Çetnikler

1904-1946 yılları arasında, İkinci Dünya Savaşı’nda işgalci birliklere karşı direnmek amacıyla Draza Mihailoviç’in önderliğinde kurulan bir harekettir. Ortaya çıkmasının sebeplerinden birisi de tüm Sırpları bir araya toplayıp, Balkan Savaşları öncesinde birleşmek istemeleridir. İdeolojilerinden olan Sırp Milliyetçiliğini benimseyip, bu ilerleyişe mutlak monarşiyle devam etmek istemişlerdir.

Çetnik bayrağında; bayrak üzerinde şunlar yazar. ‘Kral ve Anavatan için, Özgürlük veya Ölüm.

İlk Çetnik harekatı, Makedonya topraklarından geçip Osmanlı Devleti’ne karşı mücadele ederek başladı. Tüm Sırpları toplayıp aralarında az sayıda Bosnalı Müslüman ve Hırvatlar da olan bu topluluk ile beraber, Osmanlı’ya yönelik saldırı gerçekleştirildi. Topluluktaki liderlere yani Çetnik liderlerine voyvoda denir. İkinci Dünya Savaşı’nın ilerlemesiyle, işgalci kuvvetlere karşı direnen Çetnikler’in amacı, Sırp topraklarında olan Boşnak,Hırvat,Makedon ve diğer etnik kimliklerden temizlemekti. Grubun en önemli lideri yani voyvodası Dragoljub Mihailov idi. Yugoslavya’nın var olan düzenini değiştirmek, komünist bir rejimden çıkarıp, krallıkla yönetilen bir Yugoslavya istemişlerdir. İlk olarak 1941 yılında Partizanlarla çatışmaya başladı. Savaş sırasında bir çok müttefikle anlaşma yapan Mihailov, anlaşma bozulunca güçsüz kaldı. Bunun üzerine Tito’nun birlikleri tarafından yakalanarak 1945 yılında idam edildi. Bu idam Sırplar’ın hafızasından uzun süre silinmedi.

Tarih 1 Mart 1992’yi gösterdiğinde, bağımsızlık için Bosna Hersek’te büyük gündü. Bosna Hersek, bağımsızlığa evet denmesinin ardından Çetnikler, Avrupa’nın tam orta yerinde çok büyük bir soykırıma giriştiler. 4 sene boyunca süren bu soykırım, tarih boyunca unutulmaz bir boyuta oluştu. Katliam boyunca milletçilik duygusu kabaran Çetnikler, 250 bin Boşnak’ı katletti. Toplamda 320 bin kişi hayatını kaybetti. İnsanları öldürmekle kalmayıp, kadınlara tecavüz edip, esir tuttukları insanlara işkenceler de yapmışlardı. Savaşın ardından uzun süre geçmişti. İsimlerini değiştirerek harekatı devam ettirdiler. Savaş sırasında aynı tarafta olmayan Sırpları bile katleden Çetnikler, bunu intikam olarak görüyorlardı.

Liderleri arasında, Draza Mihailovic, Kosta Pecanac, IIiija Trifunovic- Bircanin, Durisic gibi isimler vardı. Toplamda 42 yıl ayakta kalarak yaşamlarını sürdürdüler.