"Tarihin Sonu" Tezi

Tarihin Sonu tezi Japon asıllı Amerikalı bir sosyal bilimci olan Yoshihiro Francis Fukuyama (1952-) tarafından ortaya koyulmuştur. Fukuyama aynı zamanda, Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı’nda Politika Planlama Dairesi’nde Ortadoğu uzmanı ve Genel Direktör Yardımcısı olarak çalışmıştır.

“Tarih’in Sonu (The End of History)” tezi Fukuyama’nın Soğuk Savaş sonrası 1989’da kaleme aldığı büyük ilgi toplayan çalışmasıdır . Fukuyama’nın ortaya koyduğu bu teze göre insan doğasına en uygun yaşam biçimi ve toplumsal düzen liberalizmde sağlanmaktadır. Tarih boyunca, bu düşünce çerçevesinde kurulmuş düzeni ortadan kaldırmayı hedefleyen ve bu düzeni destekleyen güçler arasında çatışmalar olmuştur. Fukuyama’ya göre monarşik yapılar, imparatorluklar, dini merkezler hep liberal düşünceyi kaldırmayı amaçlamış, ancak zaman içinde Liberalizm hep üstün gelmiştir. Soğuk Savaş’ın bitmesinin ardından Batı bloğunun galip gelmesi, Çin ve Rusya gibi ülkelerin Batılı sistemlere yönelmeleri liberalizmin başarısının göstergesidir. Fukuyama’ya göre, SSCB ve Doğu Avrupa’da görülen reform hareketleri ve tüketim kültürünün tüm dünyaya yayılıyor olması, Batı’nın ve liberal değerlerin zaferini ilan etmekteydi. Ayrıca Soğuk Savaş ‘ın bitişi tarihin kendisi de sona erdirmişti.

Fukuyama’ya göre bu düzenin kurulması ve Üçüncü Dünya ülkelerinin istikrarlı hale gelmeleri zaman alacak ancak sonunda tüm dünya liberal demokrasiye ulaşacaktır. Liberalizmin bu başarı yolunda, dinsel fanatizm, sol eğilimler ve etnik milliyetçilik önemli engeller oluşturacaktır .