Sosyalizm

TUİÇ Sözlük sitesinden
Enesozcan (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 03.03, 3 Şubat 2018 tarihli sürüm
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Sosyalist fikirler, 17. yüzyılın "Levellers ve Diggers"ine veya Thomas More'un Ütopya'sına ([1516] 1965) hatta Platon'un Devlet'ine kadar geriye götürülebilirse de, sosyalizm 19. yüzyılın başlarına kadar, siyasî bir inanç olarak şekillenmiş değildi. Sosyalizm sanayi kapatilazminin ortaya çıkışına bir tepki olarak gelişti. Önceleri fabrika üretiminin yaygınlaşmasının tehdit ettiği esnaf ve zanaatkârların çıkarlarını dile getirdi; ancak bundan kısa bir süre sonra büyüyen sanayi işçi sınıfıyla, yani erken sanayileşme döneminin "fabrika yemi"yle bağlantılı hâle geldi. İlk biçimleriyle sosyalizm köktenci, ütopyacı ve devrimci karakter taşımaya eğilimliydi. Hedefi, piyasa mübadelesine dayalı kapitalist ekonomiyi kaldırmak ve yerine nitelik bakımından ondan farklı olan ve genellikle ortak mülkiyet ilkesi üzerine bina edilen sosyalist toplumu koymaktı. Sosyalizmin bu şeklinin en etkili temsilcisi, fikirleri 20. yüzyıl komünizmi için temel oluşturan Karl Marx'tı. [1]


  1. Heywood, Andrew, Siyaset, çev.: Bekir Berat Özipek, Bahattin Seçilmişoğlu, Atilla Yayla, Hasan Yücel Başdemir, Anakara: Adres Yayınları, 18. Baskı, 2017.