Ortak Pazar

TUİÇ Sözlük sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.

Ortak Pazar

Ortak Pazar, AB içinde ürünlerin, sermayenin, hizmetin ve iç gücünün serbest dolaşımını düzenleyen bir tek pazar uygulamasıdır. Ortak Pazar, Adalet Divanı kararında belirtildiği üzere, çok uluslu entegrasyon sürecinde, ulusal pazarların tek bir pazarda birleşmesi ve böylece gerçek bir iç piyasaya olabildiğince yakın koşullar yaratılması amacıyla, Topluluk içi ticarete ilişkin tüm engellerin kaldırılmasını hedeflemektedir.[1]

Ortak bir pazara dayanan bir Avrupa Ekonomik Bölgesi oluşturulması, Roma Antlaşması’nın temel hedefiydi. Antlaşmanın 2. Maddesine göre, Topluluk şu şekilde bir hedef belirtmişti: "Topluluk, görevi olarak, ortak bir pazar oluşturarak ve Üye Devletlerin ekonomik politikalarına kademeli olarak yaklaşarak, sürekli ve dengeli bir genişleme, istikrarın artması, yaşam standardının hızlandırılmış bir şekilde yükseltilmesi ve ona ait Devletler arasındaki yakın ilişkilerin Topluluk genelinde uyumlu bir şekilde geliştirilmesini teşvik etmek ".

Antlaşmanın 3. Maddesine göre ise, atılması gereken adımlar belirtilmiştir. Buna göre, Ortak Pazar için ilk aşama Üye Devletler arasındaki ithalat ve ihracat üzerindeki gümrük vergilerinin, miktar kısıtlamalarının ve eş etkiye sahip bütün ölçülerin kaldırılması.

Bunun ardından, 3. Ülkelere karşı ortak bir gümrük tarifesi ve ticaret politikasının kurulması olmuştur.Bunlara ek olarak daha birçok adım 3. Maddede belirtilmiştir. Bütün bu adımların tamamlanabilmesi için dört temel özgürlük denilen, malların, sermayenin, insanların ve hizmetlerin serbest dolaşımı politikası kabul edilmeli.

Birleşik Krallık ve diğer Avrupa ülkeleri(İsveç,Norveç,İsviçre,Lihtenştayn,Danimarka, Portekiz ve Avusturya) Ortak Pazar’a katılmayı reddettiler . Bu nedenle Avrupa Serbest Ticaret Örgütü’nü kurdular. Ortak Pazar önemli ekonomik büyüme göstermeye başlayınca Birleşik Krallık katılmak istedi.Fakat ABD ile yakın bağlarından dolayı Fransa tarafından reddedildi. Birleşik Krallık 1973’e kadar Avrupa Ekonomik Topluluğu üyesi olamadı. [2]

Avrupa Birliği üye ülkeleri ve bunlara ek olarak Avrupa Ekonomik Bölgesi denilen Norveç, Liechtenstein ve İzlanda’dan oluşan ülkeler ve bunlara ek olarak İsviçre’yi de kapsayan bir Ortak Pazardır.

Sonuç olarak, Ortak Pazar’ın temel felsefesi üye ülkeler arasındaki ticari engellemelerin kaldırılarak, ticaretin hızlandırılması ve bunun akabinde ülkeleri hızlı bir şekilde gelişmeleridir. Bunları sağlarken, dört temel özgürlüğü esas alması ise diğer bir yaklaşım tarzıdır.[3]


  1. İktisadi Kalkınma Vakfı, "İç Pazar", http://www.ikv.org.tr/ikv.asp?id=233, erişim: 26 Ocak 2018
  2. Anonim, Common Market Founded, < http://www.history.com/this-day-in-history/common-market-founded >,erişim: 10 Ocak 2018
  3. http://europedia.moussis.eu/books/Book_2/3/6/index.tkl?all=1