Pomak
Pomak
Pomaklar, Balkanlar'da yaşayan, köken tespiti kesin olarak yapılamayan bir halktır. Slav ya da Türk kökenli olduklarına dair iddialar sonuç almamıştır. Bulgarca'ya yakın bir dilleri vardır. Bu dil, güney Slavca'nın bir ağzı olarak kabul edilir. İslamiyet'i kabul etmişlerdir. Osmanlı Devleti'nin ve Balkanların karmaşasının bıraktığı bir miras olarak tartışmalı bir etnik kimliktir. Çeşitli şekillerde tanımlanışı ve Balkanlarda politik gücü olan her ülkenin, Pomakların ayrı bir özelliğini ortaya çıkarıp kendi siyasi amaçları doğrultusunda kullanmalarından dolayı tartışmalıdır.[1] Pomak kelimesinin anlamı ve kaynağına bakılacak olursa, Slavca pomaçi (yardım etmek) fiilinden türeyen pomagaçi (yardımcı) kelimesine dayandığını belirterek Pomakların voynuk teşkilatında yardımcı vazife görmelerinden dolayı bu adı aldıklarını ileri sürülür. Özellikle Bulgaristan, Batı Trakya ve Doğu Makedonya'da yaşarlar. [2] Bulundukları bazı bölgelerde net bir nüfus tespiti de yapılamamaktadır. Çünkü ülkelerin politikalarına göre farklı ırk adı altında gösterilebiliyorlar. Pomakların bu ismi Osmanlı ordusuna yardım ettikleri için aldığını 1882 yılında F.Kanitz açıklamıştır. Pomak kelimesine 1877- 1878 Osmanlı Rus Savaşı’ndan sonra Türkçe kaynaklarda rastlanılmaktadır.Pomaklar Makedonya’da bazen ‘’Torbeşi’’ ve sıklıkla da ‘’Poturi’’ olarak adlandırılmaktadırlar . [3] Kendilerinin Türk olduklarını söyleyen Pomak Türkleri, Müslüman Slavlar grubuna girerler. Pomak Türkleri, XI.asırda Orta Asya’yı terk ederek, Ukrayna ve Romanya üzerinden Bulgaristan’a gelen Kuman –Kıpçak Türklerinin torunları olan Pomaklar ilk olarak Bulgaristan’ın Tuna Boyu ve Dobruca bölgelerine, daha sonra güneye inerek Rodoplar ve Makedonya’nın doğu kesimlerine yerleşmişlerdir. [4] XI.asırda Balkanlara geldiklerinde Müslümanlığı benimseyen Pomaklar zaman içerisinde de Osmanlılarla kaynaşmışlardır. Bugün çoğunluğu Rodoplar ve Pirin bölgesinde, Bulgaristan’ın kuzeyinde ve Orta Bulgaristan’da yaşamaktadır.