Yumuşak Güç

Yumuşak Güç (Soft Power) kavramı, Uluslararası İlişkiler teorisyeni Joseph Nye tarafından 1990 yılında yayınladığı “Liderliğe Mecbur: Amerikan Gücünün Değişen Doğası” (Bound to Lead–The Changing Nature of American Power) adlı eseriyle birlikte literatüre girmiştir. Literatüre kazandırdığı “yumuşak güç” kavramı “Bir devletin, diğer bir devlet üzerinde güç veya zor kullanmadan, bu devlete istediğini yaptırabilme gücü.” olarak açıklanmaktadır. Bir başka deyişle, yumuşak güç bir devletin diğer devlet üzerinde kurduğu "çekim gücüdür." (power of attraction) Bu çekim gücü, bir devletin ideolojisiyle, kültürel değerleriyle veya dış politika tercihleriyle oluşmaktadır.

Güç Nedir?

Güç kavramının, uluslararası literatürde net bir tanımı yoktur. Nye ise gücü "İstediğiniz sonuçları elde etmek için başkalarının davranışlarını etkileme yeteneğidir." diye tanımlamaktadır. Bunu başarmanın ise üç yolu vardır; Birincisi zor kullanarak, ikincisi ekonomik yollarla, üçüncü ise kişinin kendi çekiciliğini kullanmasıyla oluşmaktadır. Yumuşak güç ise üçüncü olandır.

Gücü, Sert Güç (Hard Power), Yumuşak Güç (Soft Power) ve Akıllı Güç (Smart Power) olmak üzere üçe ayırabiliriz. Joseph Nye’a göre bir devlet uluslararası arenada başarılı ve süper güç olabilmek için hem Sert güce hem de Yumuşak güce ihtiyaç duymalı ve bu iki güç arasındaki dengeyi sağlamalıdır. Örneğin, A devleti B devleti üzerinde hakimiyet kurabilmek için sadece sert güç enstrümanlarını, yani ekonomik (ambargo) veya askeri (savaş, tehdit) yaptırımlar uygulayarak bunu başaramaz, aynı zamanda yumuşak güç enstrümanlarına da ihtiyacı vardır. Böylelikle bu iki gücün bir arada kullanımına ise Akıllı güç (Smart Power) denilmektedir. Özetle, sert güç için askeri ve ekonomik güç kullanılırken, yumuşak güç için cezbetme gücü kullanılmaktadır.

Yumuşak Güç Nedir?

Joseph Nye’ın yumuşak güç tanımı, "Başkalarının davranışlarını, istediğimiz sonuç doğrultusunda etkileyebilme kapasitesidir."(The ability, to influence the behavior of others to get the outcomes one wants.) Bu gücün içinde kültür, ideolojiler ve dış politika tercihleri vardır. Fakat, yumuşak güç kavramını sadece ülkelerin diplomatik ilişkileri veya kültürel değerleri olarak ele almamalıyız. Nye, “Soft Power” adlı eserinde, yumuşak güç kavramını çeşitli yönlerden ele almıştır. ABD’ın sahip olduğu Hollywood ve Netflix şirketleri tüm dünya tarafından bilinen ve tercih edilen şirketlerdir. Amerika’nın bu şirketler aracılığı ile mesajlarını ve propagandalarını insanlara empoze etmesi ise yumuşak güce örnektir. Örneğin, Amerika yapımlı filmlerde sık sık Amerikan Rüyası (American Dream) kavramını duymaktayız. Herkesin müstakil evlerde yaşadığı, zenginliğin, şöhretin, özgürlüğün ve mutluluğun sık sık empoze edildiği bu kavram sayesinde, Amerika yumuşak gücünü kullanarak diğer ülkelerde yaşayan insanları etkisi altına alarak, kendi olumlu yanlarını insanlara göstermeye çalışmaktadır.

