Seçimler

Seçim bir görevi ya da makamı, belirlenmiş insanlar bütünü olan seçmenler tarafından yapılan tercihlerle doldurma aracıdır. Bu seçimler demokratik olabilir ya da olmayabilir. Demokratik seçimler şu ilkelere göre yürütülür: ergin olanların evrensel oy hakkı; "bir kişi, bir oy"; "bir oy, bir değer"; gizli oy; hem adaylar hem de siyasal partiler arasındaki rekabetin sonucu olarak sunulan seçim tercihleridir. Demokratik olmayan seçimler şu özellikleri gösterebilir: oy verme hakkı mülkiyet sahipliği, eğitim, cinsiyet ya da etnik köken gibi nedenlerle sınırlıdır; çoklu bir oy verme sistemi yürürlüktedir; oy verenler baskıya ya da sindirilmeye maruzdur; sadece bir tek aday ya da tek parti seçime katılabilir.

Demokratik seçim sistemleri çeşitli biçimlerde farklılaşan bir sisteme sahiptir. Bunun pek çok yöntemi vardır ancak seçim sistemleri arasında ayrım yapmada en yaygın olarak kullanılan yöntem, oyların sandalyelere nasıl dönüştürüldüğü temeline dayanmaktadır.

Çoğunlukçu (ya da nispi sisteme temsile sahip olmayan) sistemler, daha büyük partilerin, seçimlerde kazandıkları oy oranından, önemli ölçüde daha yüksek oranda sandalye kazanmalarına olanak tanımaktadır. Bu da tek bir partinin parlamenter çoğunluğu ele geçirme ve tek başına yönetebilme şansını yükseltebilmektedir. Çoğunlukçu sistemlerin örnekleri, Basit Çoğunluk Sistemi ("en çok oyu alan göre alır"), ikinci oylama sistemi ve alternatif oy (AO) sistemlerini içermektedir. Nispi temsil sistemleri, sandalyelerle oylar arasında, eşit ya da en azından daha eşit bir ilişkiyi garanti altına alır. Saf bir nispi temsil sisteminde (NT) oyların yüzde 45'ini ele geçiren bir parti sandalyeleri de tam olarak aynı oranda ele geçirecektir. Nispi sistemlerin örnekleri parti listesi sistemi, aktarılabilir tek oy (ATO) ve eke üye sistemini (EÜS) kapsamaktadır.

Kaynakça

---