Tekel Piyasa (Monopoli)

From TUİÇ Sözlük
Jump to navigation Jump to search

Tekel, ürünlerinin fiyatlarını belirleyebilen tek bir üretici bulunduğu pazar veya endüstridir.

Doğal tekel, sadece bir şirketin ihtiyaç duyulan tüm mal ve hizmetleri en verimli şekilde tedarik edebileceği endüstri, pazardır.

Tekel, bir sanayi ya da pazarda yalnızca bir üretici olduğunda (ya da başka firmaların onunla rekabet edemeyeceği bir üreticinin egemenliğinde) oluşur. Tek bir tedarikçi, ürünlerinin fiyatları üzerinde tam kontrol sahibidir. Tek kısıtlaması, artan fiyatların bir sonucu olarak tüketici talebinde bir düşüş olmasıdır. Amerika Birleşik Devletleri'nde, Sherman Antitröst Yasası (1890) ve Clayton Yasası (1914) gibi yasalar, birçok tekelciliği yasaklıyor ve doğal tekellerin yüklediği fiyatları kontrol ediyor.Örneğin, birçok elektrik şirketi doğal bir tekeldir çünkü yerel bir bölgede ihtiyaç duyulan gücü sadece kendiler sağlayabilirler. Bir bölgede, iki tane güç tesisi (iki elektrik santrali ve iki güç hattı) gibi tesisler çok gereksiz ve boş bir yatırım olurdu.