Millet Sistemi

Millet Sistemi, birçok dini, etnik ve kültürel grupları bünyesinde bulunduran Osmanlı Devleti’nde farklı dinlere mensup toplumları barış içerisinde yaşatmayı hedefleyen ve aynı zamanda bu dine mensup milletlerin örf ve adetlerini de muhafaza etmelerini sağlayan sitemin adıdır. Millet Sistemi ile birlikte, Osmanlı topraklarında yaşayan gayrimüslim halkın İslam hukuku çerçevesinde hoşgörü ile yönetilmesi amaçlanmış ve bu toplumlar din ve mezheplerine göre teşkilatlandırılarak yönetilmiştir. Millet sisteminin temelini Osmanlı Devleti’nin çok-kültürlü yapısı oluşturmuştur. Osmanlı Devleti içerisinde genel olarak 4 milletin yaşadığı kabul edilmiştir. Bunlar, Müslümanlar, Yahudiler, Rumlar ve Ermenilerdir. Osmanlı Devleti’nde millet sistemi, devletin adalet ve hoşgörü politikasına dayanan; müslüman olsun gayrimüslim olsun tüm halkın “Osmanlı” sayılması esasına dayanır. Millet Sistemi, toplumu gruplara ayırarak, imparatorluğun yönetiminde bireyleri değil cemaatleri muhatap almıştır. Osmanlı, tebasını zorla İslamlaştırmak gibi bir amaca sahip değildi ve gayrimüslimlere de güvenlik ve huzur sağlamayı, onları adaletle ve devlet yönetiminden razı olacakları şekilde yönetmeyi hedefliyordu. Diğer bir deyişle devlet, kendi egemenliğini bu grupları kesin çizgilerle birbirinden ayırarak sağlamıştır. Osmanlı Devleti’n de Millet Sistemi, 600 yıllık zaman diliminde sürekli aynı kalmamış, değişen şartlara bağlı olarak zaman içerisinde çeşitli değişimlere maruz kalmıştır. Bunun en önemli nedeni ise Batı etkisidir. Özetle, Millet sistemi ile birlikte her millet kendi toplumsal düzenine sahip olmuş, kendi kültürel faaliyetleri etrafında örgütlenmiş ve devletçe tüzel kişilik olarak tanınarak korunmuşlardır. Bununla birlikte Millet Sistemi’nin özgün bir yapı olduğunu unutmamak gerekir. . Müslüman olmayanlar da müslüman olanlar gibi taife yani vatandaştır. Osmanlı Devleti’nde padişahlık ve yönetim müslümanların elinde olsa bile, müslüman olmayan topluluklardan da yönetimde oldukça etkili olan kişiler mevcuttur. Müslüman olan ya da müslüman olmayan topluluklarda vergi ödemekle yükümlüdür. Müslüman olan topluluklar da, müslüman olmayan topluluklar da kendilerine ait mahkemelerde yargılanırlar.