"İktisat" sayfasının sürümleri arasındaki fark

22.06, 20 Eylül 2018 tarihindeki hâli

İktisadın Temel Kavramlarına Giriş

İktisadın Tanımı

Temel İktisadi Kavramlar

Kıtlık, Tercih ve Fırsat Maliyeti

İstekler ve İhtiyaçlar

Mallar ve Hizmetler

Mallar

Hizmetler

Fayda,Değer ve Fiyat

Üretim ve Üretim Faktörleri

Temel Karar Birimleri

İktisadın Yöntemi

İktisadın Bölümleri

Mikro İktisat ve Makro İktisat

Pozitif ve Normatif İktisat

Üretim İmkanları Modeli

Modelin Varsayımları

Üretim İmkanları Tablosu

Üretim İmkanları Eğrisi

İktisadi Kavramlar ve Üretim İmkanları Eğrisi

Kıtlık,Tercih ve Fırsat Maliyeti

Üretimde Etkinlik

İşsizlik

Friksiyonel İşsizlik

Yapısal İşsizlik

Doğal İşsizlik

Konjonktürel İşsizlik

İktisadi Büyüme

İktisadi Sorun ve İktisadi Sistemler

Mikroekonomi

Arz, Talep ve Piyasa Dengesi

İktisada Giriş

Talep

Arz

Piyasa Dengesi

Elastikiyet

Fiyat Elastikiyeti

Tüketici ve Üretici Rantı

Tüketici Rantı

Üretici Rantı

Toplumsal Maliyet - Tüketici Fazlası Kaybı

Kamusal Mallar ve Dışsallıklar

Ekonomik Kıtlık, Olanaklar, Tercihler ve Fırsat Maliyeti

Üretim Olanakları

Göreceli Üstünlük

Marjinal Fayda ve Bütçe Doğrusu

Üretim Kararları ve Ekonomik Kâr

Ekonomik Kâr ve Fırsat Maliyeti

Ortalama (Toplam) Maliyet

Marjinal Maliyet

Marjinal Gelir

Kısa Vadede Maliyet Yapısı

Uzun Vadede Maliyet Yapısı

Emek ve Marjinal Ürün Geliri

Fiyat Farklılaştırması

Rekabet Çeşitleri

Tam Rekabet Piyasası

Tekelci Rekabet

Tekel Piyasa (Monopoli)

Oligopoli

Gizli Anlaşmalar ve Karteller

Oyun Kuramı ve Nash Dengesi

Nash Dengesi

Mahkum İkilemi

Kartel Hilesi

Oyun Teorisi ve Hileli Piyasa

Makroekonomi

Temel Makroekonomik Kavramlar

Çıktı ve Gelir

İşsizlik

Enflasyon ve Deflasyon

Makroekonomik Modeller

Toplam Talep-Toplam Arz (AD-AS)

