Feminist Yaklaşım
Feminist yaklaşıma göre UEP'nin her alanı cinsiyetle bağlantılı süreçlerin etkisi altındadır. Feminizm; cinsiyetin çeşitli sosyal, politik ve ekonomik konuları nasıl etkilediği üzerinde odaklanan bir uluslararası ekonomi politik yaklaşımıdır.
Bu yaklaşım, devletlerdeki ve uluslararası kuruluşlardaki erkek hakimiyetine dikkat çeker. Çocuk yetiştirme, yiyecek pişirme, aileye ve topluma yapılan hizmetler gibi ücretlendirilmeyen işler üretim hesaplarında yer almaz ve bu durum, bu işleri yapan kadınların düşük sosyal statüsünü gösterir.Son zamanlarda UEP sahasında piyasa güçleri yaygınlaşmış ve mal üretiminden (erkek işi) hizmet üretimine geçilmiştir. Kadınların iş gücüne daha fazla katılımı ve daha esnek iş gücü ihtiyacı ekonomik gelişmeyi sağlar. Piyasanın büyümesi kadınların gücünde ve statüsünde değişime yol açar. Ekonomik faaliyetlerin küreselleşmesi onlara yeni iş fırsatları yaratır, onları evden uzaklaştırır, bağımsızlaştırır.
UEP'deki feminist yaklaşım liberal ve yapısalcı olmak üzere ikiye ayrılır:
Klasik liberal feministler bireysel özgürlüklerin, zorla çalıştırılmama özgürlüğünün ve mülkiyet hakkının sağlanmasıyla ilgilenirler. Kadınlara aktif ayrımcılık yapan, oy, sözleşme vb. haklar tanımayan, serbest piyasa mülklerini alıp satmalarına izin vermeyen de jure eşitsizlikler üzerinde dururlar. Evlilik içi tecavüz, ev içi şiddet ve erkeklerin kadınların malları üzerindeki kontrolüne göz yuman yasalara karşıdırlar. Onlara göre devletin zorlayıcı gücü sınırlandırılmalıdır. Kurumsallaşmış ataerkillik devletle sınırlı kalmadığından hem hukuki hem sosyal değişim gerçekleşmelidir. Kadın haklarının güçlü olduğu, doğurganlık oranının düşük olduğu, kızlara daha iyi eğitim imkanının sağlandığı ve yönetimde daha fazla kadının bulunduğu ülkeler daha fazla kalkınır ve zenginleşir. O nedenle serbest ticaret ve küreselleşme kadınlara sağladığı fayda açısından elzemdir.
Yapısalcı Feministlere göre kadının durumunu kötüleştiren kapitalist sistemdir. Kadınlar ve siyah ırklar çoğu ülkede fakir halkın büyük bir kısmını oluşturur. Bunun sebebi ise sömürüdür. Ekonomik krizler daha çok kadınları fakirliğe, çift vardiya çalışmaya ve fahişelik gibi illegal faaliyetlere sürüklemektedir.[1]
- ↑ David N. Balaam ve Bradford Dillman'ın 'Uluslararası Ekonomi Politik' kitabından ve Gazi Üniversitesi Uluslararası Ekonomi Politik Yüksek Lisans Dersi notlarından özetlenmiştir.