Afyon Savaşı

İngiltere'nin Hindistan'dan getirdiği afyonu Çin'de satmaya çalışması ve imparatorun bu duruma karşı çıkmasıyla iki devlet arasında yaşanan savaştır. Çin, geleneksel anlayışı gereği dışa kapalı bir ekonomi yürütmüştür. Tüccarları sömürgeci, yabancı milletleri barbar olarak nitelendiren bu anlayış sonucu Batı ticareti uzun süre bölgede faaliyet gösterememiştir. Oysa devrinin sömürge devi İngiltere, Çin'i büyük bir pazar olarak görmüştür. Çin devleti sadece bir Kanton limanını, sınırlı bir biçimde Batı ticaretine açmıştır. Bu dönemde İngilizler geleneksel içecekleri olan çayı Çin'den ithal etmekte ancak ödemeyi yüklü bir miktar gümüşle yapmıştır. Oluşan ticaret açığını kapatmak adına, hali hazırda Hindistan üzerinden bolca ürettikleri afyonu, gizlice Çin'e sokma girişiminde bulunmuştur. Bu girişim sonucu ülkede afyon bağımlılığı baş göstermiş ve yayılmaya başlamıştır. Çin hükümetinin afyon ticaretini yasaklamasıyla İngiltere önemli bir gelir kaynağını yitirmiş, iki devlet arası Afyon Savaşı patlak vermiştir.

İngiltere'nin savaş gerekçesi, Çin'in uygarlığın getirdiği en büyük hak olan ticaret serbestisini baltalamış olmasıdır. 1839-1842 yılları arası süren savaşta Çin devleti büyük hezimete uğramıştır. Yapılan Nanking anlaşması ile Hong Kong İngiltere hakimiyetine girmiştir ve Çin 5 önemli ticaret limanını denetleme ve el koyma hakkı olmadan Avrupalılara açmak zorunda kalmıştır. Verilen kapitülasyonların ilerleyen dönemde genişlemesi ile bütün Avrupa ülkeleri dünyanın en büyük pazarını ele geçirmiştir.

İsmail Çal-Dünya Bülteni / Tarih Servisi, Sömürgeciliğin çirkin yüzü: Afyon Savaşları, 10 Ocak 2018, http://www.dunyabulteni.net/tarihten-olaylar/137906/somurgeciligin-cirkin-yuzu-afyon-savaslari , erişim: 22 Ocak 2018