IS-LM Modeli

Ekonomik Büyüme ve Ekonomik Kalkınma

Makroekonomik Politikalar

Para Politikası

Maliye Politikası

Makroekonominin Doğuşu

Klasik Yaklaşım

Keynesyen Yaklaşım

Parasal Yaklaşım

Yeni Klasik Yaklaşım

Yeni Keynesyen Yaklaşım

İktisat Tarihi

Ayrı Bir Alan Olarak Gelişimi

Nobel Ödüllü Ekonomik Tarihçiler

Önemli Ekonomik Tarihçiler

Ekonomik Tarih ve Ekonomi

Ekonomik Tarih ve Kapitalizmin Tarihi

İktisadi Düşünceler Tarihi

İlk ve Orta Çağlarda İktisadi Düşünce

Eski Uygarlıklar Bazında İktisadi Düşünce

Antik Yunan

Çin

Hindistan

Dini Bazda İktisadi Düşünce

Yahudiliğin Sosyal ve Ekonomik Doktrinleri

Hristiyan Dünyası'nda İktisadi Düşünce

Skolastizm

S.T. Thomas Aquinas

Nicolas Oresmius

İslam Dünyasında İktisadi Düşünce

İbn-i Haldun

Fârabi

Merkantilizm

Klasik Dönem Öncesi İktisadi Düşünce

İngiliz Aydınlanması

John Locke

David Hume

Fizyokrasi

Klasik Dönem

Adam Smith

Ulusların Zenginliği

Görünmez El

Thomas Malthus

David Ricardo

Jeremy Bentham

Jean-Baptiste Say

John Stuart Mill

Sosyalist Düşüncenin Doğuşu

Karl Marx

Das Kapital

Marksizm

Alman Tarihçi Okulu

Marjinalizm

William Stanley Jevons

Carl Menger

Léon Walras

Neoklasik İktisat

Alfred Marshall

Avusturya Okulu

Ludwig Von Mises

Friedrich Hayek

Vilfredo Pareto

Sosyalist Planlama Tartışması

Kurumcu İktisat

Keynesyen Ekonomi

John Maynard Keynes

Paracı İktisat Okulu (Monetarizm)

