaktadır. Özelde, NT'nin kullanıldığı yerlerde çok partili sistemler ve koalisyon hükümetleri daha yaygındır ve yürütmenin parlamentoya tahakküm edebilmesi daha az muhtemeldir. NT'nin destekleyicilerine göre bu eğilimleri özellikle meşruiyeti, cevap verilebilirliği ve hesap verilebilirliği güçlendirme ve uzlaştırma ile ortaklığa dayalı bir siyasal kültürü inşa etmeye yardımcı olma gibi çok geniş bir yelpazede faydalar getirmektedir. Diğer taraftan eleştirmenler NT'yi zayıf ve istikrarsız hükümetlerle ilişkilendirmekte ve NT'nin küçük ve muhtemelen radikal partileri orantısız bir biçimde güçlü hale getirebileceği konusunda uyarmaktadırlar.

Kaynakça

---