Ustaşa

II. Dünya Savaşı sırasında Bağımsız Hırvatistan Devleti’ni sözde yöneten Hırvat faşist hareketidir. Kral I. Alexander kendi yarattığı diktatoryal bir rejim aracılığıyla Hırvat ve Sırp siyasi partileri arasındaki çatışmayı bastırmaya uğraşırken meclisin eski üyelerinden olan ve Hırvat ayrılıkçılığını ateşleyen Ante Pavelić İtalya’ya firar etmiş ve bu hareketin temellerini atmıştır. Yugoslavya’dan bağımsızlığını kazanmaya çalışan bu hareket İtalyan ırkçılarını kendilerine örnek almışlar ve İtalya ve Macaristan’da kendilerine eğitim kampları kurmuşlardır. Yugoslavya’da politik krizleri teşvik etmenin yanı sıra bir de Kuzey Dalmaçya’da bir köylü isyanı tertiplemişlerdir. Kral I. Alexander’ın suikastına da iştirak etmişlerdir.

Mihver Devletleri’nin Nisan 1941’de Yugoslavya’yı işgali ve bölüşmesi sonrası amaçlarına ulaşmışlardır. Pavelić, İtalyanların desteği ile Sırbistan’ın bir kısmını Bosna Hersek’in ise tamamını kapsayacak şekilde bağımsız bir Hırvatistan devletinin ilk hükümetinin kurulmasını sağlamıştır. Ustaša, yeni oluşan devleti daha Hırvat yapmak adına Hırvat ırkından olmayan- Sırp, Yahudi, Çingene vs.- unsurların Almanları bile şok edecek ve İtalyanların bazen müdahale etmek zorunda kalacakları kadar vahşice katletmiştir. Birçok Yugoslav bu vahşete tepki göstermiş olsa da Ustaša Mayıs 1945’e kadar Hırvatistan’ın yönetimini kendi kontrolü altında tutmuştur.