Chicago Okulu

Milton Friedman

Gary Becker ve Rasyonel Seçim Teorisi

Neoliberalizm

Uluslararası Ekonomi

Kapsam ve Metodoloji

Klasik Teori

Uluslararası Ticaret

Modern Analiz

Faktör Fiyat Eşitliği

Ticaret Şartları

Ticaret Politikaları

Uluslararası Finans

Kapsam ve Metodoloji

Döviz Kurları ve Sermaye Hareketliliği

Finans Politikaları ve Finansal Kurumlar

Uluslararası Finansal İstikrar

Göç

Küreselleşme

Türkiye Ekonomisi

Tarım Ekonomisi

Kökenleri

Tarım Ekonomisinde Ana Konular

Tarımsal Çevre ve Doğal Kaynaklar

Gıda ve Tüketici Ekonomisi

Üretim Ekonomisi ve Tarım Alanı Yönetimi

Kalkınma Ekonomisi

Profesyonel Kuruluşlar

Ek Okumalar

İşletme Ekonomisi

Konu

Terimin Kullanımındaki Belirsizlik

Çeşitli Üniversitelerden Yorumlar

Ekonometri

Lineer Regresyon

Teori

Yöntemler

Örnek

Sınırlamalar ve Eleştiriler

Ekonomik Gelişim

Çevre Ekonomisi

Piyasa Başarısızlığı

Dışsallık

Dışsallıkta Mülkiyet Hakları

Kamu Yararı ve Kamu Malları

Değer Biçme

Çözümler

Diğer Alanlarla İlişki

Temel Akademik ve Mesleki Kuruluşlar

Hukuk ve Ekonomi

Köken ve Tarih

Pozitif ve Normatif Hukuk ve Ekonomi

Pozitif Hukuk ve Ekonomi

Normatif Hukuk ve Ekonomi

Önemli Akademisyenler

Etkileri

Eleştiriler

Rasyonel Seçim Teorisi

Pareto Verimliliği

Tepkiler

Güncel Gelişmeler

Sağlık Ekonomisi

Sağlık Sektöründe Talep

Sağlık Sektöründe Arz

Sağlık Sektörü Piyasası

Sağlık Hizmetlerinde Finansman Yöntemleri

Gelişmiş Ülkelerde Sağlık Finansman Yöntemleri

Türkiye’de Sağlık Harcamalarının Finansmanı

Türkiye’de Sağlık Finansmanı Sorunları

Politik Ekonomi

Etimoloji

Güncel Yaklaşımlar

İlgili Bilimdalları

Bölgesel Ekonomi

Bölge, Bölgesel Ekonomi, Bölgesel Kalkınmanın Tanımı

Bölgesel Ekonomi ve Bölgesel Kalkınmaya İlişkin Kavram ve Teoriler

Neoklasik ve Keynezyen Teoriler

Yapısal Değişim Teorileri

Bölgesel Politika Amaçları, Bölgesel Gelişme ve Sermaye

Bölgesel Gelişme, Beşeri Sermaye ve Yenilik

Bölgesel Gelişme, Altyapı ve KOBİ’ler

Avrupa Birliği Bölgesel Politikaları

2000’li Yıllar Öncesinde Türkiye’deki Bölgesel Politikalar

2000’li Yıllarda Türkiye’de Bölgesel Politikalardaki Dönüşüm Süreci

Türkiye’deki Bölgesel Politikaların Temel Özellikleri

Kamu Ekonomisi

Vergilendirme

Kamu Malları

Fayda Maliyet Analizi

Davranışsal Ekonomi

Tarihçe

Eleştiri

Yanıtları

Uygulanan Alanlar

Beklenti Teorisi

Zamanlararası Seçim

Davranışsal Ekonominin Diğer Dalları

Davranışsal Finans

Finansal Modeller

Oyun Teorisi

İnsan Dışındaki Hayvanlarda Ekonomik Muhakeme

Evrimsel Psikoloji

Yapay Zeka Makineler

Önemli Teorisyenler

Ekonomi

Psikoloji

Finans

Enerji Ekonomisi

@@ 124. satır: / 124. satır: @@
 =====Hindistan=====
 ====Dini Bazda İktisadi Düşünce====
-=====Yahudiliğin Sosyal ve Ekonomik Doktrinleri=====
+=====[[Yahudiliğin Sosyal ve Ekonomik Doktrinleri]]=====
-Sosyal ve iktisadi eylem özelliği taşıyan; Yahudiliğin ana kaynağı olan kutsal kitaba dayanarak iktisadi doktrin ve düşünceleri tanıyıp inceleyeceğiz.
-Tevrat'a göre (Ahd-i Atik) toprakta özel mülkiyet olamaz, kitapta buna işaret eden ifadeler vardır.
-''"Rabb'indir yeryüzü ve onun doluluğu" (Mezmur,XXIV,1)''
-''"Ve yer, daimi surette satılmayacaktır.Çünkü yer benimdir."(Levililer,XXV,23)''
-Topraktan yararlanma da bazı koşullara bağlanmıştır.Örneğin toprak her yedi yılda bir boş bırakılacak ekilmeyecektir. Bunun kutsal kitapta geçen ifadeler üzerine düşünülmesi sonucu ortaya çıktığı veya nadas ihtiyacının karşılanmasından ileri geldiği düşünülür.
-''"Ve Rabb yaptığı işi yedinci günde bitirdi ve yaptığı bütün işin yedinci gününde istirahat etti. Ve Rabb yedinci günü mübarek kıldı ve onu takdis etti." (Tekvin,II,2-3)''
