Rimland

Kenar Kuşak Teorisi diye adlandırılan dünyanın bir bütün olarak değerlendirilmesi ABD Yale Üniversitesi Uluslararası Araştırmalar Enstitüsü’nün kurucusu Nicholas J.Spykman’a (1893-1943) aittir. Spykman’ın teorisi tamamen Mackinder ’in Kalpgah teorisine karşıt bir görüş olarak ortaya çıkmıştır. Spykman’ın en önemli eseri Dünya Siyasetinde Amerika’nın Stratejisi, Birleşik Devletler ve Güç Dengesi isimli çalışmasıdır. Spykman Kenar Kuşak teorisini 1942 yılında Yale Üniversitesi’nde verdiği bir konferansta ortaya koymuştur. Konferansın kitap haline getirilip yayımlanması, Spykman’ın 1943 yılında ölümünden sonra çalışma arkadaşları tarafından gerçekleştirildi. Bir kıtadaki güç dağılımı diğer kıtadaki güç dağılımını kaçınılmaz olarak etkilemektedir. Dünya siyasetinin şartlarını belirleyen en temel gerçek okyanuslardaki deniz ulaşımında görülen gelişmelerdir. Spykman Avrasya kıtasını tam olarak değerlendirmek için Mackinder’in Avrasya ile ilgili geliştirdiği jeopolitik görüşleri incelemek gerektiğini belirtmektedir. Mackinder'in İç Hilal diye adlandırdığı bölgeye Kenar Kuşak (Rimland) denmesinin daha uygun olacağını ileri sürer. Spykman’ın Kenar kuşak/Rimland diye isimlendirdiği bölgeye Batı Avrupa ülkeleri, Balkanlar, Türkiye Suriye, Irak, İran, Afganistan, Hindistan ve Çin’in kuzey kısımları, Mançurya, Kore ve Lena nehrinin doğusu girmektedir.

Spykman’ın Mackinder'in Kalpgâh’a verdiği önemi eleştirerek, Rus ekonomisinin gerçek rakamları ve coğrafya Kalpgah’ın dünya ulaşımının, ekonominin ve güç potansiyelinin merkezi olduğunu ve yakın gelecekte de olabileceğini pek göstermemektedir. Spykman’a göre;

"Avrasya kara kitlesinin Kenar Kuşağı, Kalpgah ile denizler arasında bir ara bölge olarak mütalaa edilmelidir. Kenar Kuşak, deniz gücü ile kara gücü arasında geniş bir tampon bölge işlevi görür. Her iki istikamette bakıldığında Kenar Kuşağın hem karayla, hem de denizle ilişkisi vardır ve kendisini karada ve denizde savunmak zorundadır. Geçmişte Kenar Kuşak ülkeleri bir yandan Kalpgah’ın kara gücüne karşı savaşmak zorunda kalmıştır; diğer yandan da Büyük Britanya ve Japonya’nın deniz gücüne karşı savaşmışlardır. Kenar Kuşağın hem karayla ve hem de denizlerle olan ilişkisi bu bölgenin güvenlik sorunlarının temelini teşkil etmektedir. "

Spykman’a göre Mackinder, bütün görüşünü kara gücü-deniz gücü karşıtlığına dayandırmıştır. 1919’da yayımladığı “Demokratik İdealler ve Gerçek” isimli, kitabında da Rus Kara gücü ile İngiliz deniz gücü arasındaki tarihi ve kaçınılmaz karşıtlığı tekrar vurgulamıştır. Spykman, Mackinder'in görüşlerindeki bu çelişki vurgulandıktan sonra; Mackinder'in “Kim Doğu Avrupa’ya hükmederse Kalpgâh’a hâkim olur; kim Kalpgâh’a hâkim olursa Dünya Adası’na hükmeder; kim Dünya Adası’na hükmederse dünyaya hâkim olur” tezi yanlıştır. Eğer eski dünyanın güç siyaseti için bir slogan gerekiyorsa bu, “ Kim Kenar Kuşağa hükmederse Avrasya’ya hâkim olur; kim Avrasya’ya hâkim olursa dünyanın kaderini kontrol eder.” şeklinde olmalıdır.

Spykman bu tezini ileri sürdürdükten sonra Mackinder ‘in 1943’te görüşlerinde değişiklik yaptığını ve bölgede Alman gücünün önlenmesi için İngiltere, Rusya ve ABD işbirliğinin gerekli olduğunu kabul etmektedir.