Etnisite

TUİÇ Sözlük sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Günümüzde etnisite olarak kullanılan kelimenin kökleri Antik Yunanca ve Latinceye uzandığı görülmektedir. Kavram “ethnos” iken karşıladığı anlamlara gelince ise “doğum yer, kavimler, yaşanılan bölge”dir. [1] Etnisitenin siyasi bir kavram olarak 1953’teki ilk kullanımı, Amerikan sosyolog David Riesman’a atfedilir. [2]

Etnisite özgün bir nüfusa, kültürel gruba ya da mülki alana yönelik bir sadakat duygusudur. Terim karmaşıktır çünkü hem kültürel hem de ırksal imalara sahiptir. Etnik grupların üyelerinin sıklıkla, doğru ya da yanlış ortak atalardan geldikleri ve bu yüzden genişlemiş akraba oldukları düşünülmektedir. Daha yaygın olarak, etnisite, her ne kadar derin ve duygusal düzeyde işlemekteyse de bir kültürel özdeşlik biçimi olarak anlaşılmaktadır. [3] Etnisite kavramının siyasi bir yapı olarak tek başına ortaya çıkması ulus devletler ile olmuştur. Ulus devletler kurulurken temelinde aynı etnik kökenden gelen insanlar dominant olmuşlardır. [4]

Bir kavram olarak “etnik”in ilk olarak 1953’te kullanımına karşın kavram, özellikle ulus-devlet formülasyonunun geçerli olması açısından işlevseldir. Çünkü ulus-devlet oluşumu sonrasında etkili olan belirli bir etninin hakim hale getirilir. Hakim etni, sahip olduğu kültürel ve toplumsal özellikleri nedeniyledir ki bir ulusun siyasal oluşumunda ön planda yer alacaktır. Zira öncelikli olarak belirli bir etni belirlenir daha sonra ise bu etniye uygun bir ulus kavramsallaştırması ve siyasal formülasyon şekillendirilir. [5]


  1. Akıllı Serkan, Etnisite Olgusunun Kavramsal Sınırları ve Modernite Açısından Değerlendirilmesi, Antalya 2003
  2. Yıldız A. Ne Mutlu Türküm Diyebilene, İstanbul: İletişim Yayınları, 2001
  3. Heywood Andrew, Siyasetin ve Uluslararası İlişkilerin Temel Kavramları, Ankara 2016 syf 133
  4. Çam Seçil, Etnisite Kavramı, <http://www.tuicakademi.org/etnisite-kavrami/>, Erişim Tarihi: 9 Mart 2018
  5. Yanık Celalettin, Etnisite, Kimlik ve Milliyetçilik Kavramlarının Sosyolojik Analizi, <http://dergipark.gov.tr/download/article-file/149831>, Erişim Tarihi: 9 Mart 2018