-''"Tarlanı altı yıl ekeceksin ve bağıını altı yıl budayacaksın ve mahsulünü devşireceksin. Fakat yedinci 7yılda tarlanı ekmeyeceksin ve bağını budamayacaksın. Hasadın ardından süreni biçmeyeceksin ve budanmamış asmanın üzümlerini devşirmeyeceksin; memleket için tam rahat yılı olacak." (Levililer,XXV,3-5)''
-Ayrıca toprakla ilgili olan yubil/jübile yılı uygulamasına kutsal kitapta şu şekilde yer verilmiştir.
-''" Ve ellinci yılı takdir edeceksiniz. Sizin için yubikl olacak: sizden her biri kendi mülküne dönecek ve sizden her biri kendi aşiretine dönecek...Komşudan yubilden sonraki yılların sayısına göre ıonun bedelini yükselteceksin ve yılların azlığına göre bedelinden eksilteceksin çünkü sana mahsüllerin sayısını satıyor." (Levililer,XXV,10,15-16)''
-Buna göre yubil yılı geldiğinde alanın toprağı satana geri vermesi ve satış/kira bedelinin saptanmasında yubil yılı ile arasındaki sürenin hesaplanması öğütlenmiştir.
-Yahudilikte toprak üzerinde mülkiyete dair şartlar olduğu gibi insan üzerinde olan mülkiyette de belirli şartlar vardır ve evet,Yahudilikte insan üzerinde mülkiyet söz konusudur.
-Yahudi kavminden olmamak şartı ile köle edinilebilir ve bu köleler miras gibi sonraki nesile bırakılabilir.
-''"Ve eğer kardeşinsenin yanında fakir düşer ve kendisini sana satarsa, onu köle gibi çalıştırmayacaksın. Senin yanında ücretli adam gibi ve misafir gibi olacaktır; yubil yılına kadar senin yanında çalışacaktır; o zaman kendisi ve kendisiyle birlikte çalışan çocukları senin yanından çıkacak ve aşiretine geri dönecek ve babalarının mülküne dönecektir. Çünkü onlar Mısır diyarından çıkardığım kullarımdır,köle olarak satılamayacaklardır...Ve senin malın olacak köleye ve cariyeye gelince etrafınızda olan milletlerden, onlardan köle ve cariye alacaksınız...Ve onları kendinizden sonra miras mülk olarak bırakacaksız, daimi kölelerinizi onlardan alacaksınız..." (Levililer, XXV,39-42,44-46)
-Son cümleden anlaşıldığı üzere insan üstünde özel mülkiyet ve miras hak olarak tanınıyor. Miras ayrıca Tevrat'ın diğer bablarında daha ayrıntılı bir şekilde hükme bağlanmıştır.
-''"Musa onların davasını Rabb'e götürdü. Rabb Musa'ya şöyle; Selafhat'ın kızları doğru söylüyor.Onlar amcalarıyla birlikte miras olarak mülk verecek babalarının mirasını onlara aktaracaksın. İsrailliler'e de ki "Bir adam erkek çocuğu olmadan ölürse mirasını kızına vereceksiniz. Kızı yoksa mirasını kardeşlerine, kardeşleri yoksa amcalarına vereceksiniz. Amcaları da yoksa mirasını bağlı olduğu boyda en yakın akrabasına vereceksiniz. Yakını mirası mülk edinsin. Musa'ya verdiğim buyruk uyarınca İsrailliler için kesin bir kural olacak bu."(Sayılar,XXVII,5-11)''
-Faizcilik diğer dinlerde olduğu gibi haram ve günah sayılarak yasaklanmıştır lakin bu yasak yalnızca Yahudi'nin Yahudi'den faiz almasında geçerlidir. Yahudi'nin Yahudi olmayandan faiz alması aynı Yahudi olmayandan köle almak gibi caizdir.
-''"Halkıma,aranızda yaşayan bir yoksula ödünç para verirseniz, ona tefeci gibi davranmayacaksınız. Üzerine faiz eklemeyeceksin." (Çıkış,XXII,25)''
-''"Bir kardeşin yoksullaşır, muhtaç duruma düşerse ona yardım etmelisin. Aranızda kalan bir yabacı ya da konuk gibi yaşayacak. Ondan faiz ve kâr alma. Rabb'inden kork ki kardeşin yanında yaşamını sürdürebilsin. Ona faizle para vermeyeceksin. Ödünç verdiğin yiyecekten kâr almayacaksın." (Levililer,XXV,135-37)''
-''"Kardeşine para,yiyecek ya da faiz getiren başka bir şey ödünç verdiğinizde ondan faiz almayacaksınız.Yabancıdan faiz alabilirsiniz ama kardeşinizden almayacaksınız.Böyle yapın ki, mülk edinmek için gideceğiniz ülkede el attığınız her işte Tanrın Rab sizi kutsasın." (Tesniye,XXIII,19-20)''
