Sahra Altı Afrika

SAHRA ALTI AFRİKA

Sahra Altı Afrika coğrafî olarak Sahra Çölü’nün güneyinde yer alan bölgeyi; siyasi olarak, aynı bölgedeki Sudan harici ülkelerin tamamını ifade eder. Bölge Afrika’nın Arap Devletleri’nin bulunduğu Kuzey Afrika dışında kalan bölgesidir. Somali, Cibuti, Komorlar ve Moritanya hem Arap Devleti hem de Sahra Altı Devletlerdendir. Bölge siyahi nüfusu nedeni ile Kara Afrika olarak da adlandırılır. Günümüzde Sahra Güneyi Afrika, 500 milyondan fazla nüfusun yaşadığı ve 48 ülkenin yer aldığı jeopolitik bir bölgedir. Dünyada en hızlı nüfus artışı %3 ile bu bölgede yaşanmaktadır. Her 25 yılda bölgedeki nüfus ikiye katlanmaktadır. En fazla ölüm oranı ve en kısa yaşam süresi ortalaması (46 yaş) da buradadır. Bölgenin en kalabalık ülkesi olan Nijerya’da yaklaşık 100 milyon, en az nüfusa sahip Seyşeller Adaları Cumhuriyeti’nde ise 100 bin civarında insan yaşamaktadır. Çok karışık olan, yaklaşık 1500 dil ve lehçede konuşulan nüfusun etnik yapısı 50 millet ve halk, 3 bin civarında çeşitli kabilelerden oluşmaktadır. Sahra altı Afrika; Batı Afrika, Merkezi Afrika, Doğu Afrika ve Güney Afrika bölgelerini içerisinde barındırmaktadır. Bölge çeşitli yeraltı ve yerüstü zenginlikleriyle dünyanın en büyük hammadde kaynağına sahiptir. Altın ve elmas rezervlerine bakıldığında bölge, dünyada birinci sırada yer almaktadır. Dünyadaki krom, mangan ve fosfor rezervlerinin 2/3’ü, bakır, uranyum ve boksitlerin 1/4’ten 1/3 kadarı, doğalgazın yaklaşık 1/3’ü, petrol rezervlerinin 1/10’u bu bölgede yer almaktadır. Yılda 1 milyon ton kahve, 1,5 milyon ton civarında kakao, 1,5 milyon ton pamuk üretilmektedir. Afrika Kalkınma Bankası, kıtadaki ülkelerin gelecek elli yıl süresince büyük sıçramalar göstereceklerini, orta sınıfın güçleneceğini ve bunun sosyal yaşam üzerinde olumlu etki yapacağını bildirmektedir. Sahra Altı Afrika ülkeleri arasında ticaret bakımından uyumlu ve entegre olmuş alt bölgesel piyasalara ilişkin gelişme, zayıftır. Ancak SADC, Serbest Ticaret Alanı; ECOWAS, Orta Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECCAS) ve Güney Afrika Gümrük Birliği (SACU) gibi kuruluşlar Gümrük Birliği; COMESA ve EAC ise Ortak Pazar oluşturmayı başarmışlardır. Türkiye, 2013 yılı verilerine göre Sahra Altı Afrika Ülkelerinde 35 büyükelçiliğe sahiptir.

Sahra Afrika Devletleri ve Bağımsızlık

Sahra Altı Afrika'nın devletlerinin 20.yy başlarında gündeme getirdikleri bağımsızlık, İkinci Dünya Savaşı Sonrası tamamen gündeme oturmuş ve bu mücadele üç aşamadan oluşmuştur. Birinci aşama 1940’lı yılların ortalarında başlayarak 1950’li yılların sonlarına kadar olan dönemi kapsamaktadır. Bu süreçte mücadele genellikle sivil itaatsizlik, grevler, miting ve gösteriler biçiminde ortaya çıkmıştır. İkinci aşama 1950’li yılların sonlarından 1960’ların ortalarına kadar olan dönemi kapsar ve bu süreçte mücadele keskin bir hal almış ve Sahra Altı Afrika ülkelerinin birçoğunun bağımsızlığı ile sonuçlanmıştır. Üçüncü aşama 1960’ların ortalarından başlayarak 1980’lerin sonlarına kadar süregelmiştir. Bu aşamada mücadele silahlı çatışma şeklini almış ve tüm Sahra Altı Afrika ülkelerinin bağımsızlığa kavuşması ile son bulmuştur.

1. Bilge Strateji, Cilt 6, Sayı 10, Bahar 2014, ss.157-159

2. Mosley, P., (1996), The Failure of Aid and Adjustment Policies in Sub-Saharan Africa: Counter-examples and Policy Proposals, Journal Of African Economies, 5 (3): 406-43.

3. “Sahra Altı Afrika Ülkeleri Raporu”, erişim: 29.1.2018, erişim adresi: http://www.cimentobirlik.org/arastirma/f80e1fdd-28b3- 4beb-be00- d9fa297c725f.pdf

4. Sahra Altı Afrika’nın Gelişme Özellikleri ve Fırsatlar, Doç. Dr. Rafik ISMAYILOV, s.68, erişim adresi: http://www.tasam.org/Files/Icerik/File/sahra_alti_afrikanin_gelisme_ozellikleri_ve_firsatlar_4ad0ac3b-df01-429b-880c-f2a6183bf15b.pdf