Çevre Ekonomisi

TUİÇ Sözlük sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Çevre ekonomisi, çevre sorunlarıyla ilgilenen bir ekonomi alt-alanıdır. Amerika'da özel bir sivil toplum ve araştırma kuruluşu olana Ekonomik Araştırmalar Ulusal Bürosundan Çevre Ekonomisine dair bir alıntı:

"... Çevre Ekonomisi ... dünyadaki ulusal ve yerel çevre politikalarının ekonomik etkileri hakkında teorik veya ampirik çalışmalar yürütmektedir .... Özel konular arasında hava kirliliği, su kalitesi, zehirli maddeler, katı atık ve küresel ısınma ile baş etmek için alternatif çevre politikalarının maliyetleri ve faydaları yer almaktadır." [1]

Sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir kalkınma kavramları bu alandaki önemli kavramlardandır. Sürdürülebilirlik kavramı genel olarak malların ve hizmetlerin, yeri doldurulamayacak şekilde ve çevreye zarar vermeyen kaynakları kullanan şekillerde üretilmesi gerektiği düşüncesidir.[2] Sürdürülebilir kalkınma ise, ekonomik büyüme ve refah seviyesini yükseltme çabalarını, çevreyi ve yeryüzündeki tüm insanların yaşam kalitesini koruyarak gerçekleştirme yöntemidir.[3] Sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleşmesi için üç koşulun yerine gelmesi gerekir. Bunlar:

1-Ekolojik Sürdürülebilirlik

2-Sosyal Sürdürülebilirlik

3-Finansal Sürdürülebilirlik

Sosyal sürdürebilirlik genellikle insan kaynakları, çalışma yeri, sağlık sigortası, sosyal sigorta gibi benzeri konuları incelerken, finansal sürdürülebilirlik finansal kaynaklar, gelir dağılımı, gelir yaratımı gibi birçok finansal konuları ele alır.

Ekolojik sürdürülebilirlik, çevre ekonomisi alanının da ilgilendiği bir konudur. Bu kavramın tanımı kısaca biyolojik sistemlerin çeşitliliğinin ve üretkenliğinin devamlılığının sağlanması olarak söylenebilir. Çevre ekonomisi, ekolojik sürdürülebilirlik konusunu iki açıdan inceler.

1)Çevresel kaynakların, girdilerin ekonomide kullanılması. Örnek olarak, enerji, su gibi ham maddelerin üretim sürecinde birer girdi olması verilebilir. Bu konu, iki büyük ekonomik faaliyet olan üretim ve tüketimi ile doğrudan bağlantılıdır. Ekonomik aktörler, davranışsal şeyler ve nüfus nedeniyle doğanın yenilenme kapasitesi sınırında kalması gerekir.

2)Ekonomiden çıkan atıkların çevreye devamlı akışı. Örnek: Nükleer enerji atıkları, sera gazı, katı atıklar, su kirliliği, hava kirliliği... Örnekli anlatım olarak ise; elektrik üreticisi bir şirketin üretim için kömür kullanması ve kömür çok fazla karbon içerdiği için hava fazla miktarda karbon salınımı gerçekleşmesi.

Dünyamızın tüm bu atıklar ve ekonomik faaliyetler için belirli bir özümseme kapasitesi vardır. İşte bu kapasiteler aşıldığında, karşımıza çevre sorunları çıkmaktadır. Bu alanda çevre sorunları birer piyasa başarısızlığı olarak görülmektedir.


  1. NBER Working Group Descriptions. [1]
  2. [2]
  3. [3]