Kara Hakimiyeti Teorisi
İngiliz Coğrafyacı ve Jeopolitikçi Halford Mackinder tarafından ortaya atılan Kara Hakimiyeti Teorisi, Sibirya ve Doğu Avrupa bölgelerini dünyanın merkezi olarak niteleyen ve bu bölgeleri “Heartland” olarak adlandırarak; olası bir dünya hakimiyeti için bu bölgelerin hakimiyete alınması gerektiğini savunan bir teoridir. Bu teori kapsamında, hakimiyet kurmak isteyen devlet öncelikle “Heartland” bölgesini ele geçirip ardından Balkanlardan Çin'e kadar uzanan iç hilal olarak adlandırılan “Rimland” bölgesini ele geçirmesi gerektiğini ve ele geçirebileceğini; bu hakimiyet ile birlikte Japonya, Amerika gibi diğer kıtalardaki devletleri kapsayan Dış Hilal veya başka bir deyişle “Dünya Adasının Peykleri” olarak adlandırılan bölgenin de ele geçirileceğini savunur.[1]
1904 yılında sunulan ve diğer hakimiyet teorilerine göre daha fazla tartışma konusu olan Kara Hakimiyet Teorisi, sunulduğu zaman itibariyle farklı ülkelerin doktrinlerini oluşturmuş veya etkilemiştir. Öyle ki bu teori kapsamında nitelendirilen Heartland Bölgesi zaman içerisinde değişen jeopolitik ve siyasi şartlar dolayısıyla değişmiş ve bu değişim sonucunda politikalar da buna bağlı olarak etkilenmiştir. Buna örnek olarak Nazi Almanyası’nın bu teoriye olan inanç dahilinde doktrin oluşturdukları ve Rusya’ya savaş açtıkları düşünülmektedir ki bu durum 1943 Yılında Heartland Bölgesi’nin Doğu Avrupa olarak tekrar nitelendirilmesinden etkilendiği göz ardı edilmemesi gereken bir gerçektir.[2]
Hazırlayan: o-Staj Uluslararası Hukuk Stajyeri Salih Üzümcü