Günümüzde ise her devlet, kendi kültürel değerlerini yayma konusunda eskisine göre daha çok çaba sarf etmektedir. Örneğin, Asya ülkeleri (özellikle Japonya, Güney Kore, Çin) kendi kültürlerini, dillerini, kıyafetlerini, yemeklerini ve dizi/film sektörünü dünyaya yayarak, kendi yumuşak güçlerini kullanmaktadır. Veya, Fransa’nın kendi kültür ve değerlerini yayması ve dilini diplomasi dili yapması uluslararası arenada olan gücünü sağlamlaştırmıştır. Türkiye’nin ise, Asya ve Avrupa ülkeleri arasında köprü ülke olması, çok fazla komşuya sahip olması gibi sebeplerden dolayı, çevresindeki sorunlarla ilgilenmesi ve ara buluculuk yapması yumuşak gücüne örnek gösterilebilmektedir.

Kısaca bir ülkenin refah düzeyi, eğitim düzeyi, kültürü, dini, yaşayış tarzı, eğlence sektörü veya medyası o ülkenin yumuşak güç unsurlarını belirleyen önemli etkenlerdir. Devletler ise, eğitim politikaları ile (öğrenci değişim programları), insani yardım programları ile (mültecilere yardım edilmesi), yumuşak güçlerini arttırabildiği kadar aynı zamanda STK'lar veya uluslararası kuruluşlar gibi uluslararası politikadaki tüm aktörler tarafından da bu güç kullanılabilir.

2020 Yumuşak Güç İndeksi

Dünyanın önder marka değerleme şirketi Brand Finance'ın hazırladığı verilere göre dünyanın yumuşak güç olarak en güçlü ülkeleri arasında ilk sırada yer alan ve "Yumuşak Güç Süper Güç"(Soft Power Superpower) olarak adlandırılan ülke ABD'dir. Listeye göre ABD'nin en önemli yumuşak güç unsurları; medya, iletişim, eğitim, bilim, sanat, eğlence sektörü, ve spor olmuştur. Yumuşak güçte Amerika’nın en yakın rakibi ise Avrupa'dır. Küresel kamuoyu, Almanya'yı son derece iyi yönetilen bir ülke olarak kabul etmiş ve Almanya güçlü ve istikrarlı bir ekonomiye sahip olduğu için, iş ve ticaret alanında en yüksek puanı alarak listede ikinci sırada yer almıştır. Üçüncü sırada yer alan İngiltere'nin en önemli güç unsurlarından birisi ise Kraliyet Ailesi olmuştur. Eskiden Asya denilince akla fakirlik ve açlık gelirken şimdi fakirlik yerine teknolojinin, otomotiv sektörünün, dijitalliğin, ve eğlence sektörünün geldiğini Japonya'nın 4., Çin'in 5., Güney Kore'nin 14. sırada olmasıyla görmekteyiz. Günümüzde Japonya, en güçlü ekonomiye sahip üçüncü, eğitimde ikinci, ticarette birinci sırada olan ülke konumundadır. Türkiye ise 100 puan üzerinden 39.4 alarak listede 30. Sırada yer almıştır (29. Sırada Brezilya 31. Sırada Katar yer almaktadır.)

Yumuşak Güç'te En İyi 15 Ülke Sıralaması

1. Amerika Birleşik Devletleri 67.1/100

2. Almanya 61.9/100

3. İngiltere 61.8/100

4. Japonya 60.2/100

5. Çin 58.7/100

6. Fransa 58.5/100

7. Kanada 54.5/100

8. İsviçre 54.5/100

9. İsveç 51.9/100

10. Rusya 51.0/100

11. İtalya 49.3/100

12. Hollanda 48.9/100

13. Avustralya 48.8/100

14. Güney Kore 48.3

15. Danimarka 47.7/100

Daha fazla bilgi için, yumuşak güç ile ilgili kitaplara göz atabilirsiniz:

1) Soft Power: The Means To Success In World Politics: Joseph S. Nye

2) Why Europe Will Run the 21st Century: Mark Leonard

3) Uluslararası İlişkilerde Güç Kavramı Ve Yumuşak Güç Kadir Sancak

4 Yumuşak Güç ve Kamu Diplomasisi Üzerine Akademik Analizler Dr. Ayhan Nuri Yılmaz & Dr. Gökmen Kılıçoğlu

Hazırlayan: Gülin Sena Esen