Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO)

4 Nisan 1949'da Washington'da ABD,Kanada,Portekiz,Norveç,Danimarka,İzlanda,(İsveç ve Finlandiya hariç üç Nordic ülkesi ) Belçika , Hollanda, Lüksembourg,(Benelux ülkeleri) İngiltere, Fransa ve İtalya arasında imzalanan anlaşmayala kurulan NATO (North Atlantic Treaty Organization ) coğrafi açıdan bölgesel,Fonksiyonel açıdansa bir askeri savunma örgütüdür.Soğuk Savaş döneminde olası bir Sovyet tehtidine karşı kurulan örgüt,üyelerin topraklarını ve güvenliğini ortak bir savunma refleksiyle önlemeyi amaçlamaktaydı.İlk başta Londra'da bulunan örgütün merkezi daha sonra Paris'e, Fransa'nın askeri kanadından ayrılmasından sonra (1966) ise Brüksel'e taşınmıştır. 1952’de Türkiye ve Yunanistan, 1955’de Almanya ve 1982’de İspanya İttifaka üye olmuşlardır. NATO, Soğuk Savaşın sona ermesini müteakip üç genişleme dalgası yaşamıştır: 1999’da Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya, 2004’de Bulgaristan, Estonya, Letonya, Litvanya, Romanya, Slovakya ve Slovenya, 2009’da ise Hırvatistan ve Arnavutluk NATO’ya üye olmuşlardır. 4 Nisan 1949 tarihli Washington Antlaşması uyarınca NATO’nun asli görevi, üye ülkelerin özgürlük ve güvenliklerini korumaktır. İttifak, demokrasi, bireysel özgürlük, hukukun üstünlüğü ve uyuşmazlıkların barışçı yollardan çözümü gibi Müttefiklerin ortak değerlerine sahip çıkarak, bu değerleri Avrupa-Atlantik bölgesinde yaymaya çalışmaktadır. Üyelerinin, ortak ilgi alanına giren güvenlik konularında bir arada istişarelerde bulundukları ve ortak hareket ettikleri bir transatlantik forum işlevi görmektedir. Bu niteliği itibariyle Kuzey Amerika ve Avrupa’nın güvenliğinin bölünmezliğini simgelemektedir. Kuzey Atlantik Antlaşmasının 5. Maddesi gereğince NATO, bir saldırı veya saldırı tehdidine karşı üyelerini savunmaya ve bu amaçla, bir üyesine yapılacak saldırının tüm üyelerine yapılmış varsayılacağı ilkesine dayanan bir örgüttür. Siyasi ve askeri alanlardaki günlük işbirliğiyle sergilenen dayanışma ve uyum, temel güvenlik sınamalarının üstesinden gelinmesinde hiçbir Müttefikin yalnız bırakılmayacağını garanti etmektedir. Ayrıca, üyelerinin savunma alanında egemen sorumluluklar üstlenme haklarına halel getirmeksizin, Müttefiklerin asli ulusal güvenlik hedeflerine kollektif çabalarla ulaşmalarına yardımcı olmaktadır. Nato'nun en üst organı 'Kuzey Atlantik Konseyi'dir.Tüm üye devletler birer oyla temsil edilir ve kararlar oybirliği ile alınır. 1966'da Fransa'nın askeri kanattan çekilmesi ile Konsey'in yapısı yeniden düzenlenmiş ve askeri konular için 'Savunma Planlama Komitesi' oluşturulmuştur.NATO genel sekreteri ittifakın en üst düzey sivil yetkilisidir.Aynı zamanda hem Konsey'e hemde Savunma Planlama Komitesi'ne başkanlık eder.