İdealizm

İdealizmin kökleri, Aydınlanma düşüncesi ve sonrasında gelişen liberalizm akımına dayanmaktadır. Uluslararası ilişkiler bağlamında idealizm, tüm anlaşmazlıkların barışçıl yöntemlerle çözüme kavuşturulduğu bir barış düzeninin gerçekleşebileceğini ileri sürmüştür. İdealizm; realizmin gerçek kabul ettiği savaş, güç dengesi, insan doğasının kötülüğü, uluslararası anarşi yerine barışın, işbirliğinin, insan doğasının iyiliğinin, uluslararası istikrar düzenin geçerli olduğu ideal bir uluslararası ilişkileri varsayar. İdealizm, uluslararası reel şartların vizyoner bir projeyle ideal duruma gelmesi için ortaya bir dizi normatif fikirler ve projeler ortaya atar. İdealistlere göre, bireyler temelde rasyonel ve iyidirler. Savaşların önemli nedenlerinden biri, ülkelerin baskıcı (otoriter) yönetimlerle idare edilmeleridir. Baskıcı hükümetler halka demokratik bir şekilde hesap vermediği için anlaşmazlıklar ülke sınırlarının ötesine geçmektedir. Bu bağlamda şiddet, çatışma ve savaş gibi durumlar insan doğasından değil, sistematik hatalardan kaynaklanmaktadır. Uluslararası hukuk kurallarının geliştirilmesi ve uluslararası örgütlerin kurulması, sistemi eski haline getirmek ve yeni savaşları önlemek için iki temel araçtır. (kaynak)

İdealizme göre demokrasi ve barış birbirine bağlıdır. Yani “Barışın hakim olabilmesi için demokratik yönetimler gerekir.” diyor. Buradan Demokratik Barış Teorisi geliştirilmiştir. Argümanı, demokrasiler birbiriyle savaşmaz çünkü demokratik yönetimler halkına karşı sorumludur. Halklarına hesap vermek zorundadırlar. Bu yüzden bir hükümetin/yönetimin savaşa başvurma olasılığı otokratik ve diktatör yönetimlere göre daha azdır. Diktatör yönetimlerinde ise savaş kişinin ağzından çıkan söze bağlıdır.

İdealizm uluslararası hukuk ve düzeni temel referans olarak ele alır. Uluslararası düzenin sağlanmasında uluslararası hukuku temel alır. Uluslararası barış, istikrar ve düzeni sağlayacak olan uluslararası hukuktur. Eğer devletler uluslararası hukuka riayet ederlerse barış ve istikrar sağlanır. Uluslararası örgütler küresel siyasette önemli rol oynamalıdır. Self-determinasyon yani ulusların kendi geleceklerini kendilerinin belirlemesi hakkı ile uluslararası istikrar birbiriyle doğrudan ilişkilidir. Hatta uluslararası istikrar self-determinasyona bağlıdır. “Eğer uluslara kendi kendini yönetme hakkı verilirse onlarda savaşmaz ve böylece barış hakim olur.” varsayımını ile sürer. Barış ve istikrar için insan hakları ve azınlık haklarını korumak için uluslararası mekanizmaların gerekli olduğunu varsayar. Devletlerarasında ve insan toplumunda çok büyük bir çıkar çatışması yoktur, tersine çıkar uyumu olduğunu ileri sürer. Çıkarlar uyumu barış, istikrar ve düzendir.

İdealizmin varsayımları insanların ortak çıkarlarıdır. İnsanı, akıl ve tecrübe ile diğer canlılardan ayırır. Akıl ve tecrübe ile uluslararası düzende adalet sağlanabilir. İnsanlar temelde rasyoneldir. Davranışlarını akıl yoluyla yaparlar. Ancak insanoğlunun sahip olduğu akıl çerçevesinde bütün davranışlarını rasyonel olarak ifade etmek mümkün değildir. İnsanoğlu bilerek, isteyerek, kasten irrasyonel(akıldışı) olarak hareket ederler. En büyük örnek savaşlardır. Bireysel olarak ise cinayettir. En temel insanlık suçu terördür. Kamuoyu barışın tesis edilmesinde kritik öneme sahiptir. Halkın çoğunluğu (efkâr-ı umumiye) kamuoyu rasyonel davranıp ülke içinde ve devletlerarasında barışı temin edebilir. Bugünde uluslararası toplum/kamuoyu devletlerarası savaşlarda belirleyicidir.