Vestfalya Barışı ve Önemli Sonuçları
Avrupa'da yaşanan, bir yüzyıl önce Reform hareketiyle başlayan ve giderek artan dini çatışmaların doruk noktası 30 yıl Savaşları'dır. Daha öncelerinde dini savaşlar boyunca Avrupa'nın batı ve doğu yarıları Latin ve Ortodoks medeniyetleri arasında bölünmüşlerdir. Bu bölünmeleri ticaret eğilimli batı kıyı bölgeleri ve tarım yoğunluğu olan doğu bölgeleri; Protestan kuzey ve Katolik güney bölgeleri oluşturmaktadır. Kutsal Roma İmparatorluğu'nun ortasında çakışmakta olduklarından olsa gerek, Otuz Yıl Savaşları çakışan bu bölgedeki topraklara denk gelmektedir.
Almanya'da prenslikler ve Kutsal Roma İmparatorluğu arasında süregelen dini anlaşmazlıklar 1555 Augsburg Barış'ı ile sonlandırılmak istenecektir. Yani Kutsal Roma İmparatoru'nun Katolik olmasına rağmen ona bağlı prensliklerin Protestan olabilmelerine olanak sağlamıştır. Aynı zamanda 'her devletin vatandaşlarının dinini belirleme yetkisi' tanınmıştır. Bu hakların uygulanamaması üzerine 1600'lü yıllarda artık Protestan devletler resmen Katolik olan Kutsal Roma İmparatorluğu karşısında haklarını savunmak için harekete geçmişlerdir. Katolik Alman devletlerinin de bu duruma karşı hareketlenmesi ile birlikte Almanya kendi içinde bir iç savaşa sürüklenirken diğer ülkelerden destek sağlamak amacı ile yardım istemeleri ve onların da katılımıyla aslında bu dini anlaşmazlıklardan kaynaklanan iç savaşı uluslararası bir savaşa dönüştürecektir. Otuz Yıl Savaşları sadece dini sorunlarla sebeplendirilse bile siyasi sorunların da ortaya çıktığı görülmektedir. İmparatorluk içinde yaşanan dini ve mezhepsel bölünmeler İmparatorluğun birliğini ve bütünlüğünü tehdit etmektedir.
Otuz Yıl Savaşları bu genel konjonktürde gerçekleşmiş ve Protestanların zaferi sonucu 1648 yılında gerçekleşen Westphalia Barışı ile bitmiştir. Westphalia Barışı’nı hazırlayan konferans Avrupa’nın en büyük ilk konferansı sayılabilir. [1] Westphalia’ya göre diğer devletlerin temsilcilerinin onayı olmadan İmparator asker toplayamayacak, kanun yapamayacak, savaş ilan edemeyecek, barış anlaşması imzalayamayacaktır. Yani artık Kutsal Roma İmparatorluğu siyasal etki ve yetkilerinde sınırlandırılmıştır. [2] Söz konusu savaşlar ve barış sonucunda Fransa’da birlik, bütünlük, mutlakiyetçi rejimin güçlendiği görülmüştür. Hollanda ve İsviçre bağımsız birer ülke olmuşlardır. Almanya için tam bir parçalanma ile sonuçlanmıştır ki bu da Fransa’nın güçlenmesini kolaylaştırmıştır.
Westphalia’dan sonra Katolik Habsburgların Avrupa üzerindeki hakimiyet emelleri ortadan kalkmıştır. Bununla birlikte birçok din ve mezhep bir arada yaşayabilecek, uluslararası arenaya yeni devletlerin katılması bu dönemde görülecektir.