-Ayrıca kitapta özel mülkiyetin korunmasına dair ifadeler vardır;
-''"Çalmayacaksın...Komşunun evine, karısına, erkek ve kadın kölesine, öküzüne, eşeğine, hiçbir şeyine göz dikmeyeceksin." (Çıkış,XX,15,17)''
-''"Komşuna haksızlık etmeyecek, onu soymayacaksın. İşçinin alacağını sabaha bırakmayacaksın." (Levililer,XIX,13)''
-Bununla birlikte kitapta düşkün ve yoksulları zorlamamak, güç durumda kalmalarına neden olmamak ve herkese hakkını vermek öğütlenmiştir.
-''"Rehin olarak ne değirmeni ne de üst taşını alın.Bunu yapmakla adamın yaşamını rehin almış olursunuz." (Tesniye,XXIV, 14-16)''
-''"Ücretle çalışan gereksinimi olan, yoksul bir soydaşınızı ya da kentlerinizden birinde yaşayan bir yabancıyı sömürmeyeceksiniz. Ücretini her gün, güneş batmadan ödeyeceksiniz. Yoksul olduğu için güvencesi odur.Yoksa sana karşı Rabb'e haykırır ve sen de günah işlemiş sayılırsın." (Tesniye,XXIV,14-16)''
-''"Yabancıya ya da öksüze haksızlık etmeyeceksiniz.Dul kadının giysisini rehin almayacaksınız." (Tesniye,XXIV,17)''
-Bunlara veya bunlara benzer diğer buyruklara uyulmadığı takdirde dehşetli bir geleceğin onları beklediğini ifade eden bablar bulunmaktadır.
-''"Dinleyin bunu ey yoksulu çiğneyenler, ülkedeki mazlumları yok edenler diyorsunuz ki "Yeni Ay Töreni geçse de tahılımızı satsak, Şabat Günü geçse de buğdayımızı satışa çıkarsak, ölçeği(efa) küçültüp fiyatı(şekel) yükseltsek, hileli tartı kullanıp yoksulları gümüş,mazlumları bir çift çarık karşılığında satın aşsak, buğday yerine sürpüntüsünü satsak. Bu yüzden yer sarsılmayacak mı, üzerinde yaşayan herkes yas tutmayacak mı? Bütün yer Nil gibi yükselecek, kabarıp yine inecek Mısır'ın ırmağı gibi."O gün diyor Egemen Rabb "Öğlen güneşi batıracağım,güpegündüz yer yüzünü karartacağım.Bayramlarınızı yasa, bütün ezgilerinizi ağıta döndüreceğim.Her bele çul kuşattıracağım, her başın saçını yolduracağım.O günü biricik oğlunu ardından tutulan yasa çevirecek, sonunu acı getireceğim." (Şir Aşirim,I,15)''
-Bunun yanı sıra Şir Aşirin,I,15 üzerine dini yorumlamalar, herhangi bir Yahudi kökünden kopmuş ve Yahudi kimliğinden uzaklaşmış olsa bile Avraam Avinu' ya (Hz.İbrahim) yapılan antlaşma günün birinde kişiyi geriye yani Yahudilik köküne geri getirecegini söyler.
-''"İnah Yafa Rayati, İnah Yafa Rayati, Enayih Yonim/ Ah sen ne güzelsin, ne güzelsin, gözlerin güvercin gibi." (Şir Aşirim,I,15)''
-Metinde "sen ne güzelsin" ifadesinin iki kere geçmesinin sebebi;birinci kez kullanılan "sen ne güzelsin" ifadesi Yahudi milletinin günah işlemeden önce ve hata yapmadan önce güzel olduğunu vurgulamak, ikinci kez "sen ne güzelsin" ifadesinin kullanılması ise Yahudi kimliğinden uzaklaştıktan ve hata yaptıktan sonra dahi Yahudi milletinin Yaradan önünde güzel olduğunu belirtmek için olduğu şeklinde Rabi Arye ve birçok haham tarafından yorumlanmaktadır.
-Yahudilik üzerine uzman bir Yahudi yazar olan Isidore Epstein tarafından kaleme alınmış Judaism adlı eserinde, sosyal hayatın ve insanlararası ilişkilerin düzenlenmesine dair Yahudiliğin getirdiği ahlak ve hukuk ilkeleri örneğin daha önce Hamurabi ve Hitit dönemlerinde görülen karşılaştırmayla amacın bu sonuncularda mülkiyeti korumak iken Yahudilik şahsiyeti korumak olduğu söyleniyor.
-Böyle olduğu kabul edilse bile Yahudilik bunu yalnız tek bir kavim için sağlamaya çalışıyor. Yahudilik bu açıdan bakıldığında evrensel olarak insancıl bir din ve sosyal sistem olarak görünmüyor.
 =====Hristiyan Dünyası'nda İktisadi Düşünce=====